Haqqinda.az

Həyatı[redaktə]
Qutlu bəyin ikinci övladıdır. Böyük qardaşı Əhməd bəydən sonra Ağqoyunlu hökmdarı oldu (1403-1435) mərkəzi Diyarbəkr olan Ağqoyunlu bəyliyinin əsasını qoymuşdur və adına pul kəsdirmişdir. Doğum tarixi haqqında dəqiq məlumat olmasa da, vəfat edərkən 80 yaşı adlaması ilə bağlı bəzi mənbələrdə qeydlər var. Bu nəzərə alınaraq onun təxminən 1350-ci illərdə anadan olduğu ehtimal edilir. Yülük məxləs adı əski kitablarda; İylük - İlik - Yoluk olaraq da yazılı olub bu nəticə ilə onun keçəl yaxud kosa olduğuda rəvayət edilir.

Qara Yuluq Osman bəy, 1398-ci ildə Ağqoyunlu olaraq Qazi Bürhanəddin Əhməd bəyliyi dövləti ilə etdiyi hərbdə Osmanlı ordusunu o dövrdə yenen tək sərkərdə olan öz Ardı »

Fulad xəlifə Şamlı
Vəli xan Təkəli
Qorxmaz xan Şamlı Ardı »

Tarixi[redaktə]
Həmin vaxtlarda gün-gündən möhkəmlənən və görkəmli sərkərdə və siyasi xadim Uzun Həsənin idarə etdiyi Ağqoyunlu dövləti formalaşırdı. Uzun Həsən tez-tez Cahanşahdan vassal asılılığında olan torpaqlara hücum çəkirdi. Onun fəallaşdığını görən Cahanşah Osmanlı sultanının məsləhəti ilə qəti qərar verir. Qoşun toplayaraq, onu Ağqoyunluların paytaxtı Diyarbakıra yönəldir. Lakin yaxın adamlarının təkidi ilə o, döyüşə girmir və qoşunu qışlamağa göndərir. Bundan istifadə edən Uzun Həsən 1467-ci ilin yazında Ermənistanın cənubundakı Muş düzənliyində qəflətən Cahanşahın qoşunlarına hücum çəkir və onu məğlub edir. Az sonra o, qoşunlarından xəbərsiz halda (Səncəq) Çapaqcur adlanan yerdə əyanları ilə ziyafət keçirən Cahanşahın üzərinə yeriyir və İskəndər adlı bir döyüşçü Cahanşahı Ardı »

Teymuri memarlığı özünəməxsus cəhətləri ilə fərqlənir. Mərkəzi Asiya və İranda özündən əvvəl mövcud olmuş dövlətlərin memarlığından təsirlənən Teymuri memarlığı bir növ sintez təşkil edən əsərlərlə tanınmışdır. Əsasən türbə, məscid, mədrəsə və dərgah kimi bölmələri olan komplekslərin əsas xüsusiyyətlərindən biri fasadını örtən mozaika işləmələri olan kaşı, soğana bənzəyən xarici qübbə və daxildəki yüksək iç qübbənin meydana gətirdiyi qübbə sisteminin özünəməxsus cəhətləri idi.

Teymuri memarlığında ən önəmli yeri türbələr tuturdu. Teymuri türbə memarlığının ən önəmli örnəklərindən biri Səmərqənddəki Şahı-Zində kompleksidir. Bu kompleksdə Teymurilər soyundan önəmli şəxslərin türbələri yerləşir. Bir digər nümunə kimi Səmərqənddə yerləşən və 1380-1390-cı illərə aid edilən Ruhabad türbəsini göstərmək olar. Ruhabad Ardı »

Həyatı[redaktə]
Hacı Vəli bəy Kəbirli, XVIII yüz ilin sonu, XIX yüz ilin əvvələrində yaşamışdır.

İbrahimxəlil xana xidmət etmişdir. Öz adı ilə adlanan Hacıvəlilər obasıni idarə etmişdir.

Hacı Vəli bəy Səlbi xanımla ailə qurmuşdur və dörd övladı olmuşdur.

Övladları atalarının adı ilə Vəlibəyov soyadı götürmüşlər. Ardı »

Kəbirli elinin Hacı Hüseynəlili, Hacı Həsənli, Mirzə Haqverdili, Cəfərbəyli, Həmidbəyli, Ağabəyli,Bağanıslıbəyli Hacıbəyli, Böyükbəyli və digər qolları vardı. Kəbili elinin XVIII yüzilin sonu, X1X yüzilin önlərindəki obaları: Çəmənli-Hətəmxan, Çəmənli-Hacı Tahir, Novruzlu, Seyidli, Qərvənd-Ağakişi bəy, Əhmədavar, Qurd-Qaradağlı, Qurd-Dördlər, Qurd-Gürcüstan, Qurd-Bərdə, Qaibalılı, Əfətli, Tərəkəmə-Cəfərbəyli, Tərəkəmə-Məhəmmədəlibəyli, Qiyaməddinli, Yusifcanlı, Mərzili, Saibalılı-Abbasqulu bəy, Saibalılı-Zeynalabdinli, Hüsülü, Pirzadlı, Rəncbərlər, pərioğlular, Kələbədin, Şelli, Minaxurlu, Təzəkçi, Tatar, Tərəkəmə-Əhmədağalı, Tərəkəmə-Imamqulubəyli, Hacıvəlilər və başqaları. Kəbirli eli öz adını Qarabağın iki mahalına vermişdi. Uzun illər bu mahalları Kəbirli soylu naiblər idarə etmişdilər. Kəbirlilər hazırda Qarabağın bir neçə bölgəsində, öz adlarını daşıyan kəndlərdə, o ayaqdan da Səlmanbəyli, Hacıbədəlli, Rəncbərlər, Pərioğlular şenliklərində yaşayırlar. Kəbirlilər Qarabağ tarixində Ardı »

Azlar və ya Aslar– Avropa və Asiyada geniş yayılmış qədim xalq. Zaman-zaman bütöv Avrasiyaya yayılan türk etnosunun içində həmişəyaşarlığı ilə seçilən, Azıx (Az – oq) mağarasından tutmuş quzey, güney, batı Azərbaycan bölgələrində və Azov (Azaq) dənizinə qədər müxtəlif ölkələrdə izlərini qomuşlar.

Azərbaycan ölkə adının kökündəki azər boyadının yaranmasında əsas özək olan az boyu türk etnosu içində çoxsaylı soylardan biri idi. Aziya//Asiya adındakı paralellik kimi, az etnoniminin də as variantı geniş yayılmışdır. Belə yayılmanın səbəbi az//as boylarının vaxtilə qədim Azərbaycandan qərb, şimal və şərq ölkələrə olan köçü ilə bağlıdır.

Bəllidir ki, hər hansı bir boyun adı onun daxil olduğu xalqın içində uzun müddət soyadı Ardı »

Nəimi, Şəhabəddin Fəzlullah Təbrizi Astabadi (təqribən 1339-40-1402-ci illər) - mütəfəkkir, şair. Orta əsrlərdə Yaxın və Orta Şərqdə geniş yayılmış hürufilik təriqətinin əsasını qoymuşdur. Hürufiliyin fəlsəfi əsasını təşkil edən ardıcıl panteizmin başlıca müddəalarını "Cavidani-Səğir", "Məhəbbətnamə", "Ərşnamə" traktatlarında, qismən "Novmnamə" ("Yuxular haqqında") əsərlərində və "Divan"ında şərh etmişdir. Başlıca əsəri "Cavidani-Kəbir"dir ("Cavidannamə")-Hürufilər allahın Fəzlullahda təcəssüm etdiyinə, onun allahın timsalı kimi yerdəki ədalətsizliyi aradan qaldıracağına inanırdılar. Mənbələrdəki məlumatlara görə hürufiliyi təbliğ etdiyi və hakim dairələrə qarşı kəskin siyasi mübarizə apardığı üçün Teymurlular Nəimini Əlincə qalasına qədər təqib etmiş, Əmir Teymurun əmri ilə onun oğlu Miranşah tərəfindən tutulmuş və Əlincə qalasında edam edilmişdir.

Əmir Teymurun oğlu Miranşah Ardı »