4 aylıqkən gözlərə; 6 aylıqkən dodaqlara diqqət yetirirlər. 12 aylıqkən maraqları yenidən göz bölgəsində olur.
Valideynlər; yeni dünyaya gələn körpələriylə əlaqədar onlarda belə bir sual yaranır; ən çox maraqlanılan bacarıqlardan biri də dil və eşitmə bacarığıdır.
Son araşdırmalar göstərir ki; körpələr, dil və danışma inkişafı mərhələsində hələ 4 aylıqkən şüurlu seçimlər etməyə başlayır. Dil və Danışma Pozuqluqları Mütəxəssisi Professor Dr. Əhməd Konrot, körpələrin bu mərhələdə 'dodaq oxuma' strategiyasından da təsirli bir şəkildə faydalandıqlarını söyləyir. Prof. Konrot, bu vəziyyəti Floruda Atlantik Universiteti Uşaq İnkişafı Laboratuarında edilən çox yeni bir araşdırmayla açıqlayır: ''Prof. Lewkowicksin araşdırmasına görə körpələr 4. aydan etibarən insanların gözlərinə diqqət yetirirlər, 6. aydan etibarən isə dodaqlara da diqqət yetirməyə başlayırlar. Bu vəziyyət, xüsusilə 8. ayda daha da diqqətə çarpır. 12. aydan etibarən isə maraq mərkəzi nitqin ağız bölgəsindən təkrar göz bölgəsinə keçir. Görürük ki şifahi dil mərhələsində görmə duyğusunu da təsirli və seçici bir şəkildə dövrəyə girir.''
Ana dillə xarici dil arasındaki fərqi
Körpələr 6 aylıqkən dodaq oxumağa başlayır
Prof. Dr. Əhməd Konrot, körpələrin 12. Aydan sonra, yəni öyrənməkdə olduqları dilin səs bilgi sistemini həll etməyə başlayınca, yenidən eşitmə xəbərdar edənlərlə kifayətlənməyə davam etdiklərini ifadə edir. Dil əldə etmə müddətindəki körpənin, "dost olduğu dili" istifadə edən adama olan vizual yanaşma reaksiyası ilə "xarici bir dil" danışan adama olan reaksiyası da eyni olmur. Körpələr "xarici bir dil" danışan adamın ağız bölgəsinə diqqət yetirməyi 12 aylıqkən də davam etdirir.
Bu vəziyyəti; körpələrdə inkişaf edən dil şüuru olaraq açıqlayan Prof. Dr. Əhməd Konrot; ünsiyyətdə vizual ipuclarının nə cür əhəmiyyətli olduğunun vurğulayır. baxmaq,-görmək- eşitmək dodaq oxuma proqramının yaradıcısı Prof. Konrot, belə deyir: ''Danışma hərəkətinin sonunda yalnız səs deyil, görünüş də çıxarılar. Yəni, danışmada istifadə edilən səslərin istehsalı sırasındakı hərəkətlərin bir qisimi, xüsusilə ağız bölgəsindəki mimikalar, gözlə izlənilə bilər xüsusiyyətə malikdir. Körpələr üzərində edilən bu araşdırma bizə çox erkən dövrlərdən başlayaraq, qarşılıqlı danışmada vizual ipuclarının kritik bir rolu olduğunu göstərməkdədir.''
Tarix: 03.01.2015 / 14:38 Müəllif: Aziza Baxılıb: 55 Bölmə: Körpəyə qulluq