Haqqinda.az

Həyatı[redaktə]
Süleyman bəyin ikinci oğlu Sahsuvar bəy Məlikmüzəffər ləqəbini daşıyırdı. 1467-ci ildə 1473-cü ilədək bəyliyin hökmdarı olmuşdu. Şahsuvar bəyin üstündə osmanlılarla məmlüklər arasındaki dostluq daha da pozuldu. Bu dönəmdə Zülqədərli bəyliyi üzərindəki Osmanlı-Məmlük nüfuz mücadiləsi daha da artdı. Məmlük sultani Xoşqədəm, Zülqədərli taxtı üçün yeni bir namizəd tapdı. Şahsuvar bəyin qarşısına bir rəqib çıxarmaq üçün onun əmisi Rüstəm bəyi taxtı ələ keçirməyə təşviq etsə də, bir nəticə əldə edə bilmədi. Məmlük sultani daha sonra Şahbudaq bəyə qüvvələr verərək onu Maraş və Əlbistan üzərinə göndərdi. Qardaşlar arasındaki bu mücadiləni də Şahsuvar bəy qazandı. Məmlük sultani zülqədərlilər üzərinə Sam valisi Berdi bəy başçılığında bir Ardı »

Faruq Sümer yazır ki, indi bayandırların yurdu Azərbaycan torpağındadır.

Bayandırın boyunun türk tarixindəki ən mühüm rolu onun Anadolunun fəthində və məskunlaşdırılmasında iştirakından sonra ağqoyunlu dövlətinin qurmasıdır. Buna görə Ağqoyunlular xanədanına türk qaynaqlarındva bayandırlı, fars qaynaqlarında bayandıriyyə adı vеrilir. Ağqoyunlu xanədanı Bayandır xanın nəsli olmaqla fəxr еdirdi. Həmin xanədan ağqoyunlu dövlətinin son dövrlərində xеyli qələbəlik idi, lakin onların mühüm bir qismi taxt-tac uğrunda mübarizədə tələf olmuşdu Türkiyədə bu xanədana mənsub olanlardan bəzilərinin nəsli bu günə qədər davam еtmişdir.

Türkman Iskəndər bəyin sözlərindən bеlə çıxır ki, xanədan üzvlərdən bir qismi də Səfəvilər zamanında İranda yaşamışdır. Səfəvi hökmdarının onları məhv еtməsi hеyrət doğurur. Səfəvi dövründəki ağqoyunlu Ardı »

Həyatı[redaktə]
Süleyman bəy 1443-cü ildən 1465-ci ilədək Zülqədər bəyliyinin başçısı olmuşdu. Nasirəddin Məhəmməd bəyin ölümündən sonra Zülqədəroğulları bəyliyinin başına Süleyman bəy keçdi. Onun zamanında Zülqədər-Osmanlı ilişkiləri geniş inkişaf etmişdi. Süleyman bəy qızı Satı Mükrimə xatunu II Muradın oğlu II Məhəmmədə (Fatehə), diğər qızını da məmlük sultanı Zahir Çaxmağa verdi. İki böyük dövlətlə qohumluq edərək bəyliyini Qaramanoğulları və Ağqoyunlulara qarşı müdafiə üçün dəstək aldı. Əlaüddövlə Bozqurd bəyin atası olan Süleyman bəy, Maraşdaki Ulu Məscidi tikdirmişdi.

Ailəsi[redaktə]
Süleyman bəyin Şahbudaq bəy, Şahsuvar bəy, Məlik Arslan bəy, Bozqurd bəy, İsa bəy, Salman bəy, Xudadad bəy, Yəhya bəy, Yunis bəy, Ərdivanə bəy, Əbdürrəzzaq bəy adlı oğulları, Satı xatun Ardı »

Qaragözlülər — Əsasən Güney Azərbaycanın Həmədan şəhərində yaşayan türkdilli tayfa. Səlcuqların dövründə gəldikləri güman olunur. Qaragözlülərin adı mənbələrdə ilk dəfə XVI əsrdə çəkilir. XVIII əsrdə Güney Azərbaycanın ictimai həyatında aktiv iştirak ediblər. Qaragözlülər əsasən maldarlıqla məşğul olurlar. Azərbaycanın Şabran və Zəngilan rayonlarında Qaragözlülər toponimi də bu tayfa ilə bağlıdır. Ardı »

Midiyalı bir zadəganın adıdır. Əksər tədqiqatçılar art komponentinə görə, İranmənşəli ad sayırlar. Ehtimal ki, hürritcə ardi – pay, qismət, pay, şumercə am – bu, budur və par – parladı, işıqlandı sözlərindən ibarət olmaqla teofor addır. Təxminən Bu (yəni doğulmuş körpə allah tərəfindən verilmiş) paylayan paydır mənasındadır. Ardı »

Həyatı[redaktə]
Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, Oruc bəyin 1560-cı ildə doğulduğu ehtimal olunur. Onun atası, türk-qızılbaş tayfalarından olan məşhur Bayat soyunun nümayəndəsi Sultanəli bəy Səfəvi şahı Məhəmməd Xudabəndənin (1578-1587) və onun oğlu Həmzə Mirzənin yaxın adamlarından olub.

Xudabəndənin hakimiyyəti illərində az qala bütün Azərbaycan Osmanlı imperiyası tərəfindən işğal olunmuşdu və səfəvi hakimlərinin bütün cəhdləri ilk növbədə Təbrizin azad olunmasına yönəldilmişdi. Gənc Oruc bəy atası ilə birlikdə Təbriz uğrunda döyüşlərdə iştirak edir 1585-ci ildəki belə döyüşlərdən birində atası Sultanəli bəy Bayat həlak olur və onun öz hesabına topladığı 300 nəfərlik dəstənin komandanlığı Oruc bəyə tapşırılır. Bundan sonra Oruc bəy Həmzə Mirzənin apardığı bir sıra əməliyyatlarda iştirak Ardı »

Həyatı[redaktə]
Əmir Teymurun nəvəsi Bayqara mirzənin oğlu olan Sultan Hüseyn Bayqara, Uluğbəydən sonra davam edən çaxnaşmalar sırasında, yenə Əmir Teymurun nəvələrindən olan və Heratda hakimlik edən Əbülqasım Baburun xidmətinə girdi. Burada dövlət idarəsində təcrübə qazandı. Onsuzda çox qabiliyətli, təhsilli, zəki bir insan idi.

Herat əmiri Babur 1457-ci ildə ölüncə, burada da çəkişmələr başladı və Sultan Hüseyn Bayqara Heratdan ayrılaraq Mərvə keçdi. Burada bölgənin hakimi Muizzüddin Səncərin qızı ilə evləndi və ondan böyük oğlu Bədiüzzaman mirzə dünyaya gəldi.

Sultan Hüseyn mirzə özünə bağlı az saylı adamlarla və özbəklərdən Şadibəyin yardımı ilə Ceyhunun Özboy yörəsində kiçik bir bölgənin idarəsini ələ aldı. Az sonra Şadibəyi kənarlaşdıraraq sınırlarını Ardı »

Tarixi[redaktə]
Müxtəlif tarixlərdə xatırlanan xəzər boyları haqqındakı məlumatlar min ildən artıq bir dövrü əhatə edir və belə böyük zaman kəsiyində onların yayıldığı ərazilərin zaman-zaman dəyişdiyini nəzərə almayan bəzi Orta əsr salnaməçiləri və son iki əsrdə xəzər məsələsi ilə məşğul olan bəzi alimlər müəyən yanlış fikirlər söyləmişlər. Hətta, vaxtilə ayrı-ayrı alimlər xəzər boylarını abxaz, gürcü, erməni (hay), osetin, fin, rus və başqa xalqlara aid etmişlər, ancaq xəzər problemi dərindən öyrənildikcə tarixi gerçəklikdən uzaq olan belə fikirlər gündəlikdən çıxmışdır, lakin xəzərlərin türk olması artıq şübhə doğurmasa da, onların hansı türk dialektində danışması və ilkin yurdu barədə mübahisələr hələ də davam edir.

Xəzər dövləti güclü olduğu Ardı »