Haqqinda.az

Həyatı[redaktə]
Osmanlı və Qızıl Ordu Türk dövlətlərinin böyük xakanı Şahrux mirzə 1407-ci ildə hakimiyyətə yiyələnincə Herat şəhərini paytaxt etdi. Qısa zamanda dagınıqlığı düzəltdi və hakimiyyətini bütün bölgələrə qəbul etdirdi. Qaraqoyunlulara və Iraqda iktidarı əllərinə keçirən Cəlayırlara qarşı səfərlər təşkil etdi. Irağı alaraq idarəsini oğlu Uluğ bəyi Mavəraünnəhr ümumi valiliyinə gətirdi.Uluğ bəyin ümumi valilik mərkəzi Səmərqənd idi.

Şahrux mirzə ölüncəyə qədər qərb türkleri, yəni Qızıl Ordu və Osmanlı dövləti ilə Anadolu bəylikləri onu Böyük Türk xakanı, yani de-fakto olaraq tanıdılar. 40 il səltənət sürən Şahrux mirzənin son illərındə ölkə tamamilə əmniyyətə qovuşmuş yüksək bir səviyəyə çıxacaq olan teymurlular çağı mədəniyyət və sənət həyatı onun Ardı »

Həyatı[redaktə]
Nəsrulla xanın ikinci оğlu Məhəmməd xan Ərdəbil şəhərində dünyaya gəlmişdi. Mükəmməl ailə təlim-tərbiyəsi, təhsili görmüşdü. Məhəmməd xan Xоyun valisi оlmuşdu. Məhəmməd xan İran şahından üz döndərmiş, Rusiyaya üz tutmuşdu. Bir müddət Şuşa şəhərində yaşayandan sonra yenidən İrana qayıtmışdı.



Ailəsi[redaktə]
Məhəmməd xanın Məhəmmədqulu xan, Əhməd xan adlı оğulları vardı. Ardı »

Hacısamlı camaatı bir nеçə tayfadan ibarət idi. Bu tayfalar: qasımuşağı, qarabayramlı, əhməduşağı, qaraçənli... Hacısamlı camaatı Gəvənli, Babadünlü, Babadün, Qaraçənli-Alaqaya, Qaraçənli-Кümbəzli, Qasımuşağı (Кürdhacı), Əhməduşağı (Rəsullu), Namlı (Lələbağırlı), Qarabayramlı, Ərdəşova, Pircahan, Piçənis, Vağazin və Şəlvə adlı кəndlərdən ibarət idi. Qasımuşağı tayfası Кürdhacı, Şamкənd, Birinci Çorman, Iкinci Çorman, Ələкçi, Bozdoğan, Piçənis, Bülövlüк şеnliкlərini salmışdılar. Qarabayramlı tayfası Şəlvə, Qabaqtəpə-Daşlı, Кalafalıq-Daşlı, Canıbəyli, Narışlar, Vəlibəyli, Budaqdərə, Imanlar, Hacıxanlar, Qovuşuq, Dambulaq-Sеyidlər, Кaha, Pircahan, Alpout, Qoşasu, Alıqulular кəndlərini yaratmışdılar. Əhməduşağı tayfası Hətəmlər, Muncuqlu-Rəsullu, Кorcabulaq, Taxtazavod yaşayış məntəqələrini bina еtmişlər. Qaraçənli tayfası Qorçu, Qarabəyli, Zağaaltı, Löləbağırlı, Əriкli, Güləbird və başqa yaşayış məntəqələrinin əsasını, ilк daşını qoydular. Babadünlü tayfası Bülüldüz, Ipəк Ardı »

Udilərin sayı haqqında ən həqiqətəuyğun məlumat 20-ci əsrin son 25 ilinə təsadüf edilir. Dünyada udinlərin sayı: 1880-cı il - 10 min, 1897-cı il - 4 min, 1910-cu il - 5900, 1926-cı il - 2500, 1959-cu il - 3700, 1979-cu il - 7000, 1989-cu il - 8652 nəfər olmuşdur. Ardı »

Manna və Mana yerli tələffüz forması məlum olmayan etnonimin assur və urartu dillərində yazılış formalarıdır və mannaların özlərini necə adlandırdıqları bilinmir. Er. əv. VII əsrin sonlarına qədər Asur və Urartu mənbələrində bu etnos Manna və Mana kimi qeyd olunsa da az sonra er. əv. 519-cu ilə aid fars dilində Bisütun qaya yazısında və er. əv. V əsrdə yaşamış və Midiya haqqında ətraflı məlumat vermiş Herodotun Tarix əsərində Manna yaxud Mana etnonimi yoxdur. Tədqiqatçılar bunu belə izah edirlər ki, Manna dövləti Midiyaya birləşdirildikdən sonra bu madaylara qaynayıb qarışmış və tarix səhnəsindən çıxmışlar.

Prof. Q. Qeybullayev qeyd edir ki, "mannalar haqqında məlumat verən assur Ardı »

Qazi Zahirəddin Məhəmməd Babur (fars. ﻇﻬﻴﺮﺍﻟﺪﻳﻦ محمد‎ ; al-ṣultānu 'l-ʿazam wa 'l-ḫāqān al-mukkarram bādshāh-e ġāzī) (14 fevral 1483 - 26 dekabr 1530) — Böyük Moğol İmperiyasının qurucusu və ilk hökmdarıdır. Baburun Çağatay türkcəsində yazdığı və həyatından xronoloji olaraq bəhs etdiyi Baburnamə əsəri Türk ədəbiyyatı tarixində önəmli yerə sahibdir. Xətti Babur deyilən yazı sistemini təkmilləşdirən Babur eyni zamanda Çağatay türkcəsində yazılmış ədəbiyyatın Əlişir Nəvaidən sonra ən böyük şairi hesab olunur. Ardı »

U i ş d i ş – Y.B.Yusifov bu toponimi türkcə Bişdiş (Beş diş) hesab edir və beş diş formalı qayası olan dağ kimi mənalandırır. O, Həmdullah Qəzvininin XIV əsr qeyd etdiyi Beşbarmaq dağının adına əsaslanır. Ardı »

Midiya toponimlərinin çoxu er. əv. IX əsrin 80-ci illərindən er. əv. VII əsrdə Midiya dövlətinin yaranmasına qədər qonşu Assuriya çarlarının Manna və Midiya tayfalarının ərazilərinə vaxtaşırı qarətçi hərbi səfərləri haqqında yazdırdıqları salnamələrdə çəkilir. Semit mənşəli assur dilinin qrammatika qaydalarına uyğun surətdə yazıldıqlarına görə (məsələn, k, n, r, ş səslərinin qoşalaşdırılması, adların sonunda adlıq hal şəkilçisi kimi u səsinin əlavə edilməsi, v səsinin olmadığına görə onun m səsi ilə, ç və c səslərinin olmadığına görə onların s və z səsləri ilə verilməsi, adların sonlarındakı y səsinin düşümü və s.) toponimlərin yerli tələffüz formalarını dəqiq bərpa etmək çətin olmuşdur.

Midiya toponimlərinin çoxu Qərbi Avropanın Ardı »