Haqqinda.az

Beşer Hz. Ademden bu güne qeder bir çox böyük insanlara şahid olmuşdur.Adını tarixi qızıl herflerle yazdıranlarla yanaşı,silinib gedenler de olmuşdur.Adını eşitdiren insanlar,elbetde,bir çoxları üçün idealdır.Amma şübhesiz insanlara en çox nümune olanlar peyğemberlerdir.Bunun sebebi ise onların Allah terefinden müellim vezifesi ile gönderilmesidir.

Heyatları nümune olan peyğemberler haqqında kifayet qeder melumat mövcud deyil.Sadece olaraq Efendiler Efendisi Hz. Muhammed Mustafa (s.a.s) haqqında etraflı melumata sahibik.Bunun sebebi ise Qurani-Kerimde "Ğözel nümune" olaraq terennüm edilen Peyğemberler Sultanının her halının örnek olmasıdır.

"Heqiqeten,Allahın Resulu Allaha,qiyamet gününe ümid besleyenler (Allahdan,qiyamet gününden qorxanlar)" ve Allahı çox zikr edenler üçün gözel nümunedir" (Ezhab suresi,21)Bu ayeni emr kimi qebul eden sehabeler (radiallahu anhum) heyatın her sehifesinde beşeriyyetin iftixar tablosunu teqlid etmişdiler.İbadetlerini lazımınca yerine yetirmekle kifayetlenmeyib bizim adi hesab etdiyimiz gündelik işlerde de Efendiler Efendisini (s.a.s) teqlid ederek Onu öz heyatlarında heqiqi rehber kimi qebul etmişler.Bütün müselmanlara nümune olan Efendimizin heyatından qısa parçalar:

Yemesi. Ğünde iki defe yemek yeyerdi.Az yemeyi tövsiye eder,bezen bir öynesinde birce xurma ile kifayetlenirdi.Yemekde qüsur axtarmaz,iştahı varsa yeyer,üreyi istemeyende ise yemezdi.Olanla kifayetlenmeyi sever,eger yemek tapmasa,sebr ederdi.Hetta aclıqdan qarnına daş bağladiği da olurdu.Yemekden evvel ve sonra ellerini yuyardı.Yemeyin başında "Bismillah" çeker,sonunda şükur ederdi.

Yemek terzi. Yemek yeyende sağa ve sola söykenmez ve bu şekilde yemek yemeyi sevmezdi.Sağ eliyle ve qabın özüne düşen terefden yeyer,sol elle yeyenleri tenbeh ederdi.

Su içmesi. Bezi hallar isitisna ,ekser vaxtlar oturaraq su içerdi.Suyu aram-aram,qurtum-qurtum içerdi.Bu bezen üç,bezen de iki nefese olurdu.İçmeyib qabda saxladığı suyu bir qayda olaraq sağ terefindeki adama vererdi.

Uzanması ve yatması. Bezen yataqda,bezen gön,bezen hesir,bezen de kilim

üstünde yatardı.Yataq ve yastığının üzü aşılanmış deriden,içi ise lifden ibaret idi.Sağ terefi üste uzanar,sağ elini ise yanağının altına qoyar,sonar dua eder,ovuclarını birleşdirib "İxlas", "Feleq" ve "Nas" surelerini oxuyaraq eline üfürer ve sonra başından ayaqlarına doğru bütün bedenini mesh ederdi.Bu hereketi üç defe tekrar eder ve yatardı.
Danışması. İnsanlar arasında en selis danışan idi.Fikrini çox qısa vı konkret şekilde ifade ederdi.Aramla danışardı.Bir kimse isteseydi,onun dediyi sözü saya bilerdi.Çox vaxt yaxşı başa düşülmesi üçün sözü üç defe tekrar ederdi.

Susması. Lazımsız mövzularda danışmaz,yalnız savab umduğu mövzulardan söz açardı.

Gülümsemesi. Gülüsü tebessum idi.En çox güldüyünde azı dişi görünerdi.Dilçeyi görülecek şekilde qehqehe ile gülmezdi.

Ağlaması. Bezen merhemetinden,bezen ümmetine şefqetinden,bezen Allah qorxusundan,bezen de Qurana qulaq asarken ağlayardı.Oğlunun,qızının ve bezi sehabelerin vefatlarenda ağlamışdı.

Aile daxili münasibetleri. Allah Resulu (s.a.s) evde öz paltarlarını temizleyer,paltarlarının yırtıqlarına yamaq vurar,qoyunlarını sağar,devesini bağlayıb yemini verer,ev süpürer,bazardan aldıqlarını özü daşıyardı.Xanımlarıyla etdiyi söhbetlerde yeri geldikce hekayeler danışar,zarafat ederdi.Aile üzvlerine qarşı daima güleruz idi.

Geyinmesi.Ağ paltar geyer ve başqalarına da bunu tövsiye ederdi.Yeyende,içende ve geyinende sağ terefden başlayardı.En çox sevdiyi paltar köynek idi.Köyneyinin qolu bileyine qeder idi.Teze paltar geyinende hemin paltarın adını çekerek dua ederdi.Teze paltarı ilk defe cüme günü geyinerdi.

Yerimesi. Yeriyerken ayaqlarını sürümez,qetiyyetli addımlarla yeriyerdi.Hereket ederken sağa-sola sallanmaz,enişli-yoxuşlu yeriyirmiş kimi bir az qabağa eyilerdi.

Cesareti. Uhud döyüsünde dişi sınmış,ox ile yaralanmışdi.Sehabelerin çaşqın düşüb sıralarının dağildiği vaxt etrafına yığılan insanlarla birlikde döyüşün meğlubiyyete çevrilmesinin qarşısını almışdı.Huneyn döyüşünün evvellerinde müselmanların sıraları dağılırdı.Peygember Efendimizin (s.a.s) etrafında yıgılan insanlar cesaretlerini toplayıb zefer çaldılar.

Merhemeti. Düşmenlerine qarşı da çox mülayim ve bağışlayan idi.Öldürüleceyini zenn eden neçe-nece esir var idi ki, bu derin merhemetinden nesiblerini almışdılar,Namazda uşaq ağlamasını eşitse,namazını çox uzatmaz,tez bitirmeye çalışardı.Sebebini soranlara da bele buyurardı:"Uşağın ağlamasının Anaya çox tesir edeceyini bildiyimden namazı qısaltdım" (Peygember efendimiz (s.a.s) namaz qıldırarken qadınlar da arxada namaza qoşulurdular.Ağlayan uşagın anası orda ola biler düşüncesiyle namazı qısaldardı)

Verdiyi sözde sadiq qalması. Hz.Peygember (s.a.s) bir neferle alış-veriş ederken hemin adam "Bir az gözle" deyib ayrılır.Hadiseni xatırlayıb geri dönende Peygembermizin (s.a.s) üç gün orda gözlediyini görmüşdü.

Xestelere baş çekmesi. Xestelere baş çeker ve şefa tapmaları üçün dua ederdi.Etrafındakı insanların derdleriyle maraqlanır,xesteliklerini müalice etmeye çalışardı.Aile üzvlerinden kimse xestelenende sağ eliyle siğallayar ve dua ededi.

Salamlaşması. Yolda uşaqlara rast gelende onlara salam vererdi.

Vidalaşması. Bu zaman insanlara xeyir-dua ederdi.Umreye (nafile hecc) getmek üçün icaze isteyen Hz.Ömere (r.a) vidalaşarken dua istemişdi.

Yetimlere qarşı münasibeti. Yetimi himayesi altına alan kimse ile Cennetde qonşu olacağını söyleyerdi.Yetimin ve qadının haqqını yemekden insanları ciddi şekilde çekindirerdi.



Allah bizi Peygembermize(s.e.s) layiqli ümmet elesin...Amin