Haqqinda.az

M.Ə. Rə­s­ul­za­də bu mü­n­a­si­­bət­­lə ya­zır­­dı: "1943-­cu il­­dir. Ikin­­ci Ca­han hər­­bi əs­­na­sın­­da Al­man Xa­ri­­ciy­­yə Na­zir­­li­­yin­­dən fon Şu­len­bur­qin (son­ra­dan Hit­­le­rə ya­pı­l­an sui-­qəsd işi ilə il­­gi­­li ola­raq edam edi­­lən) də­­və­­ti uzə­­ri­­nə Ber­lin­­də idim. Mil­­li Azər­­bay­can Ko­mi­­tə­­si tə­­şək­­kul et­miş­­di; bu ko­mi­­tə Mil­­li Azər­­bay­can da­va­sı­­nın əsa­s­la­rı­­nı al­man mə­q­am­la­rı­n­a qə­b­ul et­dir­­mək uz­­rə fəa­­liy­­yə­­tə kec­miş­­di". M. Ə. Rə­s­ul­za­də­­nin baş­cı­­lıq et­di­­yi Mil­­li Azər­­bay­can Ko­mi­­tə­­si bu proq­ram­la mubarizə apa­rır­­dı: "A­zər­­bay­ca­nın mil­­li haq­la­rı­­nı qo­ru­maq, və­­tə­­nin xi­l­a­sı və is­­tiq­­la­lı ucun mucahidə et­mək, qaf­qa­si­y­a­lı mil­­lət­­lə­­rin dost­luq­la­rı və si­y­a­sət­­cə bir yer­də ya­şa­ma­la­rı ucun ca­lış­­maq və Al­ma­ni­y­a ilə sı­­xı su­rət­­də iş­­bir­­li­­yi tə­­min et­mək".

Azər­­bay­can le­gio­­ner­lə­­ri­­nə baş­çı­­lıq edən­­lər­­dən ma­yor Əb­­dür­­rəh­­man bəy Fə­­tə­­li­­bəy­­li M. Ə. Rə­s­ul­za­də­­yə aşa­ğı­d­a­kı məz­­mun­da bir mək­­tub gon­­dər­­miş­­di: "Mər­­hə­b­a, çox möh­­tə­­rəm Mə­­həm­­məd Əmin! Əziz yur­du­muz Azər­­bay­ca­nın yo­rul­maz hür­­riy­­yət mü­c­a­hi­­di olan Si­­zi cəb­­hə­­də­­ki bü­­tün əs­­gər­­lə­­ri­­miz adın­­dan salam­la­yı­r­am. Qə­z­e­ti­­miz­­də "Mil­­li Azər­­bay­can Ko­mi­­tə­­si"nin təş­­kil olun­du­ğu­nu oxu­dum, bu mə­­ni çox se­vin­­di­­rir. Biz, cəb­­hə­­də­­ki əs­­gər­­lər şüb­­hə et­mi­­rik ki, Mil­­li Ko­mi­­tə­­mi­­zin üzv­­lə­­ri ara­sın­­da ha­mı­­mız­­ca se­vi­­lən, le­gio­­nu­mu­zun qu­ru­cu­su Ba­ba­yev Bey­dul­lah da ola­caq­dır. Biz irə­­li­­də də mil­­lə­­ti­­mi­­zin hür­­riy­­yət və bö­­yük Al­ma­ni­y­a uğ­run­da fə­d­a­ka­ra­nə bir tərz­­də dö­­yü­­şə­­cə­­yiz. Cəb­­hə­­də­­ki bü­­tün əs­­gər­­lər­­dən Si­­zə sa­lam. Si­­zə xoş səh­­hət­­lər di­­lə­­rəm. Si­­zin Ə. Dü­­dən­­gins­­ki Fə­­tə­­li­­bəy­­li".

1942-­ci ilin okt­yab­rın 7-­də M. Ə. Rə­s­ul­za­də ilə apa­rı­l­an da­nı­­şıq­­lar fay­da ver­mə­­di­­yin­­dən (cun­­ki o, Azər­­bay­ca­nın mus­­tə­­qil­­li­­yi fik­­ri­­ni onə cə­­kir­­di) o, Ru­mı­­ni­y­a­ya, Bu­xa­res­tə get­miş­­di. Al­man­lar onun get­mə­­si­­nə təəs­­süf­­lən­­miş, qal­ma­sı ucun Drezden mək­­təb­­lə­­ri­­nin bi­­rin­­də müəl­­lim­­lik tək­­lif et­miş­­di­­lər, la­kin o, bu­nun­la da ra­zı­l­aş­ma­mış­­dı. SS Mər­­kə­­zi dai­­rə­­si onu son­ra­dan ye­nə ara­mış və iş­­bir­­li­­yi­­nə ca­lış­­mış­­dı­l­ar. M.Ə. Rə­s­ul­za­də ilə da­nı­­şıq­­la­rın alın­­ma­dı­­ğı­­nı və Mil­­li Azər­­bay­can Ko­mi­­tə­­sin­­də yal­nız Hi­l­al Mün­­şi­­nin təm­­silçi ola­raq Ber­lin­­də qal­dı­­ğı­­nı gör­­dük­­də al­man­lar X. Xas­məm­­mə­d­ov qru­pu ilə dia­­lo­qa baş­la­mış­­dı­l­ar. Bu dia­­loq­da azər­­bay­can­lı "Qaf­qaz" qru­pu­na mən­­sub Fuad Əmir­­can, Ab­bas bəy Ata­ma­lı­­bə­y­ov və Əb­­dür­­rəh­­man bəy Fə­­tə­­li­­bəy­­li ol­muş­du.