Sıx olaraq 6 ilə 36 ay arası uşaqlarda yaşanan dəmir əskikliyi, süd uşaqlarında bədən və beyin inkişafını yavaşladaraq uşaqların ictimai inkişafının pozulmasına səbəb olur. Dəmir əskikliyi olan uşaqlarda beyin inkişafının mənfi istiqamətdə təsirləndiyi bilinərkən, müalicə üçün sürətli böyümə dövrünün qaçırılması halında itkinin geri çevrilinin də mümkün olmadığı ifadə edilir.
Xüsusilə böyümənin çox sürətli olduğu 0-3 yaş körpəlik və uşaqlıq dövründə körpə bəslənməsinin, uşağın fiziki və beyin inkişafı baxımından həyati əhəmiyyətə malikdir. Beyin inkişafı səbəbindən bilişsel inkişafın bəslənmə ilə çox yaxından əlaqədardır.
Beyin, dəmir əskikliyinə qarşı son dərəcə həssas bir bölgədir. İlk 6 ay körpəyə verilə biləcək ən qiymətli qidanın yalnız ana südüdür. Anadan yığılan dəmirin körpəyə ilk 6 ay boyunca kafi olar. Ancaq xüsusilə 6. aydan etibarən ana südü qeyri-kafisə, körpələrə litrində 6 - 12 qr. dəmir ehtiva edən düstur mamalar və dəmir tərəfindən zəngin olduğunu bildiyimiz əlavə qidalar (ət, yumurta, paxlalılar kimi) verilə bilər. Düyü unu, biskvit, çörək kimi kilo alışı xaricində körpəyə faydası olmayan qidalardan qaçınılmasını lazımdır. 1 yaşından əvvəl inək südünü də dəmir cəhətdən zəif olduğu üçün təklif edilməz.
Erkən uşaqlıq dövründə yaşanan dəmir əskikliyi anemisinin, 11 - 14 yaşlarındakı məktəb performansının düşməsinə səbəb ola bilər. İki yaşına qədər dəmir əskikliyi görülən uşaqların fiziki və beyin inkişafları aşağı səviyyələrdə reallaşır. Sonrasında isə dəmir möhkəmlətməsi edilsə belə bunun kompensasiyası mümkün ola bilmir.
Dəmirdən zəngin bəslənmə şərt
Yeni doğanların 9-12. ayda, prematürelerin isə 6. ayda dəmir əskikliyi baxımından daranması təklif edilər. Süd uşaqlarının dəmir ehtiyacının, uyğun bəslənmə ilə kaşılanamaması halında ‘Dəmir Əskikliyi Anemisi' sürətlə inkişaf edir. Körpələrin 6. aydan daha uzun müddət ‘tək başına' ana südü ilə ya da dəmirdən əskik əlavə qidalarla bəslənməsinin dəmir əskikliyini asanlaşdırdığı ifadə edilir. Bunun yanında inək südünə söykənən bəslənmədə, inək südünün dəmir məzmununun və əmiləminin aşağı olması körpələrdə dəmir əskikliyinin ortaya çıxmasında təsirli rol oynamaqdadır.
Tarix: 03.01.2015 / 12:10 Müəllif: Aziza Baxılıb: 61 Bölmə: Körpəyə qulluq