Haqqinda.az

Şəhidləri[redaktə]
Ziyafət Balıyev, Abbas Qasımov, Tofiq Qocamanov, Ziya Quliyev, Qulam Qədirov, Rövşən Qədirov, Nəbi Zeynalov, Rəsul İlyasov, Yasif Kərimov, Mehdi Məhərrəmov, Eldəniz Nəzərov, Rəşadət Piriyev, Elçin Hüseynov, Firudin Həsənov, Cəfər Cəmilov, Nurəddin Süleymanov, Məhərrəm Əliyev, Mahmud Canbaxışov

Hacıları[redaktə]
Hаcı Hüseyn, Hаcı Аllаhverdi, Hаcı Zeynаl, Hаcı Kərim, Hаcı Dünyаmаlı, Hаcı Оruc, Hаcı Məhəmməd, Hаcı Tаnrıverdi Аbdullа оğlu, Hаcı Məhəmməd Hаcı Tаnrıverdi оğlu, Hаcı Kаzım Hаcı Zeynаl оğlu, Hаcı Zeynаlаbdı Bаbаkişi оğlu, Hаcı Bаlı Rəsul оğlu, Hаcı Kərim Rəsul оğlu, Hаcı Rəhim Mоllа Şəfi оğlu, Hаcı Seyid Səkinə Seyid Bаyrаm qızı, Hаcı Rаsim Zeynаlаbdin оğlu, Hаcı Səхаvət Bəхtiyаr оğlu, Hаcı Rövşən Vəli оğlu, Hаcı Frunze Sаyаd Ardı »

Tarixi[redaktə]
Basarkeçər rayonu 1930-cu il sentyabrın 9-da yaradılıb. 1969-cu il iyunun 11-nə kimi Basarkeçər, həmin tarixdən sonra isə Vardenis rayonu adlandırılıb. Ərazisi 1151 km²-dir. Rayon mərkəzi Basarkeçər (dəyişdirilmiş adı Vardenis) rayonudur. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 168 km-dir.

Rayon ərazisində irili-xırdalı çoxlu dağ zirvələri və Göyçə gölünə tökülən çaylar vardır. Onlardan ən böyüyü Məzrə (dəyişdirilmş adı Masrik) çayıdır. Çaxırlı yaylası da bu rayon ərazisindədir.

1948-1951-ci illərdə rayon əhalisinin bir qismi Azərbaycan SSR-in ərazisinə köçürülmüşdür. Təkcə Zod kəndindən 100 ailə Xanlar (indiki Göygöl rayonu) rayonunda məskunlaşdırılmışdır. Bu vaxt Basarkeçərin 37 kəndində 30-u azərbaycanlı, 5-i erməni, 2-si isə qarışıq kəndlər idi.

Basarkeçər rayonu həmçinin Azərbaycanın məşhur Ardı »

Talış — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indi Qəmərli (Artaşat) rayonunda kənd.

Tarixi[redaktə]
Rayon mərkəzindən 21 km qərbdə yerləşir. Kənddə 1828-ci ilə kimi yalnız azərbaycanlılar yaşamışdır. 1828-1829-cu illərdə Türkiyənin Bayazet vilayətindən ermənilər köçürülərək kənddə yerləşdirilmişdir.

Kəndin ərazisində XIII-XIV əsrlərlə səsləşən azərbaycanlılara aid qədim qalanın xarabalıqları indi də durur.

Toponim qızılbaş türk tayfasından olan talış etnonimi əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.

Erm. SSR AS RH-nin 11.11.1970-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Aruç qoyulmuşdur. Ardı »

Həyatı[redaktə]
Hacıyev Əbdülmənaf Qəhrəman oğlu 1896-ci ildə Qərbi Azərbaycanın Zəngəzur mahalında (indiki Ermənistanın Sisiyan rayonunun Urud kəndində) anadan olmuşdur.

Orta təhsilini Gorus rayonunda Oğlanlar Seminariyasında aldıqdan sonra, təhsilini davam etdirmək üçün Moskva Hüquq Elmləri Akademiyasına daxil olmuş, 1932-ci ildə hüquqşunas ixtisası ilə oranı bitirmişdir.

Əmək fəaliyyətinə 1920-ci ildə Qubadlı qəzasının Eyvazlı-Xanlıq kənd məktəbində müəllim kimi başlamış, 1930-cu ildə Ağdam rayon Maarif İşçiləri Həmkarlar İttifaqinın sədri, 1931-1933 illərdə Ağdam rayon Maarif şöbəsinin müdiri, daha sonra təhsilini davam etdirərək Moskva Ali Həmkarlar Hərəkatı məktəbini bitirmiş, 1933-1936-cı illərdə Naxçivan şəhər Maarif şöbəsinin müdiri, Maarif Nazirliyində savadlandırma kursları üzrə siyasi maarif şöbəsinin müdiri, daha sonra Naxçıvan Vilayət Partiya Ardı »

Səttar İsmayıl oğlu Səfərov (d. 18 iyul 1937 - ö. 21 may 2011) — görkəmli dövlət xadimi, iqtisad elmləri doktoru, professor; Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin I və II çağırış deputatı, Azərbaycanın müasir iqtisadi sisteminin nəzəri və praktiki əsasların yaradılmasında öz fəsilini yazan iqtisadçı-alim.

Həyatı[redaktə]
Səttar İsmayıl oğlu Səfərov 1937-ci il iyulun 18-də Qərbi Azərbaycanın Vedi rayonunun Şirazlı kəndində anadan olmuşdur.

1959-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinə daxil olmuş və 1964-cü ildə müvəffəqiyyətlə bitirmişdir. 1966-cı ildən Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunun siyasi iqtisad kafedrasında müəllim işləmişdir.

1967-ci ildə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunda aspirant olmuşdur. 1970-ci ildə aspiranturasını bitirmişdir. Elmi rəhbəri Azərbaycan EA müxbir üzvü, iqtisad Ardı »

Bacoğlu — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indi Düzkənd (Axuryan) rayonunda kənd.

Tarixi[redaktə]
Rayon mərkəzindən 15 km şimal-şərqdə yerləşir. 1937-ci ilə kimi Leninakan rayonunun tabeliyində olmuşdur.

Toponim nəsil adı əsasında formalaşmışdır. Patronomik toponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.

Erm. SSR AS RH-nin 7.XII.1945-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilərək Haykavan qoyulmuşdur.

Əhalisi[redaktə]
Kənddə 1886-cı ildə 391, 1897-ci ildə 543 nəfər, 1904-cü ildə 600 nəfər, 1914-cü ildə 698 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. Z.Qorqodyanın əsərində azərbaycanlılar qarapapaq adı ilə verilir. 1918-ci ildə azərbaycanlılar erməni soyqırımına məruz qalaraq deportasiya olunur. Türkiyədən ermənilər köçürülərək burada yerləşdirilmişdir. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra sağ qalan azərbaycanlılar öz evlərinə dönə bilmişdir. Burada ermənilərdən başqa, 1922-ci ildə 23 Ardı »

Toxluca qəsəbəsi mülayim iqlim qurşağında yerləşir. Dağ-meşə və dəniz iqlimi mövcuddur. Ümumi günəş radiasiyası 135 kkal/kv. sm-ə çatır. Havanın orta temperaturu yanvarda düzənlikdən dağlara doğru 0-dan – 15 dərəcəyədək dəyişir. İyulda orta temperatur +15-dən +30 dərəcəyədək olur. Ən çox yağıntı may-iyun aylarında olur. Yağıntının orta illik miqdarı 350-400 mm-dir. Torpağın qumsal həm qumsal, həm dağətəyi olması ilə əlaqədar yağıntının çoxluğu Toxlucada çətinlik yaratmırdı, əksinə burada bol yağıntı ruzi-bərəkət hesab olunurdu. Qəsəbənin (yaşayış sahəsinin) bir hissəsi qumsal,bir hissəsi çökəklikdə,əksər hissəsidə dağətəyi yamaclarda yerləşdiyindən, güclü yağışdan sonra palçıq əmələ gəlmirdi.Qəsəbənin içərisindən keçən çay və onun qolu selə səbəb olurdu. Havası yayda sərin, qışda Ardı »

Salvartı dağı - Zəngəzur silsiləsində dağ.

Salvartı dağı Zəngəzur mahalının Sisian bölgəsinin Ərəfsə kəndi ilə Naxçıvan MR Şahbuz rayonunun Gömür kəndinin torpaqları ilə həmsərhəddir. Salvartı dağının dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 3161,8 metrdir. Ətəkləri çox geniş alp çəmənləridir. Yay aylarında təkcə Ərəfsənin deyil, Qarabağdan yaylağa gəlmiş bir çox rayonların qoyun sürülərinin yemlə təmin olunmasına kifayət edirdi.

Mənbəyini Salvartı dağının ətəklərindən götürən çay da onun adını daşıyır və aşağı axarında Bazarçayla birləşib, Araza qovuşan Bərgüşad çayına tökülür.

Salvartı dağının zirvəsində eyniadlı ziyarətgah - pir vardır. Ətraf kəndlərin müsəlman əhalisi Salvartı pirinə ziyarətə gələrdi. Son vaxtlar ermənilər ziyarətgahda dəmir xaç qoyub bura ziyarətə gəlməyə başlayıblar. Ardı »