Haqqinda.az

Uşaqlar əvvəlki kimi «səni leyləklər gətirdi» yalanına inanmır!… Mütəxəssislər, ailələrdən cinsi təhsili uşaqlarının anlaya biləcəklərisəviyyədə evdə verməyə başlamalarının əhəmiyyətinə diqqət çəkir.

Cinsəlliyin həyatımızın ən əhəmiyyətli parçalarından biri olduğunu söyləyən Cinsi Sağlamlıq İnstitutu Dərnəyi (CİSED) Ümumi Başçısı Dr. Cem Keçə; «Bu səbəblə adamın cinsəlliklə əlaqədar məlumatlarını, düşüncələrini, dəyər mühakimələrini, tutumlarını və bacarıqlarını necə, hansı şərtlərdə və kimlərin təsirləriylə öyrənmiş olduğu çox əhəmiyyətlidir. Cinsəlliklə əhəmiyyətli olan 4 mövzu vardır. Bunlar; ayıb, qadağan, günah və maraq duyğusudur. Biz bunlara cinsəllikdə məhşərin 4 atlısı adını veririk.

Məhşərin 4 atlısı, adamın içində olduğu ailədə başlayan və ictimai ətrafıyla davam edən bir şəbəkə tərəfindən adam fərqinə belə çatmadan ona öyrədilə bilər. Adam yetkinlik çağına gəldiyində artıq yalnız öz impulslarıyla deyil bu öyrənilmiş ictimai dəyər mühakimələriylə birlikdə ilk cinsi yaxınlaşmalarına başlar. Bu baxımdan baxıldığında cinsəllik hər kəsin doğulduğu andan etibarən həyatında özünəməxsus yer etməyə başladığı üçün ilk cinsi təhsil ailədə yəni evdə başlamalıdır.

Cinsi orqanların əl, qol, qıç, ağız kimi adama aid görülmədiyi, baxılmaması, toxunulmaması lazım olan qadağanlı sahələr olduğu mesajını alan bir uşaq; cinsəlliylə bağlı maraq duyğusuyla ayıb, qadağan, günah və pis mesajını öyrənə bilər; bədənini kəşf etmə yerinə bədəninə xariciləşə bilər və irəlidəki cinsi həyatında vajinismus, orgazm ola bilməmə, erkən boşalma və ya sərtləşmə pozuqluqları kimi cinsi problemlər yaşaya bilər. Həyatın ən kefli yanlarından biri olan cinsəllik, bir qayğı və stress qaynağı halına çevrilə bilər» dedi.

Cinsilik Təlimlə bilinən Bir Bacarıq
Valideynlərin uşaqlarının yanında bir-birlərinə sevgilərini göstərmələrinin və ifadə etmələrinin əhəmiyyətinə diqqət çəkən CİSED səlahiyyətlilərinin verdikləri məlumatlara görə, ana və atalar evdə bir-birlərinə və uşaqlarına sıx toxunsalar, uşaqlarının yanında qucaqlaşıb öpüşsələr, zarafatlaşsalar, bir-birlərinə sevgilərini göstərə bilsələr, cinsəlliyin öyrənilə bilər bir bacarıq olduğunu qavrayarlarsa, uşaqlarına da sağlam cinsi təhsil verə bilər və öz müsbət dünyagörüşləriylə uşaqlarına doğru bir model ola bilərlər. Bu şəkildə cinsəlliklə əlaqədar qorxu və qayğılar cinsi problemlər halına gəlmədən həll edilə bilər və cəmiyyətin yüklədiyi mənfi cinsi inanışlar uşaq tərəfindən mənimsənmədən ailə içində doğru şəkliylə düzəldilə bilər.

Cinsi Təhsil Qısa və Təlimçi Olmalı
Cinsi təhsili qız uşaqlarına analarının, oğlanlarına isə atalarının verməsi ən doğru olan yanaşmadır. Çünki artıma və cinsəllik mövzusunda bir uşağa məlumat verməyə ən uyğun kəslər valideynləridir. Əks halda uşaqlar cinsəlliyi maraqlandıqlarından ötəri yoldaşlarından ya da televiziyadan cinsəlliyi öyrənməyə çalışa bilərlər. Valideynlərin cinsəlliyi uşaqlarıyla danışarkən rahat olmaları, qısa və təlimçi məlumatlar vermələri, bilmədikləri suallar qarşısında cavabını araşdırmaq üçün zaman istəmələri, boşluq buraxmamaları, tərəddüd etməmələri və özlərindən əmin olmaq çox əhəmiyyətlidir.

Cinsi Təhsil Vermək Bir Sənətdir
Cinsi təhsildə qısa, dəqiq və elmi dil istifadə edilməsi lazımdır. Valideynlər üçün cinsi təhsil vermək bir sənətdir. Uşaqlara onlar sual verənə qədər cinsi mövzularda bir şey izah edilməməlidir. Əhəmiyyətli olan onlara sual verə biləcəkləri sevgi dolu bir ailə mühitə təqdim edə bilməkdir. Sevginin hiss edildiyi və paylaşıldığı ailə mühitində uşaqlar cinsi məzmunlu suallar soruşacaqlar, valideynlərdə bu suallara gerçək məlumatlarla cavab verməli və lazım olsa doğru məlumatları bir neçə səfərdə izah etməyə çalışmalıdırlar. Çünki 4-5 yaşlarındakı uşaqlar ətraflı bir şərh gözləməzlər, yalnız maraqlarının aradan qaldırılmasını istəyərlər.

Cinsi Orqanlar Utanılacaq Orqanlar Olaraq Tanıdılmamalı
Cinsi orqanların utanılacaq və iyrənc orqanlar olaraq tanıdılmaması lazımlıdır. Cinsi orqanlar təbiətdəki bütün canlılarda vardır. Valideynlər utancaq və içinə qapalı, cinsəlliyə qarşı sərt və mühafizəkar bir rəftar içindədirsə və ya cinsəllik ilə əlaqədar mövzuları danışıla bilməz, toxunulmaz yəni tabu olaraq görürlərsə, uşaqları da da cinsəlliyi, cinsiyyəti və cinsi orqanlarını utanılacaq və iyrənc orqanlar olaraq tanıya bilərlər. Bu da yetkinlik həyatlarında partnyorlarla aralarında ciddi problemlərə səbəb ola bilər.

Uşaqların Cinsilik Marağı Təbiidir
Uşaqların ilk yaşlarda bədənləri və qarşı cins haqqında maraq duyğuları sıx ola bilər. Ümumiyyətlə 3-4 dörd yaşlarında uşaqlar özləri, cinsi orqanlar və haradan gəldikləri haqqındakı sualları qorxmadan və çəkinmədən soruşmağa başlarlar. Bu suallar valideynləri tərəfindən onların marağını aradan qaldıracaq, onları təmin edəcək və kafi məlumatı verəcək şəkildə doğru olaraq cavablanılmalıdır. Çünki uşaqların cinsəlliyi maraqlanmaları çox təbiidir. Bu səbəblə inkişafının ilk 5 ili çox əhəmiyyətlidir və yetkinlik dövründəki cinsi əlaqələrin təməlini meydana gətirə bilər.

Cinsi Təhsil Doğumdan Etibarən Başlar
Cinsi təhsil doğumdan etibarən başlar. Cinsi təhsil yetkinlikdə də adamın məsləhətləşərək, oxuyaraq, doğru və etibarlı qaynaqlara çatması yoluyla davam etməlidir. Cinsi təhsil üçün heç bir yaş gec deyil. CİSED, cinsi təhsilin evdə başlayaraq ibtidai təhsildə verilməsinin tərəfdarıdır… Bundan başqa yetkinlik əvvəli cinsi məsləhətləşməxidmətlərinin, evlilik əvvəli cinsi məsləhətləşmə və ana, ata və yoldaş təhsillərinin qanuni zərurət olaraq verilməsi də tələblər arasında iştirak edir.