Haqqinda.az

Lüğətdə, "gizli və örtülü varlıq, görülməyən şey" mənasını verən cin, termin olaraq duyğu orqanlarıyla qəbul edilə bilməyən, müxtəlif şəkillərə girə bilən; atəşdən yaradılmış, mənəvi, ruhani və gizli varlıqlara verilən bir addır. Cin sözü geniş mənasıyla ələ alındığında, insan sözünün əleyhdarı olaraq istifadə edilər və hər hansı bir qeydlə məhdudlaşdırılmamışsa, duyğu orqanlarından gizlənmiş bütün mənəvi varlıqları ifadə edər. Dar mənasıyla isə cin sözü, ruhani varlıqların bir qisimini ifadə etmək üçün istifadə edilər. Çünki gözlə görülməyən ruhani varlıqlar: Xeyirli olan və Allahın əmrindən çıxmayan və insana yaxşı şeylər ilham edən mələklər, insanı aldadan və şərə yönəldən şeytanlar, həm xeyirliləri həm də şərliləri olan cinlər, olmaq üzrə üçə ayrılmaqdadır. Cinlər, duyğu orqanlarıyla qəbul edilə bilməyən varlıqlar olduğu üçün, onlar haqqındakı tək məlumat qaynağı vəhdir. Qurani Kərim və səhih hədislər, cinlərdən bəhs etməkdə, doğru düşünə bilən ağıl da bunu qeyri-mümkün görməməkdədir. İnsanların cinləri görə bilməyişi, gözlərinin cinləri görəcək qabiliyyətdə yaradılmamış olmasındandır. Qurana görə insan torpaqdan, cinlər isə atəşdən yaradılmışdır.. . Quranda cinlərdən bəhs edən, iyirmi səkkiz ayədən ibarət olan və Cin surəsi deyə bilinən bir surə var. Bu surədə də dilə gətirildiyi kimi, cinlər müxtəlif qruplara bölünmüşlər. Cinlərin bir qisimi müsəlmandır. Bir qisimi də kafirdir. Cinlərin mömin olanları, möminlərlə birlikdə cənnətdə, kafir olanları da kafirlərlə birlikdə cəhənnəmdə qalacaqlar. Cinlər müxtəlif şəkillərə girə biləcək və insanların edə bilməyəcəyi bəzi işlərin öhdəsindən gələ biləcək qabiliyyətdə yaradılmışdır. Hz. Süleyman Səba məlikəsinin taxtını gətirtmək istədiyində cinlərdən birinin, o hələ yerindən qalxmadan taxtı gətirə biləcəyini söyləməsi (Nəml 27/39) bunu göstərməkdədir. Cinin Hz. Sü­leyman'la qarşılıqlı danışması, onların gözlə görülə biləcək bir şəklə girə biləcəklərinə işarədir. Allah cinləri Hz. Süleymanın əmrinə vermiş, o da cinləri ağır və məşəqqətli işlərdə istifadə etmişdir. Cinlərin mütləq qeybə dair məlumatları yoxdur. Ancaq həyat müddətlərinin uzunluğu, ruhani və mənəvi varlıqlar olmaları, mələklərdən xəbər oğurlamaları kimi səbəblərlə, insanların bilmədiyi, keçmişə və bu ana aid bəzi hadisələri bilə bilərlər. Ancaq bu vəziyyət, cinlərin insandan daha üstün varlıqlar olduğunu göstərməz. Bir ayədə, (Süleymanın) ölümünə hökm verdiyimiz zaman onun öldüyünü (cinlərə) ancaq onun əsasını yeyən bir ağac qurdu göstərdi. (Süleyman) yerə yıxıldıqda cinlərə bəlli oldu ki, əgər onlar qeybi bilsəy­­dilər, alçaldıcı əzaba məruz qalmazdılar. . Cinlər də insanlar kimi iman və ilahi əmrlərə itaət etməklə öhdəçiliklidirlər. "Mən cinləri və insanları ancaq mənə qulluq etsinlər deyə yaratdım" (əz-Zariyat 51/56). Cinlər eynilə insanlar kimi yeyərlər, icərlər, evlənər və çoxalarlar, kişilik və dişilikləri vardır, doğular, böyüyər və ölərlər. Ancaq cinlərin ömürü, insanlarınkına görə çox uzundur. Bəzi vəziyyətlərdə cinlərin insanlara zərər verməsi söz mövzusu ola bilsə də, müsəlman bir kimsənin cinlərdən qorxmaması və Allahın icazəsi olmadan, bir varlığın başqa bir varlığa zərər verə bilməyəcəyinə könüldən inanması lazımdır. Digər varlıqlardan gələ biləcək zərərlərə qarşı Allaha sığınmaq lazım olduğu kimi cinlərdən gələ biləcək zərərlər barəsində də eyni tutum göstərilməlidir. Necə ki Hz. Peyğəmbərin də cinlərin insanları təsir etməsinə qarşı Ayetü'l­kürsi'yi, Fələq.və Nas surələrini oxuduğu bilinməkdədir Müsəlmanlar, cinlərdən zərər gördüklərini sandıqları vəziyyətlərdə Hz. Peyğəmbərdən öyrəndiyi tədbirlərlə kifayətlənməli, cahil cinçi və ovsunçuların tələsinə düşməkdən çəkinməlidirlər.