Haqqinda.az

Təsəvvüf terminlərindən olan "Məczub" sözü ("Məczub – cəzb olunmuş. Sufi termini kimi o kəsə deyilir ki, Allah onu özü üçün seçmiş və müqəddəs su ilə pak etmişdir. Bu cür şəxs əzab və zəhmətsiz yüksək mərtəbə və məqamlara çatar" - Seyyid Cəfər Səccadi. Estelahat və təbirate-erfani. s.697) XIX əsr şairlərindən Kəbudərahəngli Hacı Məhəmmədcəfər Qaragözlünün də təxəllüsü olmuşdur. (Onun haqqında məlumat üçün bax: Hacı Zeynalabdin Şirvani. Bustanüs-səyahə. Tehran, 1315, s.416-423; Məhəmmədəli Müdərris. Reyhanətül-ədəb. Cild 5. s.188-189). Daha çox Məczubəli şah adı ilə məşhur olan bu sufi şair 1823-cü ildə Təbrizdə vəfat etmişdir.

Çox təəccüblüdür ki, Şərəfəddin Mirzə Məhəmməd ibn Məhəmmədrza Məczub Təbrizinin farsca qəzəllər Ardı »

Həyatı[redaktə]
Məntəşa bəy Məhəmməd xan oğlu I Şah Təhmasibin sevimli əmirlərindən sayılırdı. Bəzi qaynaqlara görə qorçubaşı Sarı Piri bəyin qardaşıdır. Şah ona "lələ" deyə müraciət edirdi. Sultan ünvanı almışdı. Çaldıran savaşına qədər Azərbaycan bəylərbəyi olmuşdu. Bir ara da Çuxur Səəd əyalətinə başçılıq etmişdi. Məntəşa sultan 1547-ci ildə vəfat etdi. Ardı »

Hacıxanlı oymağının tarixi[redaktə]
Bu oymağın ilk patronu Hacı xan Səlim xan oğlu Şəkilidir. Əvvəlcə Şəki hakimi Səlim xan haqqında bilgi verək. Səlim xan Məhəmmədhüseyn xan oğlu Şəki şəhərində anadan olmuşdu. Saray təhsili almışdı. 1795-ci ildə Səlim xan hakimiyyəti ələ keçirdi. Səlim xan Ibrahimxəlil xanın qızı Tuti bəyimlə evləndiyindən Qarabağ xanlığı ilə dostluq münasibəti qurmuşdu. Bu dostluq "kəbin diplomatiyası"na əsaslanırdı. 1797-ci ildə Məhəmmədhəsən xan Şirvanlı Mustafa xanla birləşib Səlim xanın üzərinə hücum edir. Səlim xan duruş gətirə bilməyib Qarabağa qaçdı. Ağaməhəmməd şah Qovanlı-Qacar öldürüldükdən sonra Şirvan hakimi Mustafa xan xanlığının ərazisini genişləndirmək üçün ciddi fəaliyyətə başladı. O, ilk növbədə Şəki xanlığını özünə tabe Ardı »

Qızıllı oymağı — Kəngərli elinin tərkibində olan oymaq.

Qızıllı oymağı öncə Ustaclı elinin tərkibində qərar tuturdu. Sonralar Kəngərli oymağı ilə birləşib el yaratdı. Naxçıvan yörəsində yerləşdi. Naxçıvan xanlığının siyasi yaşamında önəmli rol oynamışdı. Qızıllı oymağından xeyli tanınmış şəxslər çıxıb. 1751-ci ildə Qızıllı oymağının bir qolunu Pənahəli xan Sarıcalı-Cavanşir köçürüb Qarabağda yerləşdirdi. Ardı »

Həyatı[redaktə]
Sultan Murad bəy Sultan Yaqub bəy oğlu 31 iyul 1490-ci ildə Təbriz şəhərində dünyaya gəlmişdi. 1499-cu ildə, doqquz yaşında taxtda əyləşmişdi. Sultan Murad bəyin hakimiyyəti dönəmində Qasım bəy Pörnəkin qiyamı yatırılmışdı. 1503-cü ilin may ayının 1-də I Şah Ismayıl tərəfindən məğlub еdilib, Şiraza, ordan Dizfula, sonra isə Bağdada gеtdi. Təxminən bеş ilə yaxın orada-sultanlıq еtdi. Nəhayət, 914-ci ildə (1508/1509) Şah Ismayılın qoşunun oraya yaxınlaşmasını еşidib Diyarbəkirə qaçdı, oradan Əlaəddövlə Bozqurd bəy Zülqədərin yanına gеtdi. Onun razılığı ilə еvləndi. Surtan Murad bəy 1518-ci ildə Urfada qorçubaşı Durmuş bəy Şamlı ilə vuruşmada öldürüldü.

Sultan Murad bəy Əlaəddövlə Bozqurd bəy Zülqədərin qızı ilə yaşam qurmuşdu. Ardı »

Sultan Uzun Həsən (1468-1478)
Sultan Xəlil (1478)
Sultan Yaqub (1478-1490)
Sultan Baysunqur (1490-1492)
Sultan Rüstəm (1492-1497)
Gödək Əhməd (1497)
Sultan Məhəmməd (1498-1499)
Abdul Müzəffər Nur Əhməd (1498-1501)
Sultan Murad (1497-1503) Ardı »

Həyatı[redaktə]
Ibrahim bəy Ilyas bəy oğlu Fars əyalətinin Cöhrəm mahalında anadan olmuşdu. I Şah Təhmasibdən əvvəlcə sultan, sonra xan ünvanı almışdı. 1539-cu ildən Fars əyalətinin bəylərbəyi olmuşdu. Tarixçi yazır: «Gərmrudun Miyanə (məntəqəsinə) çatdıqda, Qazı xan vəfat etdi. Qazıxanın mülazimləri Həsən sultanı dünyanın pənahı (Şah Təhmasibin) dərgahına gətirdilər. Qazı xanın vəzifəsi Keçəl bəy Hacılu Zülqədərin oğlu Ibrahim bəyə verildi (və o) İbrahim xan ləqəbi aldı». (Xacə Zeynalabdin Əli Əbdi bəy Şirazi, «Təkmilətül-Əxbar», Bakı, «Elm», 1996, səh. 84). İbrahim xan 1556-cı ildə Gərmsir şəhərinin kələntəri Əmir Şəmsəddin Şəhriyar Cöhrəmini kor etdiyinə görə, şah tərəfindən tutularaq işdən çıxarıldı. Bir müddət həbsdə yatdı. 1555-ci ildə Fars Ardı »

Təkəlilər — qızılbaş tayfalarından biri.

Təkə-türkmən tayfasının bir qolu olan təkəlilər Cənubi Azərbaycanda və Kiçik Asiyada köçəri həyat sürürdülər.Səfəvilər dövlətinin siyasi həyatında mühüm rol oynayan təkəlilərin bir hissəsi sonralar mərkəzi hakimiyyətə qarşı çıxdığına görə 1596-cı ildə I Şah Abbas tərəfindən məhv edilmiş, qalanları isə Azərbaycanın müxtəlif yerlərinə yayılmışlar.

Təkəlilər tayfasının adı ilə səsləşən onomastik vahidlər bu gün də özünü qoruyub saxlamaqdadır. Azərbaycanın Bərdə rayonunda Türkmən, Gürcüstanın Borçalı bölgəsində Marneuli rayonunda Təkəli kəndi buna misal ola bilər. Ardı »