Haqqinda.az

1941-ci il Peru-Ekvador müharibəsi — XX əsrdə Peru və Ekvador arasında mübahisəli ərazilər üstündə baş vermiş 3 müharibədən birincisi.
Müharibənin səbəbi
Amazon çayı hövzəsində yerləşən ərazilər XIX əsrdən başlayaraq Peru və o vaxt kı Böyük Kolumbiya Respublikası dövlətləri arasında mübahisəyə səbəb olmuşdu. 1940-cı ildə sərhədyanı döyüşlər aktivləşdi. Növbəti il Perunun prezidenti Manuel Prado-i-Uqerteçe ekvadorluların Perunun Sarumilya ərazisinə hücum etdiklərini irəli sürərək ordunun Şimal qrupunun döyüş vəziyyətinə gətirilməsini əmr etdi.

Müharibənin gedişi
5 iyul 1941-ci ildə sərhədyanı döyüşlər açıq müharibəyə çevrildi. Hansı tərəfin ilk atəş açdığına dair mübahisələr indiyədək gedir. Peru ordusu sayca və hərbi texnikasına görə Ekvadoru qat-qat üstələyirdi, belə ki, münaqişənin ilk günlərində ərazidə Perunun 11 500-dən 13 minədək əsgəri, hərbi təyyarələri və yenicə Çexoslovakiyadan alınan tankları var idi. Ekvador tərəfdə isə yalnız 743 əsgər, 93 könüllü və 500 karabiner yerləşdirilmişdi.

5-7 iyul tarixində artileriya ilə Sarumilyaya zərbələr endirilir. Peru tərəfdən isə aviasiya iştrak edir. 23 iyul tarixində Peru Ekvadorun liman şəhəri olan Puerto-Bolivara tərəf hücuma keçir. Eyni zamanda Peru aviasiyası Uakilyas, Arnilyas, Santa-Roza və Maçala şəhərlərinə aviazərbələr endirir. 27 iyulda Puerto-Bolivar hava-desant əməliyyatı nəticəsində peruluların əlinə keçir. Bu, tarixdə Qərb yarımkürəsində həyata keçirilmiş ilk desant əməliyyatı idi. Əməliyyatda cəmi 30 desantçı iştirak edirdi. 31 iyuldan başlayaraq döyüşlər səngiməyə başlayır.

Nəticə
21 noyabrda Rio-de-Janeyroda tərəflər arasında protokol imzalanır. Protokola əsasən 278 km² ərazi Peruya keçir. Müqavilənin yerinə yetirilməsinin zəmanətçisi kimi Argentina, Braziliya, ABŞ və Çili müşahidəçi rolunu oynayırdılar. Amma müqavilədə mübahisəli hesab olunan 78 km² ərazi bölünmədi. Bu isə bir müddətdən sonra yeni müharibələr gətirib çıxardı.Bu kanfilikt Pakuişa müharibəsi və Alto Senepa müharibəsinə səbəb olur