Haqqinda.az

Yardarlıq - torpaq icarəsinin formalarından biri. Y.-da torpağın mülkiyyətçisinə icarə haqqı məhsulla ödənilir. Y. xırda fermer təsərrüfatı istehsalçılarının əsasən kapitalizməqədərki dövrdə zəif istismarı formasını əks etdirir. Kapitalist istehsal üsulunun yaranması şəraitində y. feodal torpaq icarəsindən burju torpaq icarəsinə keçid forması olmuşdur. XX yüzilliyin əvvəllərində Azərbaycanda da y. yarımicarə forması mövcud olmuşdur. Y. ABŞ-da, İtaliyada və İspaniyada indi də mövcuddur. Ardı »

Sultan Məhəmməd – mənşəcə Azərbaycan türklərindən olan rəssam, XVI əsrdə Təbriz miniatür məktəbinin banisi.

Həyatı[redaktə]
Şərqin bir çox elm və sənət ustaları kimi Sultan Məhəmməd haqqında da bioqrafik məlumat, demək olar ki, yoxdur. O, təxminən 1490-cı ildə anadan olmuş və XVI əsrin ortalarında vəfat etmişdir.

Sultan Məhəmməd yaradıcılıqının görkəmli tədqiqatçısı K. Kərimov ustada həsr etdiyi əsərində orta əsr təzkirələrindən çətinliklə toplaya bildiyi məlumatları gətirir.

Yaradıcılığı[redaktə]
Onun müşahidəsinə görə rəssamlar haqında bəhs olunan ən erkən mənbələrdən biri, 1544-cü ildə Dust Məhəmməd tərəfindən qələmə alınmış "Halati-hunər-vəran" əsərində belə deyilmr: "Birinci sırada öz əsrinin yeganəsi olan ustad Nizam əd-Din Sultan Məhəmməd dayanır. Onun rəsmləri, xüsusilə də şah (I Ardı »

Azanın ölümündən sonra hakimiyyətə onun qardaşı Ullusunu keçirildi. Aşşurlular, əlbəttə müttəfiq dövlətni itirilməsi ilə razılaşa bilməzdilər və II Sarqon öz hakimiyyətinin VI, VII və VIII illərində Mannanın özünü və ondan ayrılmış əraziləri tabe etmək üçün yürüş edir. II Sarqon sonra Mannanın özünün paytaxtı İzirtunun üzərinə hucuma keçdi, mannalılarla qanlı döyüş təşkil etdi, İzirtu yaxınlığında yerləşən Zibia və Armait qalalarını ələ keçirdi. Görünür həmin qalalar İzirtuya girəcəyi qoruyurmuşlar. Bu haqqda II Sarqonun Dur – Şarukkin sarayındakı kitabəsində deyilir:

"[Mannalı Ullusunu....] ilahi Aşşurdan [....] ölkəsinin pərən-pərən olmasına [....] Urartulu Ursaya arxalandı və Karallalı Aşşurleni və Allabriyalı İttini mənim əleyhimə qaldırdı, Urartuya qulluq etməyə çağırdı. Ardı »

Ərəb-Sasani müharibələri (633-651)[redaktə]
Ərəb Xilafətinin Sasanilər imperiyasını işğal etmak niyyəti ilə bağlı olaraq Ərəblərlə Sasanilər arasında baş vermiş müharibələr. Bu müharibələr şərti olaraq Ərəblərin (müsəlman ərəblərin) Sasani işğalı kimi də tanınır. Müharibə 633-cü ildə Ərəb ordularının hücumu ilə başlamış və 651-ci ilə qədər davam etmişdir. Müharibənin yekun nəticəsi olaraq Mesopatomiya, İran, Cənubi Qafqaz, Şərqi Anadolu və Xorasan ərəblər tərəfindən işğal olundu. Sasanilər imperiyası süqut etdi. İşğal olunmuş ərazilərdə İslam dini və İslam mədəniyyəti, Ərəb dili sürətlə yayıldı.

İştirakçı tərəflər və qoşunların vəziyyəti[redaktə]
Müharibədə əsas tərəflər Sasanilər imperiyası və Ərəb Xilafəti (Raşidilər Xilafəti) olmuşdur. Buna baxmayaraq Sasanilər imperiyasına daxil olan dövlətlər o cümlədən Qafqaz Albaniyası Ardı »

İlk illəri[redaktə]
Bulqar xanları nominaliyasına görə Asparux Dulo sülaləsinə mənsub olub 61 il hökmdarlıq etmişdir. Asparux atasının ölümündən sonra 50.000 bulqar əsgəri ilə indiki Bolqarıstana girmişdir və Dunay deltasında məskunlaşmışdır. 680-ci ildə Onqal döyüşündə Bizans imperatoru IV Konstantini məğlub edən Asparux ölkənin içlərinə doğru irəliləməyə başlamışdı.

Hakimiyyəti[redaktə]
Asparuxun qələbəsi ona dövlət qurmağa imkan verdi. Müasir Bolqarıstan ərazisində Yeddi slavyan tayfası ilə müttəfiq olan xan 681-ci ildə imperator tərəfindən müstəqil hökmdar olaraq tanındı. Onun dövründə Pliska və Silistra şəhərləri salınmışdı. 701-ci ildə vəfat etmişdir.

Mediada[redaktə]
Asparux xan haqqında 1981-ci ildə Aszparuh trilogiyası çəkilmişdir. Asparux rolunu Stoyko Peyev ifa etmişdir. Ardı »

Azərbaycanın qatıldığı Olimpiya idman növləri[redaktə]
Olimpiya idman növləri üzrə Azərbaycanı təmsil edən idmançılar

Ağırlıqqaldırma 5
Atıcılıq 2
Atletika 5
Bədii gimnastika 1
Boks 9
Cüdo 3
Sərbəst güləş 5
Yunan-Roma güləşi 3
Qılıncoynatma 1
Taekvondo 2
Üzgüçülük 2
Mükafat qazanan Azərbaycan idmançıları[redaktə]
Azərbaycanı təmsil edən idmançıların adları və göstərdikləri nəticələr:

Olympic pictogram Wrestling.png Yunan-roma güləşi
Fərid Mansurov - I yer Gold Qızıl Medal
Olympic pictogram Stend atıcılığı
Zemfira Meftəhəddinova - III yer Bronze Bürünc Medal
Olympic pictogram Güllə atıcılığı
İradə Aşumova - III yer Bronze Bürünc Medal
Olympic pictogram Boks
Ağası Məmmədov - III yer Bronze Bürünc Medal
Fuad Aslanov - III yer Bronze Bürünc Medal Ardı »

Yarıkərlər — xanlıqlar dövründə Azərbaycanda kəndli kateqoriyası. Aztorpaqlı və torpaqsız kəndlilər divan və ya feodal torpaqlarını ağır şərtlərlə icarəyə götürürdülər. İcarənin belə forması paydarlıq adlanırdı. İcarə haqqının həcmi feodalın icarədarı toxum, avadanlıq və işlək heyvanlarla nə dərəcədə təmin etməsindən asılı idi. İcarə haqqı məhsulun 1/2 hissəsindən 3/5 hissəsinə (bəzi hallarda isə 2/3 hissəsinə) qədər çatırdı. Paydarlığın geniş yayılmış forması məhsulun yarısını vermək şərti ilə olan icarədarlıq idi. Belə icarədarlar "yarıkərlər" adlanırdı. Ardı »

Azərbaycanlı millətinin türk (daha doğrusu "Тюрки азербайджанские") adıyla qeydiyyata alındığı son siyahıyaalma 6 yanvar 1937-ci ildə aparılmışdır.
1937-ci il Ümumumsovet əhali siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:
SSRİ-də yaşayan etnik Azərbaycan türklərinin ümumi sayı: 2,134,648 nəfər olmuşdur. Onlardan:
Azərbaycan SSR-da yaşayanların sayı: 1,778,798 nəfər
Azərbaycan SSR-nın ümumi əhalisi: 2,953,300 nəfər
Gürcüstan SSR-da yaşayanların sayı: 178,038 nəfər
Ermənistan SSR-da yaşayanların sayı: 124,434 nəfər
Rusiya FSSR-da yaşayanların sayı: 37,861 nəfər
Türkmənistan SSR-da yaşayanların sayı: 7,015 nəfər
Qırğızıstan SSR-da yaşayanların sayı: 4,223 nəfər Ardı »