Haqqinda.az

Ağızımızdan çıxan sözlərə diqqət!
Bəzi sözlər insanı uçuruma aparar!
İnsan danışarkən istifadə etdiyi sözlərə diqqət yetirməli, imana zidd sözlərlə dilini və ürəyini çirklətməməlidir. ALLAH qorusun bilmədən imanımızı itirə bilərik.
İman, adamı bütün varlığın tək sahibi ALLAHa həmsöhbət etməsi və Ona bağlaması etibarıyla, insana dinclik və şərəf verən böyük bir güc mərkəzidir. Çünki iman sayəsində insan Yaradıcısına bağlanar. Bu sayədə insan, iman ilə insanda görünən İlahi sənətləri və Cənabı Haqqın adlarının naxışları etibarıyla qiymət qazanar. İnancsızlıq isə o bağı qoparar. İnsanın Rəbbiylə arasındakı bağ qopunca, ALLAHın insan üzərindəki sənəti gizlənər.
İnsan çox zəif və aciz bir varlıqdır. Özünün və ya başqalarının başına gələn müsibətlərdə çox vaxt bir şey edə bilməz. Bu müsibətlər, imansızları və ya imanı zəif olan kəsləri həddindən artıq dərəcədə çətinliyə salar, narahat edər. Lakin narahat olmaqla əlindən də heç bir şey gəlməz.
İmanı əldə edən bir mömin isə hər şeydə İlahi rəhməti görər. Hər şeydə Onun hikmətini, ədalətinin gözəlliyini müşahidə edər, tam bir təslimiyyət və razılıq ilə Rəbbindən gələn müsibətləri təslimiyyətlə qarşılayar. Həyatın çətinlikləri qarşısında müqavimətli olar. Belə kəslər, müxtəlif müsibətlərə məruz qalanlara qarşı Cənabı Haqqın mərhəmətindən daha çox şəfqət göstərməz ki, əzab və istirab çəksinlər. Beləcə yalnız axirət həyatında deyil, dünya həyatını da səadət içərisində keçirərlər. Ayrıca imanın insana qazandırdığı ən mühüm fayda, insanı nəfsin və şeytanın vəsvəsələrinə qapılmadan dinc bir şəkildə qəbirə imanlı olaraq aparmasıdır. Bu şəkildə insan həm bu dünya həm də axirət səadətini əldə edər.

AĞIZIMIZDAN ÇIXAN SÖZLƏRƏ DİQQƏT!
Bu şəkildə imanı əldə etdikdən sonra əhəmiyyətli bir mərhələ də imanı mühafizə etmək, qorumaq; köhnəlməsinə, zəifləməsinə, hər hansı bir təhlükəyə məruz qalmamasına çalışmaqdır. İnanan bir insan hər mövzuda olduğu kimi, imani məsələlərdə də ağızdan çıxan sözlərə diqqət yetirməli, imana zidd sözlərlə dilini çirklətməməlidir. Əgər əhəmiyyətli hesab etməz bir şəkildə, diqqət yetirmədən, sözün hara çatdığını, necə bir nəticə doğuracağını düşünmədən imana zidd sözləri söyləsə, ALLAH qorusun imanını itirə bilər.
Belə bir səhvə yol verməmək üçün ağıllı, diqqətli və həssas davranarkən, səhvinin fərqinə varardıqda da, dərhal tədbir almalı, bir an əvvəl tövbə istiğfar etməli, imanını yeniləməli, kəlime-i şəhadət gətirərək təzə bir imanla yenidən həyata başlamalıdır.
İndi imana zidd düşən, imana zərər verən, imanlı həyatı zədələyən bəzi sözlərə diqqət çəkək.

"ALLAH GƏLSƏ, ƏLİMDƏN ALA BİLMƏZ!"
Bir hirs nəticəsidə düşünmədən bu sözü söyləyən adamın ALLAHın gücü və qüdrəti mövzusunda ən kiçik bir məlumatının olmadığı aydın olur. Bir dəfə ALLAHın gücünün və qüdrətinin nə bir sərhədi vardır, nə bir hüdudu... Çünki ALLAHın qüdrəti sonsuzdur, sərhədsizdir. “Ve hüve alə külli şey’in kadir” yəni "Onun hər şeyə gücü yetər" ifadəsi, Quranda 40-50 yerdə keçir.

ALLAHın öz Şəxsi (cc) xaricində, varlıq aləmində olan, ALLAH tərəfindən yaradılmış olan, ağılımıza gələn gəlməyən bütün varlıqlar bu "hər şey"in içindədir.
"ALLAHın buna gücü yetər, buna çatmaz; bunu edər, bunu edə bilməz; bu adamla baş edər, bu kimsəylə baş edə bilməz" deyə bir şey söz mövzusu ola bilməz.
Bu ifadələr bir insan olaraq, bizim üçün deyilə bilər. Məsələn, mən 10 kilonu çox rahat qaldıraram, 20-30 kiloda bir az çətinlik çəkərəm, 50 kilo çox çətin olar; amma 100 kilonu əsla qaldıra bilməm.
Niyə? Çünki mənim gücüm və qüdrətim müəyyəndir. Amma Cənabı Haqq üçün, ağır-yüngül, böyük-kiçik, az-çox, aşağı-yuxarı kimi anlayışlardan danışılmaz.
ALLAHın qüdrəti qarşısında bir ağcaqanadla dünyamızdan 1 milyon 300 min dəfə böyük olan günəş eynidir.
Kiçicik bir ağcaqanadı eyni asanlıqla havada tutduğu və uçurduğu kimi, böyük günəşi eyni asanlıqla kosmosda saxlayıb və seyr etdirər. İçində milyardlarla ulduzun iştirak etdiyi qalaktikanı da eyni asanlıqla kosmosda gəzdirər.
Bu baxımdan bilər bilməz şəkildə, necə gəldi, mənalı mənasız vəziyyətlərdə, nə mənaya gəldiyini düşünmədən irəli geri danışıb, "ALLAH gəlsə, səni əlimdən almaz." kimi sözlərin heç bir dəyəri, qiyməti və mənası yoxdur. Bu qiymətləndirmə, yazımızdakı digər ifadə qəlibləri üçün də etibarlıdır.


"BURA ALLAHın UNUTDUĞU YER!"
Bu da çox təhlükəli bir ifadə qəlibidir. ALLAHın unutması mümkünmü? Dünyada yan-yana gəlməyəcək iki söz varsa, o da "ALLAH" və "unutma" sözləridir.
Quran, ALLAHa "unutma" yaraşdırmasını şiddətlə rədd edir, Musa Əleyhissalamın diliylə Quran deyir ki: "Onlar haqqındakı məlumat Rəbbimin qatında bir kitabdadır. Rəbbim yanılmaz və unutmaz." (Taha, 20/52)
Cəbrayıl Əleyhissalamın ağızından da bu gerçəyi dilə gətirir:
"Biz ancaq Rəbbimizin əmriylə enərik. Keçmişimiz, gələcəyimiz və ikisi arasındakı hər şey Ona aiddir. Və Rəbbim heç bir şeyi unutmaz." (Məryəm, 19/64)
Bundan ötəri ALLAH üçün "unutma" sözünü istifadə etmək həm caiz deyil, həm də insanın ayağını sürüşdürər, adamı inancsızlıq,imansızlıq çuxuruna yaxınlaşdırar. Çünki "unutmaq" nöqsan bir sifətdir. ALLAH isə bütün nöqsan və əskik sifətlərdən bəridir və uzaqdır. Belə bir ifadəni məcaz mənasında istifadə etmək də doğru deyil. Bir mömin, hansı mənanı qəsd edərsə etsin özünü dalana aparacaq beləsi təhlükəli sözlərə ağzını alışdırmamalıdır.

"BU ADAM ALLAHlıq!"
Bu söz, imana və inanca ləkə gətirən, insanın ürəyini təhqir edən, bir yerdə vicdanı sızlatan bir yaraşdırma… Çox vaxt bu və bənzəri sözlər təsadüfi, təsadüfi istifadə edilir, sözün hara çatdığı heçmi heç düşünülmür, hesabı kitabı edilmədən dillərdə gəzib dayanır. Halbuki bu sözlər təhlükəli sözlərdir. Hər istiqamətiylə axmaq və xeyli ifadələrdir.
Lüğət "ALLAHlıq" sözü üçün belə bir şərh gətirir: "Heç bir işdə faydalıq ümid edilməyən saf və zərərsiz kimsə." Bir də nümunə cümlə verir: "Bu adam ALLAHlığın biri, əlindən heç bir şey gəlmir."
Gündəlik dildə də bu şəkildə dönüb gəzir:
"İşiniz ALLAHlıq", "ALLAHlıq adam", "ALLAHlıq Əli Bəy kimi", "Tam ALLAHlıq bir hal, ahı getmiş vahı qalmış."
Diqqət yetirilsə, məlumatsız, bacarıqsız, problemli və heç bir işə yaramayan insanlar bu sözlərlə izah edilir. Sanki insan ALLAHa yaxınlaşsa, ALLAHa qul olmağa çalışsa, ALLAHın əmr və qadağanlarını yerinə yetirsə axmaq və səfil bir hala gələrmiş kimi bir məna çıxır.
Yaxud bir iş yolunda getmirsə, planlandığı və düşünüldüyü kimi bir nəticəyə əldə edilmirsə, günah ALLAHa atılır, səhv ALLAHa aid edilir. Beləcə insan fərqinə belə çatmadan ALLAHa üsyan edir. Halbuki bacarıqsızlıq insanın özündən qaynaqlanar, dağınıqlıq adamın öz laqeydliyi və tənbəlliyi nəticəsidir. Niyə ALLAHa verilsin, bu mövzularda nə üçün ALLAH günahlandırılsın?
Quran bu mövzuda deyir ki: "Başınıza nə müsibət gəlirsə, öz əlinizlə etdiklərinizə görədir " (Şura, 42/30)

"ALLAH BABA HİRSLƏNƏR!"
ALLAHa ata və oğul isnadı edilməz, caiz də deyil, mümkün də deyil. Belə bir sözü, bir Müsəlman söyləməməlidir. Çünki məsələ birbaşa ALLAHın birliyi ilə əlaqəlidir. Bir dəfə bütün ataları və oğulları, kişiləri və qızları yaradan ALLAHdır. Yaradıcı, yaradılan ola bilməz. İslami deyimlə Xaliq, məxluq olmaz. Belə bir sözü və inancı qəti olaraq Quran rədd edər. Hamımızın bildiyi İxlas Surəsində, "Lem yelid velem yuled" deyirik. Bunun mənas(n)ı, "O doğurmamış və doğurulmamışdır" deməkdir. Yəni doğurulanlar Yaradıcı və ALLAH ola bilməz.
Xarici filmlərdəki sözlər olduğu kimi tərcümə edərək deyildiyi və bəzi köhnə yerli filmlərində düşünülmədən şüursuzca istifadə edildiyi üçün bu batil inanc və ifadə, dilimizə bu filmlər vasitəsi ile keçmişdir. Belə bir sözü söyləmək doğru deyil.


"QƏDƏR UTANSIN.. NAMƏRD QƏDƏR!"
Qədəri günahlandıran o qədər söz var ki, saymaqla bitməz. Özünə söz keçirə bilməyən, qədərə daş atır. Kimsəni günahlandıra bilməyən, qədəri günahlandırır. Qarşısındakına gücü çatmayan qədərə yüklənər. Belə bir kor dövüşüdür Qədəri günahlandırmaq. Kimə vurduğunu bilə bilməz, vurduğu yeri görə bilməz, təsadüfi hücum edər. Bacarıqsızlığını, tənbəlliyini və məlumatsızlığını öz üstünə götürməz, əlinə keçən daşı qədərə atar. "Qədər utansın" deyər. Qədər nə etmiş ki utansın, qədərin utanacağı nəyi vardır? Həqiqətən utanması lazım olan biri varsa, o da adamın özüdür əslində.
Qədər bir cinayət törətməmiş, bir səhv etməmiş, bir səhvə girməmişdir. Günahı işləyən, səhvi edən, səhvə düşən adamın özü. Qədər niyə səhv olsun? Keçən zaman içində daha böyük bir itkiyə uğramış, daha böyük bir zərər etmiş, daha böyük bir bəlaya çarpılmışsa, Qədərə olan hirsliliyinin dozasını bir az daha artırar.
Bu səfər ağızından çıxanı qulağı eşitməz halda, söylədiyi sözlərin haralara çatdığını düşünməz şəkildə, açar ağızını, yumar gözünü, ALLAH mühafizə "namərd kimi" dəyər. Bu sözlər insanı o qədər boşluğa verər, o qədər uçuruma sürüyər və o qədər sərt bir divara dayadar ki, insanı iman dairəsindən çıxara bilər…
Bu gərəksiz və yersiz sözlərin heç birinin bir Müsəlmanın ağızından çıxmaması lazım… İnanan bir insanın belə sözləri söyləməməsi lazımdır. Deyilməməsi bir tərəfə, bu sözlərə qarşı rəftar qoymalı, belə sözlərin cəmiyyətdə sığınmasına, qərar tutmasına meydan verməməlidir.


"SƏNİNLƏ CƏNNƏTə BELƏ GİRMƏM!"
Qarşısındakına o qədər qızmış, o qədər hirslənmiş, o qədər incimiş, o qədər kin və nifrət bəsləmiş ki, Cənnətdə belə onunla birlikdə olmaq istəmir. Bu vəziyyətdəki və bu qənaətdəki bir adama "Cənnətə girməyin dəqiqləşsə, lakin bu adamla girməyin lazımdır, başqa cür girməyin mümkün deyil" deyilsə, sözünün hara getdiyini belə düşünmədən, "ALLAH qorusun, onunlamı, əsla, ALLAH yazdısa pozsun" kimi sözləri belə sərf edə bilər. Hətta, "Əgər ALLAH mənə bu adamla Cənnətə girməyi əmr etsə, girməm" deyəcək qədər, heç hesab kitab etmədən ALLAHın əmrinə belə qarşı gəlməyi gözə ala bilər.
Cənnət, ALLAHın rəhmətinin təcəlli etdiyi bir yer, hər cür nemətinin bolca olduğu bir aləm, iman şərtlərindən biri, axirətə imanın bir parçası və bir axirət yurdu…
Cənnət və əbədi həyat və sonsuz səadət Cənabı Haqqın mömin qullarına sırf bir hədiyyəsi, ikramı və xüsusi bir mükafatıdır. Bu mükafatı rədd etmək, bir dostunuzun verdiyi bir hədiyyəni rədd etmək kimi deyil, elə düşünülməz. Bu, ALLAHa üsyandır, ALLAHa baş qaldırmaq, ALLAHa qarşı gəlməkdir, ALLAHın rəhmətini rədd etməkdir.
Çünki Rəbbimiz mömin qullarını Cənnətə dəvət edir və buyurur ki: "ALLAH, sizi icazəsiylə Cənnətə və bağışlanmağa çağırır." (Bəqərə, 2/221)
Bu və bunun kimi bir çox ayədə edilən ALLAHın dəvətini arxa çevirər bir mənada, irəli geri danışaraq, bilər bilməz söz edərək "Onunla Cənnətə belə getməm" sözlərini sərf etmək, insanı çox böyük itkinlərə sürüyər. Hərçənd adam, "Mən bu sözü bəhsini etdiyiniz mənada istifadə etmirəm" desə də bir möminin ağızından beləsi ifadələr çıxmamalı.



"ÖKÜZ ƏLEYHİSSALAM!"
Pis bir kimsəyə -haşa- "öküz əleyhissalam" demək, insanı uçuruma apara biləcək sözlərdən biridir.
Əleyhissalam, "ALLAHın salamı üzərinə olsun" mənasında bir salam və hörmət ifadəsidir. Dini ədəbiyyatda peyğəmbərlərin adını söylədikdən sonra "əleyhissalam" deyərkən, Peyğəmbər Əfəndimiz üçün "Əleyhissalatu vsselam" və ya "Sallallahu əleyhi vəsəlləm" deyərik.
"Əleyhissalam" ifadəsi peyğəmbərlər üçün istifadə edilər. Bu söz buraxın bir heyvan üçün, peyğəmbərlərin xaricində heç bir insan üçün belə deyilməz. Çünki peyğəmbərlər, ALLAH tərəfindən xüsusi olaraq vəzifələndirilmiş ALLAHın elçilərdir. Peyğəmbərlər, insanlığın ən uca və ən yüksək mərtəbəsində olan insanlardır.
Bunun üçündür ki, bir mömin, peyğəmbərlərin adını söyləyərkən, onlardan bəhs edərkən, onları izah edərkən istifadə etmiş olduğu hörmətli ifadələri nə bir insan üçün, nə də bir heyvan üçün istifadə etməməli. Hələ hələ bir təhqir mənası daşıyan "öküz" sözüylə birlikdə heç bir zaman istifadə etmə cürətində olmamalı.

İmanı təhlükəyə atan digər sözlər:

1. "Səni ALLAHdan çox sevirəm." demək.
2. Bir adamı sevmədiyi zaman, "Cəhənnəmə girməyə imza verdim." demək.
3. "ALLAH bizə zülm edir.", "Mən ALLAH mALLAH tanımam.", "Bu işə ALLAHın belə gücü çatmaz." kimi sözləri söyləmək.
4. Xəstə olan birinə, "Səni ALLAH unutdu." demək.
5. Arvadı və ya başqa biri üçün, "Onun haqqından ALLAH belə gələ bilməz, mən necə gəlim" demək.
6. "ALLAH mənə mərhəmət etmə barəsində xəsislik etdi." demək.
7. Hər hansı bir şey üçün, "ALLAHın heç işi qalmamış da bunumu edir və ya yaradır?" demək.
8. Peyğəmbərimizin sünnələrindən və ya hədislərindən birini lağ edər bir tərzdə "Çox dinlədik bunları" demək.
9. Hər hansı bir işi edən kimsəyə etməməsi deyildiyi zaman, "Peyğəmbər gəlsə də ‘Etmə!' desə və ya göydən ‘Etmə!' deyə səs duy/eşitsəm yenə edərəm" deməsi.
10. Özünə, "Dünya üçün axirətini tərk etmə!" deyilən kimsənin cavab olaraq, "Mən kreditlə üçün nağd olanı buraxmam." deməsi.
11. Kasıb bir adamın, "ALLAH filan quluna bu qədər zənginlik verir; mənə isə az verir. Belə ədalət olarmı?" deməsi. 12. "Namaz və halal olan şeylər, mənə yaxşılıq gətirmir" və ya "Nə üçün namaz qılacağam; malım yox, mülküm yox. Muşağım yox, uşağım yox" yaxud "Namazı rəfə buraxdım" demək. 13. "Sənsiz Cənnəti də istəməm, ora da mənim üçün zindandır." demək.

Məhməd Paksu, İnsanı Uçuruma Aparan Sözlər kitabindan