Haqqinda.az

Yeni doğan körpə ilk 48 saat içində sağlamlıq personalı ya da həkim tərəfindən qiymətləndirilməli, detallı müayinəsi edilməlidir. Erkən dövrdə ortaya çıxan yeni doğan sarılıkları ayrı bir əhəmiyyət daşıyar. Yenə ilk 48 saat içində körpənin tünd rəngli, şəkilsiz, yapışqan xüsusiyyətli hökmən qaxasını etməsi gözlənilir. Anısı (nəcis açıqlığı) nəzarət edilməlidir. Müayinə əvvəli və əsnasında ananın qatqısı alınmalı, əhvalat alma yanında müayinə nəticələri cəhətdən ana bilgilendirilmelidir. Ancaq bu məlumatlandırma, ananın gərəksiz yerə kaygılanmasına gətirib çıxarmayacaq şəkildə edilməlidir. Bunun içində lazımlı ünsiyyət texnikaları tətbiq olunmalıdır.

Yeni doğulan körpə ani xəbərdar edənlərə (səs, işıq, təmas kimi.) Reaksiya verər, sıçrayar, qollarını açar, ağlaya bilər. Normal bir yenidoğan refleksinin. (Moro refleksi) Yenə bir başqa refleks, əmmə refleksi olub ana qarınında ikən də var olduğu göstərilmişdir.
Yenidoğan körpənin dərisi, boz-ağ rəngli, yapışqan bir maddə ilə örtülüdür. körpənin həssas dərisini qoruyar, üşüməyə önləyər.

İstilik tənzimləməsi kafi olmayan Yenidoğan bədən istiliyi düşdüyündə əvvəl əl-ayaqlarda, gedərək üz və bütün bədəndə göyərmə olar. Dərhal ısıtılmalıdır. Üşümə xaricində qan şəkəri aşağılığı ya da bəzi anadangəlmə xəstəliklər də göyərməyə səbəb ola bilər.

Dərinin quruluq, soyulmalar, doğum tarixinin uzandığını, ana qarınında bəslənmənin kafi ola bilmədiyini düşündürər. Yenidoğan üz və gövdəsində toplu iynə başı şəklində ortası ağ, ətrafı qırmızı tullantıları ola bilər. İlk həftə içində yox olur. Yenə yüzdə, burun üstündə kiçik sarı-ağ tullantıları də normaldır. Yenidoğan göbək kordonu qanama və infeksiya cəhətdən nəzarət edilməlidir. Göbək 5-10 gündə quruyaraq düşər.

Göbək yarasından bir neçə gün qanlı ya da qansız sızma ola bilər. Gərək göbək düşmədən əvvəl, gərək düşdükdən sonra 1-2 gün qurumağa sürətləndirmək və infeksiyası önləmək üçün göbək yarasına hər gün 1 dəfə antiseptik tətbiq edilir. Göbəyin islanmaması üçün bağlanarkən bezin üstündə qalmalıdır.

Ümumiyyətlə ilk duş göbək düşdükdən bir gün sonra edilər. Ancaq sağlam körpələrdən, düşməyi gözləmədən də duş edilə bilər. Körpə yıkanmaksızın ilk günlər 37 C isidilmiş su ilə isladılmış yumşaq bezlə silinərək də təmizlənə bilər. Pudra istifadə edilməməlidir.

Yenidoğan körpənin başı ilk günlərdə sümüklərin üst-üstə minməsi səbəbi ilə kiçik ola bilər. Bəzən körpə başının doğum kanalında sıxışmasına bağlı olaraq dəri altında qanamalara bağlı şişliklər ola bilər. Heç bir şey etmədən izləməyi tələb edir. Gözlərdə çapaklanma varsa, qaynadılmış ılıtılmış su ilə isladılmış steril tənzif ilə çox basdırmadan burun kökündən xaricə doğru silinər.

Burun və qulağın içinə ucu pambıqlı çubuqlar soxaraq təmizləmə gərəyi yoxdur, yalnız ucundan təmizlənər.

Körpələrdə alt qulluq diqqətlə edilməlidir. xüsusilə qız uşaqlarda bu bölgə öndən arxa doğru hər gün yüngülcə silinər, yaxşıca durulanar və qurulanar. Qız körpələrdə ilk günlərdə anadan keçən hormonlar ilə qanama ola bilər, bir neçə gündə itər.

Oğlan uşaqlarında penis ucunda darlıq ola bilər. İrəli dövrdə darlığın israrla davam etməsi sidik yolu infeksiyası riskini artırar. Erkən sünnə təklif edilər. Yenə anadan keçən hormonlar ilə gərək qız, gərək kişi yenidoğanda tək ya da iki tərəfli məmələrdə qabarıqlıq ola bilər, sıkınca südə bənzər maye gələ bilər. Özbaşına keçər, heç bir şey edilməməsi uyğundur.

Yenidoğulmuşların çoxu, doğumdan dərhal sonra sidik edərlər. İlk 24 saat ərzində heç sidik etməmiş isə mütləq qiymətləndirilməlidir. İlk günlərdə sidik sayı az olmaqla birlikdə sonrakı günlərdə gündə 5-6 dəfə sidik edən Yenidoğan ana südü alması qətiliklə kifayətdir.

Bir əvvəlki yazımız olan Bit nədir və təmizləmə yolları başlıqlı məqaləmizdə Bit necə təmizlənər, bit təmizləmə üçün bitki mənşəli qarışıqlar və bit təmizləmə yolu haqqında məlumatlar verilir.