Haqqinda.az

Sual :

"Mömin kişilərə və mömin qadınlara əziyyət edən, sonra tövbə də etməmiş olanlar üçün Cəhənnəm əzabı və yanğın əzabı vardır." (Buruc, 85/10) ayəsində keçən "yanğın əzabı" nədir? İkinci bir Cəhənnəmdirmi?

Cavab :

"O kəslər ki, inanan kişi və qadınlara işgəncə edib fitnə çıxardılar; sonra da (bu etdiklərindən ötəri) tövbə etmədilər; onlar üçün Cəhənnəm əzabı vardır; o çox yandırıcı əzab onlar üçündür." (Buruc, 85/10)

Onlar, mömin kişi və qadınlara fitnə etmişlər, imanlarından çevirmək üçün onlara bəla olmuş, çətinlik və əziyyət vermişlər, "Sonra da tövbə etməmişlər". Bundan ötəri "onlara şübhəsiz" "cəhənnəm əzabı vardır". Bu, onların inkar etmələrinin qarşılığı olan əzabdır. Və onlara yanğın əzabı vardır. Bu da getdikcə yayılması etibarıyla bir yanğına bənzəyən fitnələrindən ötəri digər bir atəş əzabıdır. (bk. Almalılı Həmdi, Haqq Dini, əlaqədar ayənin təfsiri)



Pis söz, pis əməl imanın əleyhdarıdır. Biri batil, digəri haqqdır. İman, haqqı tapıb seçicinin və haqqa təslim olmanın yolu və əlamətidir. Küfr isə, haqqı gizləyib örtmənin, onu rədd etmənin, yalan saymanın və hər vəsiləylə qərbli müdafiə etmənin yolu və əlamətidir. Beləcə kainatda dərhal hər şey cüt yaradıldığı, yəni hər şeyin zidd idinin ol/tapıldığı kimi imanın da zidd idi küfr olaraq təyin olunmuşdur.

Kafirlərin, qərbli seçib müdafiə etdikləri və haqqı rədd etdikləri üçün möhkəm heç bir dayaqları, inandırıcı heç bir dəlil və sənədləri yoxdur. Olmadıqda da mövzunu şiddətə baş vurma, ortalığı qarışdırıb bulandırma, möminlər üzərində daşındırıcı təzyiq tətbiq ehtiyacını görərlər. Haqqa inanıb bağlanmanın hər iki həyatda da xoşbəxtlik, dinclik və güvən, qardaşlıq və gerçək dostluq vəd etdiyini anlaya bilmədiklərindən dindən və gerçək dindardan qorxar və hər vəsiləylə narahatlıqhiss edər. Bunun üçün dayanmadan onları təsirsiz hala gətirmək üçün fitnə, təzyiq, işgəncə havasını əsdirərək din və vicdan azadlığına imkan vermək istəməzlər.



Digər tərəfdən, həyat bir imtahandır. Bu imtahanda insan özünə verilən ağıl, iradə və ömür sərmayəsiylə ya Yaradıcısının əmrlərinə uyğun gələrək mələkləri keçə biləcək səviyyəyə yüksələcək, ya da nəfs və şeytanı dinləyərək heyvanlardan da aşağı dərəcəyə düşəcək.

Bunu da ifadə etməliyik ki, bu ayədən nəfsimiz baxımından alacağımız bir dərs də ola bilər. Yalnız xaricimizdəkilərə deyil özümüzdən də soruşmalıyıq. Görəsən bizlər də insanlara, ətrafımıza işgəncə edənlərdənikmi? Əgər xanımlarımızı cəhənnəmdən, əzabdan qurtarma adına bir səyin içinə girmirsək, bilək ki biz də onlara işgəncə edirik deməkdir. Əgər uşaqlarımızı Quran və Sünnətlə tanış edib onların cənnət yollarını açmırıqsa, bilək ki bizlər də işgəncə veririk. Əgər ətrafımızdakı Allah qullarına Allah dinini çatdıraraq onların cəhənnəm yollarına qadağalar qoyma səyi içinə girmiriksə, onların əzaba gedişlərinə göz yumuruqsa, bilək ki biz də onlara işgəncə edirik