Haqqinda.az

Abort və ya rəhm azad etməsi rəhm içindəki bir hamiləliyin xüsusi üsullarla



Abort
sonlandırılmasıdır. Qadının arzusuyla 10-cu hamiləlik həftəsinə qədər qanuni olaraq tətbiq oluna bilər.



Hamiləlik həftənizi hesablayın

Evli qadınlarda qanuni azad etmə tətbiqində yoldaşlar da müdaxiləyə razılıq verməlidirlər. Evli olmayan və 18 yaşın üzərində olan qadınlar öz istəklərinə görə hərəkət edərlər.

Abort yalnız və ancaq Qadın Xəstəlikləri və Doğum Mütəxəssisin tərəfindən tətbiq oluması lazımdır.

Ölkəmizdə
abort dərmanı (RU-486) istifadə edilməməkdədir. Dünyanın çox ölkəsində (inkişaf etmiş ölkələr daxil) və bizdə azad etmə, aşağıda izah edilən vakuum texnikasnı ilə tətbiq edirlər.



Hamiləlik testiniz istər müsbət istər mənfi
olsun, əsla “sökdürücü iynə” kimi üsullara öz özünüzə müraciət etməyin. Bu dərmanlayarın hamiləlik vəziyyətlərində işə yaramaları tibb ən mümkün deyil.

“İlk hamiləlikdə tətbiq olunan abort sonrasında bir daha hamilə
qalınmaz!!”

Diqqətli və vakuumla tətbiq olunan bir abortun qadının genital sisteminə zərər verməsi gözlənilən bir vəziyyət deyil.
Hamiləliyin tibbən təhlükəli olması vəziyyətində (anayla əlaqədar hamiləliyin riskli olduğu xəstəliklər, körpənin irəli dərəcədə şikəst olduğunun ya da öldüyünün təyin olunması kimi) bu müddət 10 həftəni aşa bilər. Bu vəziyyətdə birdən çox mütəxəssis həkimin qurup şəkilində birləşərək qərar vermələri lazımdır.



Tətbiq olunması

Qanuni azad etmələr həm lokal anestezi, həm də ümumi anestezi altında tətbiq oluna bilər. Ümumi anestezi hər nə qədər xərci bir az artırsa da, əməliyyatın tamamilə ağrısız seyr etməsi baxımından müasir və təsirli bir üsuldur.



Abort Texnikasn

Hamiləlik həftəsi ultrasonla təyin olunduqdan sonra diqqətli bir jinekolojik müayinə edilər. Vajina və rəhm ağızı bakteriyalardan təmizlənilmək məqsədiylə dezinfeksiya edildikdən sonra, rəhm ağızını sabitləmək üçün plastik bir alət vajinaya yerləşdirilər və lokal anestezik maddə uyğun olaraq rəhm ağızı içinə enjekte edilir, və ya ümumi anestezi üçün anestezi mütəxəssisi tərəfindən lazımlı əməliyyatlar başladırlar Daha sonra çox incə plastiklə rəhm ağızından rəhm içinə itələyirilər.

Bəzən rəhm ağızı sərt ola bilər ya da hamiləlik 6 həftənin üzərində olması səbəbiylə daha geniş diametrli plastikdən istifadə edilməsi lazım ola bilər. Bu vəziyyətdə rəhm ağızını genişlətmək üçün xüsusi “şam” adı verilən alətlər istifadə edilər.Yerləşdirildikdən sonra bir şpris ilişdirilər. Şprisdə ibarət yaranan vakuum köməyiylə rəhmin içi vakuumla boşaldılar.

10 həftəyə yaxın olan hamiləliklərdə bəzən rəhm içinə metal alətlər soxularaq rəhmin tamamilə boşaldıldığından əmin olmağı lazımdır, ancaq bu çox nadir bir vəziyyətdir.

Rəhmin içi tamamilə boşaldıldıqdan sonra bütün alətlər çıxarılar və xəstənin 10 dəqiqə istirahəti təmin edilir.

Bütün bu əməliyyatlar 6 həftəsinə qədər olan hamiləliklərdə 5 dəqiqə, 6 ilə 10 arası olan hamiləliklərdə 5-15 dəqiqə davam edər. Bu müddət qadın-Doğum mütəxəssisinin iş müddətidir. Ümumi anestezi tətbiq olunduğunda xəstənin yatması, əməliyyatın edilməsi və xəstənin özünə gəlməsinə 20-40 dəqiqə əlavə olunmalıdır.



Risklər

Qanuni sərhədlər içində (10 həftəsinə qədər tətbiq olunan abort) meydana çıxa biləcək risklər böyük nisbətdə əməliyyatı tətbiq edən qadın-doğum mütəxəssisinin təcrübəsinə bağlıdır.



Lokal anesteziyle edilən tətbiqlərdə
əməliyyat əsnasında ən sıx rast gəlinən problemlər lokal anestezik maddəyə həddindən artıq həssaslıq və vazovagal senkoptur (uterusun sabitlənməsi məqsədiylə ilişən alət səbəbiylə huşunu itirmə meydana gəlməsi). Bu, keçici və səlim bir vəziyyətdir. Təxminən %1 nisbətində görülər.

Əməliyyatdan dərhal sonra ən sıx görülən problem ürək bulanma və qusmadır. Bəzən huşunu itirmə hissi meydana gələ bilər. Bu vəziyyət də təxminən %1 nisbətində müşahidə edilər və həyati təhlükə yaratmayan keçici bir vəziyyətdir.



Bəzən
rəhm ağızı qanılın keçməsinə icazə verməyəcək şəkildə sərt ola bilər və əməliyyat yarıda buraxıla bilər (görülmə nisbəti: təxminən 700-də 1). Azad etmə bir həftə sonrasına təxirə salınar.

Hamiləlik çox erkəndrisə (5.5 həftə) azad etmə müvəffəqiyyətsiz ola bilər. Azad etmə bir həftə sonrasına təxirə salınar. Təcrübəli bir qadın-Doğum mütəxəssisi erkən bir hamiləliyi çıxarma cəhdində olana müəyyən bir müddət gözlədikdən sonra çıxarmağı təklif edər.Xüsusilə hamiləlik böyükdürsə əməliyyat əsnasında həddindən artıq qanama ola bilər. Qanuni məhdudlaşmalar içində edilən azad etmələrdə olan qanamalar həyati təhlükə yaratmaz.



Çox nadir vəziyyətlərdə və əksəriyyətlə
qanuni sərhədi aşan (10-cu həftə sonrası tətbiq olunan) azad etmələrdə əməliyyat əsnasında rəhm dəlinə bilər .
Xüsusilə çox erkən hamiləlik həftələrində tətbiq olunan azad etmələrdə əməliyyatdan bir neçə saat sonra görülən nadir bir problem də rəhm içində qan yığılmasıdır (görülmə nisbəti 500də 1). Həyati bir təhlükə yaratmayan bir vəziyyətdir və rəhmin içindəki qan boşaldılaraq müalicəsi təmin edilər.

İnfeksiya meydana gələcəksə bu ümumiyyətlə əməliyyatdan 6-7 gün sonra ortaya çıxar və özünü ağrı, axıntı, həddindən artıq qanama şəklində müəyyən edər. Abort sonrası verilən antibiotikləri nizamlı olaraq istifadə etməniz vəziyyətində bu problem də nadir olaraq müşahidə edilər.

İçəridə “parça qalması” vəziyyətində ümumiyyətlə ilk iki həftədə adət əsnasındakı qanamadan çox daha çox qanama görülər və bu qanama laxta şəklində və tünd rənglidir. Qanamanın ağrılı olması qayda deyil. Bəzən parça düşdüyü müşahidə edilə bilər.

Gec görülən ən əhəmiyyətli, ancaq nadir bir problem əməliyyat əsnasında rəhm iç təbəqəsinin həddindən artıq ziyan görməsi nəticəsində yaranan yapışıqlıqlardır (Asherman sindromu). Özünü abortdan 4-5 həftə keçməsinə baxmayaraq adət qanamasının olmaması və dərman müalicəsiylə də qanama yaradıla bilməməsi şəklində göstərər. Üsuluna uyğun qanuni məhdudlaşdırmalar içində edilən azad etmələrdə və xüsusilə də vakuumla tətbiq olunan əməliyyatlarda nadir olaraq müşahidə edilər.



Xəbərdarlıqlar və təhlükə işarələri

Abortdan müəyyən bir müddət sonra (ümumiyyətlə bir həftə sonra) kontrola çağırılacaqsınız. Bu kontrol hamiləliyin tamamilə sonlandırıldığından, infeksiya meydana gəlmədiyindən, əməliyyat əsnasında spiral ilişmişsə spiralin uyğun mövqedə olduğunun təyin olunması baxımından çox əhəmiyyətlidir. Bu idarə laqeydlik edilməməlidir. Əgər qanama, parça salma, həddindən artıq ağrı, qızdırma kimi vəziyyətlər ortaya çıxarsa idarə günü gözlənilməməli və dərhal həkimlə əlaqəyə keçilməlidir.

Rəhmin içi tamamilə boşaldıldıqdan sonra bütün alətlər çıxarılar və xəstənin 10 dəqiqə istirahəti təmin edilir.


Bütün bu əməliyyatlar 6 həftəsinə
qədər olan hamiləliklərdə 5 dəqiqə, 6 ilə 10 arası olan hamiləliklərdə 5-15 dəqiqə davam edər. Bu müddət qadın-Doğum mütəxəssisinin iş müddətidir. Ümumi anestezi tətbiq olunduğunda xəstənin yatması, əməliyyatın edilməsi və xəstənin özünə gəlməsinə 20-40 dəqiqə əlavə olunmalıdır