İndiki vaxtda boşanma nisbəti gedərək artır. Valideynlərin zehini necə boşanacaqları, bunu uşaqlarına necə açıqlayacaqları və yeni həyatlarına necə davam edəcəkləri mövzusunda olduqca qarışıq. "Ailə olma" anlayışı hər fərd, hər ailə üçün fərqli mənalar daşıdığından və hər ailə fərqli dəyərlərə sahib olduğundan boşanma müddətində izləniləcək yol da təbii olaraq fərqliləşir. Bu müddətdə ən çox baş qarışıqlığını bəzən analar yaşayır. Boşanan analara bir resept təqdim etmək qeyri-mümkün əlbəttə, lakin bəzi təkliflər bu müddətdə boşanan analara rəhbərlik edə bilər.
Boşanmaq istəyən ana, uşağına bunu necə söyləməli?
Boşanmanın səbəbi nə olursa olsun uşağın yaşına uyğun bir dillə izah edilməli. Ana və atanın məhrəminə girmədən, bir-birlərini günahlandırmadan, haqqlarında mənfi ifadələrdə olmadan və gərəksiz həqiqi şərhlər etmədən uşağa boşanacaqlarını izah etmələri lazımdır. Uşağın nizamının əvvəldən yaradılması, uşağa yeni nizamıyla əlaqədar məlumat verimesi və uşağın həyat şərtlərində əldən gəldiyincə ən az dəyişməyə gedilməsi burada çox əhəmiyyətlidir.
Başqa bir əlaqə səbəbiylə boşanan ana, bunu uşağına necə izah etməli?
Boşanma səbəbi, ana ya da atanın yaşadığı bir başqa əlaqədirsə, bunun uşaqla isti-isti paylaşılması lazım olduğunu düşünmürəm. Yaşları neçə olsa olsun uşaqlar dəyişməyə zamanla uyğunlaşma təmin edirlər.Uşaqlar kiçik və anlamazlar deyə düşünüb, "iş yoldaşım", "yaxın dostum", "yaxşı bir böyük qardaş" kimi təriflərlə də əlaqə yaşanan adamla, uşağı bir araya dərhal gətirmənin də bir fərqi yox. Boşanan ana, əlaqə yaşadığı kişilə ortaq həyat fikirindədirsə, uşağıyla da partnerinin yaxşı razılaşacağını və müddətin sağlam irəliləyə biləcəyini düşünə bilər. Lakin bu kimi həssas dövrlərdə analar, "dürüst" və "dost" ana olmaq üçün hər şeyi uşaqlarıyla paylaşa bilirlər. Burada gözdən qaçan uşaqların "uşaq olma" və "bilməmə haqqları"nın əllərindən alınmış olması əslində. Uşağınızla bir çox şeyi paylaşacağınız illər gələcək amma bir az səbirli olmanız lazımdır. Ayrıca uşağınızla "bir çox şeyi" paylaşmalısınız, "hər şeyi" deyil. Ana-ata olmaq, uşağınız neçə yaşında olursa olsun, onların "bilməmə haqqlarını gizli tutmaqdır" bir mənada. Yeni əlaqənizin davamlılığına dair başınızda sual işarələri yoxsa, yenə uşağınızın yaşına uyğun olaraq açıqlaya bilərsiniz. Burada məqsəd, eyni evdə yaşanacaqsa və ya cüt olaraq uşağınızla da görüşmək istəyirsinizsə, zamanı asanlaşdırmanız. Bu inkişafı uşağınızla paylaşacağınızı, keçmiş yoldaşınıza izah etsəniz daha idarəli şəkildə irəliləyə bilərsiniz. Əlbəttə keçmiş yoldaşınızla necə bir ünsiyyətinizin olduğu da burada vacib bir məqamdır.
Yeni partnerle uşağın əlaqəsində anaya necə bir vəzifə düşür?
Yaxşı razılaşmalarını sürətləndirmək üçün partnerinizle uşağınızın tez-tez baş-başa vaxt keçirmələrinə gərək olmadığını düşünmürəm. Bunun imtahan əvvəli çox təkrar etməklə bir bənzərliyi yox əslində. Bu, əksinə iki tərəfi də məcbur edə bilər. Birlikdə vaxt keçirməkdən zövq almış olmaq, iki tərəf üçün də günahkarlıq hissinə səbəb ola bilər. Daşların öz içində oturmasını gözləmək ən doğrusudur.
Yeni bir əlaqə yaşayan ana uşağına necə davranmalı?
Uşağınıza dair məsuliyyətliklərinizi davam etdirməyi axsatmayın. Uşağınızın həyatında yenə söz sahibi siz olun. Uşaqlar qayda, icazə kimi sahələrdə partnerinizi "ata" fiquruna bir rəqib olaraq qəbul edə bilərlər çünki. Ancaq bu duruş, uşaqların partnerinize hörmətli və etinalı davranmalarını maneə törətməməli. Uşaqlar ayna kimidir. Qarşılarındakını əks etdirərlər əksəriyyətlə, uşağınızın hisslərinə qulaq asın. Kiçik dünyasında bir şeyləri səhv şərh edir ola bilər, ona köməkçi olun. Ümumiyyətlə ön yetkinlik dövründə (9-11 yaş), illərdir yolunda gedən müddət yüngül sarsılmağa başlar. Bu, bəzən açıq açıq ailə fərdləriylə əlaqələrin pozulması bəzən də qorxular, qayğılar, qeydlərdə eniş kimi inkişaflar ilə özünü göstərə bilər. Gənc olmağa hazırlanan insanların bu kimi reaksiyaları adidir. Lakin uzun davamlı kompleks vəziyyətlərdə dəstək almaq gərəyə bilər.
Tarix: 06.01.2015 / 16:31 Müəllif: Aziza Baxılıb: 52 Bölmə: Valideynə məsləhət