Haqqinda.az

Körpə bir yaşına qədər necə bəslənməli? Mama verərkən neyə diqqət yetirməli? Yemək yediyərərkən körpənin televiziya izləməsinə icazə verilməli mi? Duşunu nə vaxt etdirməli?
Uşaqların bədənlə, zehnən və ruhən sağlam ola bilməsi üçün ilk bir yaşdakı baxım və bəslənmənin ən fundamental nöqtə olduğunu söyləyən Medical Park Göztepe Xəstəxana Kompleksi Uşaq Sağlamlığı və Xəstəlikləri Mütəxəssisi Dr. Yeşim Coşğun, Hər şeydən əvvəl doğru körpə baxımıyla əlaqədar olaraq məlumatlanın. Hər körpənin inkişafı eyni deyil, digərləriylə müqayisə etməyin. Bəslənməsi mövzusunda israrçı olmayın; 3N-1N qaydasını tətbiq edin. Yəni nə, harada və nə vaxt yeməyinə siz, amma nə qədər yeməyinə o qərar versin! Ən əhəmiyyətlisi də ona hər vaxt sevgiylə yaxınlaşın" deyir.
İşdə, Dr. Yeşim Coşğundan ilk bir yaşda körpənin inkişafı, baxımı və bəslənməsiylə əlaqədar diqqət yetirilməsi lazım olan təməl məlumatlar…
DOĞRU KÖRPƏ BAXIMINI ÖYRƏNİN
Uşağımızın bədənlə, zehnən və ruhən sağlam ola bilməsi üçün ilk bir yaşda baxım və bəslənməsi çox əhəmiyyətlidir. Bu məsuliyyət isə tamamilə ana-ataya aiddir. Körpənizin irəlidə sağlam bir uşaq olmasını istəyirsinizsə, əvvəlcə doğru körpə baxımı mövzusunda məlumatlanın. XOŞBƏXT KÖRPƏNİN TƏMƏLİ SEVGİ
İlk bir yaşda uşağın ruhi vəziyyəti, sizin ruhi vəziyyətinizi əks etdirər. Siz xoşbəxtsənsənik uşağınız xoşbəxt, siz əsəbisənsənik uşağınız da əsəbi olar. Uşaq baxımında təməl nöqtə; ana-ata ya da baxıcının gülər üzlü, rahat və xoşgörüşlü olmasıdır. Davamlı uşaqla yumşaq və şirin şirin danışmaq lazımdır. Ani reaksiyalar vermək uşağı ürküdüb çaşdırar. İnkişaf edə biləcək hər vəziyyət qarşısında mümkün olduğunca soyuqqanlı davranmaq lazımdır. BAŞQA KÖRPƏLƏRLƏ MÜQAYİSƏ ETMƏYİN
Hər körpənin inkişafı eyni deyil. Məsələn bəzi körpələr 10′uncu ayında getməyə başlarkən, bəzi körpələr 12′nci ayında gedər. Ya da bəzi körpələr erkən danışmağa başlarkən, bəzi körpələr daha keç danışar. Bu tip inkişaflar körpələr arasında fərq göstərə bilər. Bu səbəblə ana və ataların körpələrini başqa körpələrlə müqayisə etməsi səhvdir. YORĞAN VƏ YASTIQ İSTİFADƏ ETMƏNİN
Prinsip olaraq bir yaşına qədər yorğan, iki yaşına qədər də yastıq istifadə etməmək lazımdır. Körpənin yatağı sərt, çarşafı gərgin sərilmiş olmalıdır. Üstünə üşüməməsi üçün uyğun qalınlıqda örtü örtmək lazımdır; amma bu örtü, körpə istədiyində ayağıyla itələyib aça biləcəyi ağırlıqda olmalıdır. GEYİMLƏRİ PAMBIQLI OLSUN
Körpələrin paltarları yüzdə 100 pambıqlı parçadan olmalıdır. Sintetik, yun ya da pambıq xaricindəki geyimlər, körpələrin dərilərində tahrişe səbəb ola bilər. BURAXIN ÇILPAQ AYAQLA QALSIN
Ayaqqabı geydirmək üçün tələsik etməyə ehtiyac yoxdur. Körpə tam getməyə başlamadan ayaqqabı geydirmək gərəksizdir. Çılpaq ayaqla yerə basmaq, körpənin ayaq əzələlərinin güclənməsini təmin edər. Getməyə başladığında da yumşaq ayaqqabı seçilməli. Uyğun ayaqqabı; ayaq ucu və döşəməsindən ortaya doğru dözdüyündə asanca dözə bilməlidir. Döşəməsi sərt ayaqqabılar uyğun deyil. DUŞUNU AXŞAM YATMADAN Axşam yatmadan əvvəl duş qəbul etdirmək körpəni rahatlaşdırar və dinc yatmasını təmin edər. Duş, körpə açkən etdirilməli və duş sonrası baxımı tamamlanan körpə bəslənib yatırdılmalıdır.
İLK ALTI AY YALNIZ ANA SÜDÜ
İlk altı ay yalnız ana südü, altıncı aydan sonra uyğun əlavə qidalara keçərək, əmizdirmənin də ən az iki yaşına qədər davam etdirilməsi təməl prinsipimiz olmalıdır. Tibbi bir mane olmadığı müddətcə hər ana əmizdirə bilər. Südü artıracaq xüsusi bir qida yoxdur. Südün artmasını təmin edən; sıx əmizdirmə, ananın istirahət etməsi və ananın özünə inamının olmasıdır. 3-4 GÜNDƏ BİR YENİ QİDA TƏCRÜBƏNİN
Əlavə qidalara keçərkən təməl prinsipimiz; 3-4 gündə bir yeni bir qidanın körpəyə daddırılması, bir neçə çay qaşığı miqdarında başlanaraq yavaş yavaş artırılması və körpəyə toxunan bir qida təsbit edildiyində o qidanı verməmək olmalıdır. Xüsusilə inək südü, yumurtanın ağı, bal, şəkər, duz, paxla, badımcan və ədviyyatlar ilk yaşda verilməsi uyğun olmayan qidalardır.
Alma, armud, kök, kartof, qatıq və düyü əlavə qidaya keçişdə ilk seçiləcək qidalardır. Qidalar əvvəl sulu, ardından püre konsistensiyasında və ən son pütürlü şəkildə verilməlidir. Pütürlü qida verilərkən qidalar çəngəllə əzilməlidir. Əsla blender istifadə etmənin. BƏSLƏNMƏSİNDƏ 3N-1N QAYDASINA YATIL
Körpəni yeməsi üçün məcbur etmək və inadlaşmaq da son dərəcə səhvlidir. Zorla ət yemək yediyərməyə çalışmaq bir müddət sonra körpənin daha qaşığı görər görməz ağızını möhkəm-möhkəm bağlamasına səbəb ola bilər. İlk bir yaş bəslənməsində 3N-1N qaydası vardır. Yəni payda nə yeyiləcəyinə, payın harada yeyiləcəyinə və payın nə vaxt yeyiləcəyinə valideynlər, nə qədər yeyiləcəyinə isə uşaq qərar verər.
UYĞUN OYUNCAQ SEÇİN
Oyuncaq alarkən mütləq üzərindəki yaş sərhədi diqqətə alınmalıdır. Çünki oyuncaqlar, uşaqların zehni inkişafına istiqamətli hazırlanmış olduğu kimi təhlükəsizlik də düşünülmüşdür. İlk bir yaşda körpələr, əllərinə keçən hər şeyi ağızlarına təyin edərlər. Bu səbəbdən kiçik parçalar ehtiva edən bir oyuncağın, bu yaş qrupundakı körpənin əlinə verilməsi, körpədə boğulmağa səbəb ola bilər. TELEVİZİYA OTUQMU QIZIŞDIRAR
Televiziyanın uşağın həyatında yeri yoxdur. Bu dövrdə televiziya izlənilməsi; həm uşağın danışmasını gecikdirər, həm də otuqmu qızışdırar. Bir uşağın danışması üçün dodaq hərəkətlərini görüb, səsi eşitməsi lazımdır. Halbuki televiziya izləyən bir uşaq; dodaq hərəkətlərini görə bilməz, yalnız səs eşidər. Rəngarəng görünüşlər sürətlə axar, bu da sanki uşağı ovsunlayar. Uşaq ekrana kilidlənər, gözünü belə qırpmadan görünüşləri izlər. YESİN DEYƏ TELEVİZİYA İZLƏTDİRMƏYİN
Yemək yediyərmək üçün ya da bir az nəfəslənmək üçün anaların uşağı televiziya qarşısına oturtması səhvdir. Bu dövrdə uşaq televiziyadan uzaq tutulmalıdır. İrəliləyən illərdə isə müəyyən bir müddətə şiddət və cinsilik ehtiva etməyən, yaşına uyğun proqramlaşdırar izlə idilə bilər.