Yaşlanma müddətində varislik, ekoloji faktorlar və həyat şəkli əhəmiyyətli rol oynayır. Ekoloji faktorlar və həyat şəkli bu müddətin haradadırsa 70%-ə təsir edir.
Bunun olduqca yüksək bir nisbət olduğunu söyləyən Amerikan Xəstəxanası Bəslənmə və Diyet Hissəsindən Ekspert Diyetisyen Tuğçe Aytulu, “irsi xüsusiyyətləri hələ idarə edə bilmədiyimizə görə ekoloji faktorları və həyat tərzini nəzarət edərək gənc qalmağı və ya sağlam yaşlanmağı təmin etmək mümkün ola bilər” deyir.
Buradakı ən əhəmiyyətli idarə pillələrindən birinin bəslənmə olduğunu vurğulayan Aytulu belə davam edir:
Vitamin və Mineralların Rolu Əhəmiyyətlidir
Bəslənmənin növlərə ayrılması, tək qidaya yönəlməmək kimi bəslənmə davranışları vitamin və mineralların kafi alına bilməsi üçün əhəmiyyətlidir. Əgər bəzi qida qrupları uzun davamlı olaraq istehlak edilmirsə, bu qidalardan alınan vitamin kafi deyildir. Məsələn; süd və süd məhsulları içində iştirak edən pendir, qatıq, ayran, dondurma, südlü şirinlər kimi qidaların heç biri uzun müddətdir istehlak edilmirsə kalsium mineralı cəhətdən əskik bəslənilir deməkdir. Bu vəziyyətdə kalsium lazım olan vəzifələrini yerinə yetirə bilməyəcək və maddələr mübadiləsində bəzi əksikliklər meydana gələcək.
Araşdırmalar bəzi vitaminlərin yaşlanma müddətini yavaşlatdığını və həyat keyfiyyətini artırdığını göstərir. Antioksidan olaraq adlandırdığımız bu elementlər hüceyrələrə sərbəst radikalların zərər verməsinə mane olarlar. Hər insanın bədəni və hər hüceyrə sərbəst radikallarla qarşı-qarşıya qala bilər və bu maddələr hüceyrənin zərər görməsinə səbəb olar. Bu vəziyyət xəstəliklərə yaxalanma riskini artıracaq və erkən yaşlanmağa səbəb olacaq.
Bu səbəblə qidalarla kifayət qədər antioksidan götürmək və ya qidalarla qarşılana bilmədiyi vəziyyətlərdə dəstək məhsullarla əksiklikləri qarşılamaq yaşlanmağa və xəstəliklərə qarşı qoruyucu olacaq. Ancaq bu məhsulların gərəksiz yerə və ya çox istifadəninin də tərs təsirlərinin ola biləcəyini xatırlatmaq lazımdır. Antioksidan təsir göstərən vitaminlərin içində A, C və E vitaminləri iştirak edər.
A vitamininin ən yaxşı qaynaqları süd, tünd yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, kök, ispanaq sayıla bilər. C vitamini isə ən çox sitrus bitkiləri, çiyələk, brokoli, kələm, cəfəri və bir çox meyvə və tərəvəzdə olar. E vitamini qaynaqları isə bitki mənşəli yağlayar, qoz, fındıq, badam kimi quruya bilmişlər.
Antioksidan ehtiyacını qarşılamaq üçün praktik olaraq hər gün 5 boşqab tərəvəz və meyvə istehlak edilməlidir. Ancaq bu tərəvəz və meyvələrin toplanmasından etibarən qısa müddət içində və çiy olaraq istehlak edilməsi antioksidanların təsirinin azalmaması üçün lazımlıdır. Bəslənməklə birlikdə bu qidaları yeyərkən eyni zamanda həyat tərzi dəyişiklikləri də etmək lazımdır. Əgər siqaret və spirt istifadə etməyə davam edir, məşqi hələ həyatınızda saxlamırsınızsa daha sağlam yaşlanmaq üçün kifayət qədər səy göstərmirsiniz deməkdir.
Xəstəliklərdə Təsirli Komponentləri Ehtiva Edən Qidalar
Fitoöstrojenler: Soya məhsulları, kurubaklagillər, nüvəli üzüm
Beta karoten, Likopen: Pomidor, kök, ispanaq
Kateşinler: Qara və yaşıl çay
Gənc və Sağlam Qalmaq Üçün…
Hər gün 5 meyvə və tərəvəz yeyin. Bunun bir qisimini təzə və bişməmiş istehlak edin, Gündəlik bəslənmənizdə daha az yağ istifadə etmək şərtiylə az miqdarda badam, qoz, fındıq yeyin. Ancaq həddindən artığa qaçmanız halında kilo ala biləcəyinizi unutmayın, Qızardılmış və qovrulmuş qidalardan uzaq durun, Gündə 2-2,5 litr su istehlak edin, Həftədə 2 dəfə balıq istehlak etməyə çalışın, Rəfinə edilmiş qidalar yerinə tam taxıl məhsullarını seçin. Yəni kurubaklagil, tam taxıllı çörəklər, qabığı soyulmamış düyü kimi.
Tarix: 27.12.2012 / 19:05 Müəllif: *_*M_O_N_I_K_A*_* Baxılıb: 376 Bölmə: Saglamliq