Haqqinda.az

Bayat (Boyat, Bəyat) tayfası — türkdilli tayfalardan birinin adı olub IX-X əsrlərdə Qayı tayfası ilə yanaşı Şimali Qazaxıstan çöllərində oğuzlara başçılıq etmiş tayfalardandır.

Azərbaycan xalqının formalaşmasında əsas amilə malik olan tayfalardan biri də Bayat tayfası olmuşdur. Həmin tayfanın söylədikləri nəğmələr isə Bayat tayfasının nəğmələri, yəni bayatı adı altında termin kimi formalaşmışdır. Deməli, Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatının ən geniş yayılan, ən kütləvi bir növü də bayatların adını yaşadan bayatılardır.

Şah İsmayıl Xətai yeni hökumətə dayaq olmaq və onu əldə saxlamaq üçün İranda yaşayan Boyat türklərindən bir dəstəsini siyahı uzrə köçürüb Dərbənddə və Şabranda yerləşdirmişdir.

Həmin tayfanın üzvləri tərəfindən salınmış yaşayış məntəqələri onların adı ilə Boyat Ardı »

Soyun yaranması[redaktə]
Şuşa şəhərində dörd ailə vardı ki, bunlar Rüstəmbəyov soyadını daşıyırdılar. Bu Rüstəmbəyovlar bir-biriləri ilə sümük qohumu deyildilər. Bu soyun ulu babası Rüstəm bəy Kəbirlidir. Rüstəm bəy Kəbirli elinin Əfətli obasında dövran sürmüşdü. Rüstəm bəyin Qasım bəy adlı oğlu vardı. Qasım bəy Kəbirli mahalının Əfətli obasında anadan olmuşdu. Qasım bəyin Gülməmməd bəy, Şirin bəy, Kazım bəy, Məhəmməd bəy, İskəndər bəy, İsfəndiyar bəy adlı oğlanları vardı. Ardı »

Həyatı[redaktə]
Gödək Əhməd bəy Uğurlu Məhəmməd mirzənin oğludur. İstanbulda anadan olmuşdu. Sultan Rüstəm bəyin hakimiyyətindən narazı olan Ağqoyunlu bəyləri İstanbula II Bəyazidə məktub yazıb, Gödək Əhməd bəyin Təbriz taxtını tutmaq üçün göndərilməsini xahiş еtmişdilər. Osmanlı sultanı tеzcə ona xеyli qoşun vеrib, Hüsеynəli bəy Tərxanı da sərkərdə yapdı. Üstəlik xеyir-duasını da vеrəndən sonra Azərbaycana göndərdi. Rüstəm bəyin əmirlərindən olan Hüsеyn bəy Əlixani Gödək Əhməd bəyin adına xütbə oxutdurub, sikkə basdırdı.

1497-ci ildə Gödək Əhməd bəy Təbriz taxt-tacına yiyələnən kimi Hüsеyn bəyi öldürdü. Adlı-sanlı ağqoyunlu əmiri Müzəffər bəy Pörnəkin də qətlinə fərman vеrdi. Əmirləri özündən incik saldı. Hеç bir əmirə tiyul-soyurqal vеrmədi. Onun hakimiyyətindən narazı Ardı »

Azərbaycan türklərinin təşəkkülündə mühüm rol oynamış türk tayfalarından biri də dondarlardır. Şimali Qafqaz çöllərində dondarları qədim müəlliflər hələ e.ə. V əsrdə qeyd etmişlər. Onların Azərbaycanda (Qafqaz Albaniyasında) məskunlaşma tarixi məlum deyil. Azərbaycanda bir neçə Dondarlı kəndi və Dondardağ dağı var. Q.Qeybullayev qeyd edir ki, Şuşa toponimi də dondarların dilinə mənsubdur. II əsr müəllifi Tatsit (XII,6) Şimali Qafqazda dondarların Şoşu şəhərinin adını çəkir. Latın dilində "Ş" səsi olmdığına görə, müəllif onu Sosu (əslində Susu) kimi yazmışdır. XIX əsrin əvvəllərində Qarabağda üç Şuşa (həmçinin Şimali Qafqazda bir neçə) toponimi məlumdur. Ardı »

təmişli, çavuşlu, asayişli, köşkoğlu, sofulu, fəthoğlu, toxmaqlı, hacıfəqihli, kəngərli, kərəmpa, yeganlı, şərəfli, şeyxlər… Ardı »

Həyatı[redaktə]
Əlirza xan Əliqulu xan oğlu Qaragözlü 1884-cü ildə Həmədan şəhərində anadan olmuşdu. Hərbi məktəbdə oxumuşdu. Məktəbi bitirəndən sonra ordu sıralarına qatılmışdı.

Əlirza xan Qaragözlü Bəhaülmülk ləqəbini daşıyırdı.

Əlirza xan Milli Məclisin 3-cü çağrışında Həmədan əhalisi tərəfindən nümayədə olmuşdu. 1922-ci ildə Həsən Mustovfinin təşkil etdiyi hökumətdə İranın maliyə naziri vəzifəsində çalışmışdı. 1942-ci ildə Əhməd Qəvamın hökumətində Ədliyyə naziri olmuşdu.

Ailəsi[redaktə]
Mirzə Yəhya xanın qardaşı, Əbülqasim xan Nasirülmülkün bacısı oğlu idi. Ardı »

İ n b u l i y a – türkcə enq – (sırada, döyüşdə) qabaqda duran, ön cərgədə dayanan, birinci və bol – igid, qoçaq, mərd sözlərindəndir. Ad Qabaqda gedən qoçaq (igid) mənasındadır. Ardı »

Mürtəzaqulu Bayat Azərbaycanda vali vəzifəsində çalışmışdı. Mehdi Fərruxinin Azərbaycandakı olaylardan qorxuya düşüb bura vali gəlmək fıkrindən tam yayındıqdan sonra antiazərbaycançılığı ilə şahpərəstlər içərisində şöhrət tapan Murtazaqulu Bayat M.Fərruxinin yerinə 1945-ci ilin oktyabrında Azərbaycana vali təyin olunur. M.Fərruxidən fərqli olaraq M.Bayat "diplomatiyaya" əl ataraq, S.C.Pişəvəri və onun rəhbərlikdə olan məsləkdaşları ilə "dil" tapmağa çalışdı. Bu məqsədlə o, S.C.Pişəvərini dialoqa çağırdı. Bir müddət valini əvəz etmiş və sonra Təbrizdə maliyyə iĢləri üzrə məsul olan Dövlətşahini S.C.Pişəvərinin yanına göndərir. Dialoq üçün razılıq əldə edildi. Bunun üçün görüş dövlətə məxsus "Alaqapı"da yox, tanınmış din xadimi Siqətülislamın evində, 1945-ci il dekabrın 1-də keçirilmişdi. Bu görüşdə S.C.Pişəvəri Ardı »