Haqqinda.az

Tarixi[redaktə]
Müxtəlif tarixlərdə xatırlanan xəzər boyları haqqındakı məlumatlar min ildən artıq bir dövrü əhatə edir və belə böyük zaman kəsiyində onların yayıldığı ərazilərin zaman-zaman dəyişdiyini nəzərə almayan bəzi Orta əsr salnaməçiləri və son iki əsrdə xəzər məsələsi ilə məşğul olan bəzi alimlər müəyən yanlış fikirlər söyləmişlər. Hətta, vaxtilə ayrı-ayrı alimlər xəzər boylarını abxaz, gürcü, erməni (hay), osetin, fin, rus və başqa xalqlara aid etmişlər, ancaq xəzər problemi dərindən öyrənildikcə tarixi gerçəklikdən uzaq olan belə fikirlər gündəlikdən çıxmışdır, lakin xəzərlərin türk olması artıq şübhə doğurmasa da, onların hansı türk dialektində danışması və ilkin yurdu barədə mübahisələr hələ də davam edir.

Xəzər dövləti güclü olduğu Ardı »

Həyatı[redaktə]
Süli bəyin öldürülməsindən sonra yerinə oğlu Sədəqə bəy zülqədərlilərin başına keçməsinə rəğmən əmisinın oğlu Nasirəddin Məhəmməd bəy onun bəyliyini tanımayaraq 1399-cu ildə Zülqədər hökmdarı oldu. Nasirəddin Məhəmməd bəy Zülqədər taxtını əldə etmək üçün Osmanlı Sultanı İldırım Bəyaziddən yardım istədi. Nasirəddin Məhəmməd bəy İldırım Bəyazidin dəstəyi ilə taxta əyləşdi. Bundan dolayı osmanlılar ilə məmlüklər arasında 1515-ci ilə qədər davam edəcək olan Zülqədər bəyliği üzərindəki hakimiyyət mücadiləsi başladı. Nasirəddin Məhəmməd bəy Əmir Teymurun Anadolunu istilası sırasında ona qarşı çıxaraq Osmanlı tərəfdarı bir siyasəti apardı. Bu üzdən Əmir Teymur qüvvələri Əlbistana doğru yürüş edərək buranı xaraba qoydular. Bir yandan varlığını davam etdirə bilmek üçün Ardı »

İranşünas tarixçilərin əksəriyəti sarmatları irandilli xalq sayılırdılar. İranistlər, bir qayda olaraq, yazdıqları məqalələrdə, elmi işlərdə skiflərin, sarmatların, alanların hind-avropalılarda olmayan etnik xüsusiyyətlərini və qədim tarixçilərin verdikləri məlumatları nəzərə almırlar. Ardı »

Y. Ustaclunun 755 beytdən, 94 qəzəl, 2 məsnəvi; 2 təxmis, 3 rübai, 1beyt və 1 misradan ibarət kiçik həcmli divanının surəti Əlyazmalar İnstitutuna M. Hüseyinin yardımı ilə gətirilmişdir. P. Kərimovun tərtibi ilə şairin divanı “Elm və təhsil” nəşriyyatında geniş ön sözlə çapdan çıxmışdır. Yusif bəy Ustaclu kimdir?- sualına cavab vermək üçün tədqiqatçı bir sıra orta əsr və çağdaş mənbələrə müraciət edir, maraqlı faktlar üzə çıxarır. Yusif bəylə bir müddət dostluq etmiş I Şah İsmayılın ikinci oğlu Sam Mirzə “Töhfeyi-Sami” adlı təzkirəsində onu şücaətli döyüşcü, sərkərdə, istedadlı şair kimi səciyyələndirir. Sadiq bəy Əfşar “Məcməül-xəvas” təzkirəsində Yüsif bəyin I Şah İsmayılın silahdaşı Məhəmməd Ardı »

Həyatı[redaktə]
Abdulla xan Mustafaqulu xan oğlu Həmədan şəhərində anadan olmuşdu. Hərbi məktəbdə oxumuşdu. Məktəbi bitirəndən sonra ordu sıralarına qatılmışdı.

Yüksək rütbəli zabit kimi Fars, Xorasan əyalətlərində xidmət etmişdi. 1897-ci ildə Xuzistan əyalətinə dəyişilmişdi.

1909-cu ildə İran ordusunun silah-sursat üzrə rəisi idi.

Ailəsi[redaktə]
Oğlanları: Hüseynqulu xan İclaüddövlə, Möhtacəli xan İclaülməməlik Ardı »

Struxatlar – Midiya tayfa ittifaqına daxil olan tayf.ardan biri.

Bu tayfa iliin tədqiqatlarda irandilli sayılmışdır. Halbuki, bu etnonimin sonundakı xat komponenti skiflərdə Avxat, müasir türk xalqlarında sarkat və b. tayfaların adlarında da vardır. Şübhəsiz ki, Herodot, ya da məlumatçısı bu adı təhrif etmişdir. Q. Qeybullayev qeyd edir ki, qədim yunan dilində ş, ç sözləri olmadığına görə, bu etnonim Şatarkat formasında səslənmiş ola bilər. Midiyada Şetar er. əv. 714-cü il, Albaniyada erkən orta əsrlərdə Şatar (Gəncə ilə Bərdə arasında, ), müasir Şatarlı toponimləri bu etnonimlə bağlıdır. Ardı »

Cahanşahın süqutundan sonra teymuri Əbu Səid öz müttəfiqi Həsənəlini müdafiə etmək pərdəsi altında Azərbaycan üzərinə hücuma keçməyə hazırlaşmışdı. Hətta Sara xatunun sülh şərtləri ilə onun hüzuruna göndərilməsi də Əbu Səidi bu addımı atmaqdan çəkindirmədi. Keçmiş müttəfiqi şirvanşahın köməyinə bel bağlayan Əbu Səid Şirvana doğru hərəkət edir. Lakin Şirvanşah Fərrux Yasar Ərdəbil hakimi Şeyx Heydərlə birlikdə Uzun Həsənin tərəfinə keçir və Əbu Səidin qoşunları tamamilə blokadaya alınır. Orduda aclıq başlanır. Uzun Həsən Əbu Səidin danışıq təklifini qəbul etmir və gözlənilmədən düşmən qoşununa hücum çəkib, onu pərən-pərən salır. Bu döyüş tarixə Mahmudabad döyüşü kimi daxil olmuşdur. Əbu Səid qaçmağa cəhd göstərsə də, onu Ardı »

A h ş e r i – Fars dilindəki hşaya – "hökmranlıq" ("şah" sözü də buradandır) sözü ilə əlaqələndirilmişdir. Türkcə akiş – bir yerə yığış, dəstə, toplantı və ər – kişi, igid, döyüşçü sözlərindəndir. Axşeri – dəstənin əri yaxud igid dəstə başçısı mənasını verir. Və ya şemercə akeş – onun ucbatından, onun xatirinə və ərə – qul sözlərindəndir. Teofor adlardan olmaqla (Allahın) xatirinə qul mənasındadır. Ardı »