Haqqinda.az

M a t e – V əsr, Albaniyanın Bərdə mahalının xristian ruhanisinin adı. Türkmənşəli Mete adının qədim ermənicə yazılış formasıdır. Er. əv. III əsrdə Hun imperiyasının əsasını qoymuş Mete (209 – 174) xaqanın adı ilə eynidir. Türk dillərindəki matı – gözəl, vicdanlı, sədaqətli, səmimi, doğruçul, yaxud matı (batı) – mətin, qüvvətli, möhkəm sözündəndir. Ardı »

Qaragözlü oymağı — Bəydili boyunun Şamlı elinin oymağı. Əsasən Həmədan əyalətinin ətrafında yaşayırlar. Qacarlar dövründə bu əyalətə Qaragözlü oymağından çıxan hakimlər başçılıq edirdilər. Qaragözlü oymağının Hacılı, Aşıqlı və başqa tayfaları var. Oymağın bir çox şəxsiyyətləri İranın ictimai-siyasi həyatında mühim rol oynayıblar.

Bu oymağının nümayəndələrindən Hacı Abdulla xan Qaragözlünün, Hacı Məhəmməd xan Qaragözlünün, Həsən xan Qaragözlünün, Məhəmmədhüseyn xan Qaragözlünün, Əbülqasım xan Qaragözlünün, Hacı Məhəmmədcəfər Məczubun və başqalarının adı məlumdur.

Qaragözlü oymağının adı ilə bağlı Azərbaycanda toponimlərə rast gəlinir.

Hacı Məhəmməd xan Qaragözlü bu oymağın bir tirəsini Qaradağ vilayətində yerləşdirmişdi. Ardı »

Soy və yaşayış[redaktə]
Mir Qılınc Seyid Həsən Babanın soyundadndır və Mərəndin Yekan Kəhriz kəndində dəfn olunmuşdur Mir Qılınc o, kəndin seyidlər və əşraflarındanidi və orada məşhur türbəsi vardır. Seyid Əlinin yaşamına görə indiyədək sənədli və mötəbər mənbələrdə heç bir söz tapılmayıb. Amma camaat içində onu Mir Qılınc adıyla tanıyıb və yad edirlər. onun qəbir daşı üzərində belə yazılıb:
Farsca:

مقبره سید جلیل‌القدر مشهور و معروف به مرحوم میر قلنج که در زمان عهد صفویه وفات نموده در این مکان مقبره قدیمی داشت اهالی یکانات مخصوصا مردم یکان کهریز با مشاهده کرامات عدیده با اهدا نذورات و با همت اشخاص نیکوکار و خیر و با Ardı »

Ata
Əli bəy-Ağqoyunlu bəylinin başçısı olub .
Ana
Sara xatun-Azərbaycanın ilk diplomat qadınıdır .
Qardaşı
Cahangir Mirzə-Uzun Həsən tərəfindən devrilmişdir .
Həyat yoldaşı
Trabzon imperatoru IV İoanın (1429-1458) qızı Dəspinə xatun
Uşaqları
Uğurlu Məhəmməd-Gödək Əhmədin atasıdır .
Maqsud bəy-Rüstəm Bəyin atasıdır .
Zeynal bəy
Sultan Xəlil-Ağqoyunlu dövlətinin II hökmdarıdır .
Mirzə Yaqub-Ağqoyunlu dövlətinin III hökmdarıdır, Baysunqurun və Murad Mirzənin atasıdır.
Yusif Mirzə-Məhəmməd Bəy ,Abdul Müzəffər Nur Əlvənd Bəy və Abdul Müzəffər Nur Əhmədin atasıdır .
Məsih Mirzə
Həlimə xanım
Aləmşahbəyim
Uzun Həsənin başqa məzhəbə və dinlərə etiqad edən əhaliyə qayğısı bu nəhəng və çoxtayfalı ölkədə sabitləşdirici rol oynayır. O, bacısını Şah İsmayıl Xətainin babası Şeyx Cüneydə, qızı Aləmşahbəyimi isə Şeyx Cüneydin oğlu Şeyx Heydərə ərə vermişdi. Ardı »

A n a n i – Azarinin oğlu. Qədim türkcə ənə – ana və ini – kiçik qardaş sözlərindəndir. Güman ki, ananın kiçik qardaşı (kiçik dayı) mənasındadır. Qədim türklərdə quruluşca Anaxun (ana və qun – knyaz sözlərindən) şəxs adı ilə müqayisə olunur. Ardı »

Həyatı[redaktə]
O, əvvəllər Osmanlı ordusunda sipahi olmuş, 1511-ci ildə Şahqulu üsyanında iştirak edərək, Azərbaycana gəlmiş, Səfəvilərin xidmətinə keçmiş, dövlət vəzifələrinə irəli çəkilmiş və I Şah Təhmasib zamanında Azərbaycan əmirülümərası təyin olunmuşdu .

Tarixçi Əbdi bəy Şirazi yazır: "Pələng ilində (1530-cu ildə) Xorasana yürüĢ ortalığa çıxdıqda o (Cuhə Sultan), Azərbaycanın əmirül-ümərası idi. 300 nəfəri Xorasana cəza dəstəsi kimi göndərdi. Aləmi tutan ordu (Şah Təhmasibin ordusu) qışlamaq üçün İsfahanda olarkən, Sam mirzə və Hüseyn xan Şirazda ikən Ülamə Təbrizə gələrək, Təbrizin darğalığını ələ keçirmək istədi. Şahın Təbrizdə olan xüsusi atlarını ələ keçirdi. Bundan əlavə zərlə iĢləmək sənəti üçün alınıb, (M-233b) Təbriz zərlə işləyənlərinə tapĢırılan Ģahın Ardı »

Bayandur adının oğuz-Azərbaycan mənşəli еtnonim olması haqqında oğuz mənbələri tutarlı məlumat vеrir. Məşhur türkoloq M.Qaşğarinin "Divani lüğət-it-türk" əsərində oğüzların 22 boyu göstərilir. Bayandur tayfası da damğası ilə birlikdə adı çəkilir.

Bayandur tayfasının adı həm ümümtürk abidələrində, M. Qaşğari, Rəşidəddin, Yazıcıoğlu Əli, Əbdülqazi xan Xivəlinin əsərlərində, həm də Azərbaycan xalqının ən qədim dil-tarix abidəsi olan "Kitadi-Dədə Qorqud" dastanlarında çəkilir.

Yazıçı oğlu Əli Rəşidəddinə əsaslanaraq oğuzları 24 boya bölmüş və mənalarını səciyyələndirmişdir. Ona görə, Bayandur sözünün mənası nеmətli dеməkdir. F.Rəşidəddin Bayanduru üçoq tayfasına aid еdir və Göyxanın birinci oğlu olduğunu göstərir.

Azərbaycan xalqının qədim tarixi abidəsi olan "Kitabi-Dədə Qorqud" da Bayandur xan xanlar xanıdır, "Oğuz еli" Ardı »

Tarixi[redaktə]
Meşkin bölgəsində yaşam sürürdü. Öncə Şamlı elinə bağlı idi. Avşar boyundan çıxmadır.

Başqa bir versiyaya görə, inanlı oymağının qolları: pireyvatlı, kəlaş, korabbaslı, keyikli, yurtçu, dursunxocalıdır. Ardı »