Haqqinda.az

Teymurun adı[redaktə]
Ərəb ad qaydalarına əsasən Teymurun tam adı Teymur ibn Tarağay Barlas (Tīmūr ibn Taraġay Barlas — Barlaslı Tarağayın oğlu Teymur) olub. Çağatay və monqol dilində Temür və ya Temir sözləri "dəmir" mənasını verir. Orta əsr rus mənbələrində Teymurun adı "Axsaq Teymur" kimi də qeyd olunub.

Çingizlilər sülaləsindən olmadığı üçün Teymur formal olaraq böyük xan titulu daşıya bilməzdi. Elə buna görə də o, özünə əmir (tayfa başçısı) titulunu götürür. 1370-ci ildə Çingizlilər sülaləsi ilə qohumlaşan Teymur özünə Gürkan [3] (fars. Timūr Gurkānī, تيموﺭ گوركانی‎) titulunu götürür. Gürkan monqol dilində kuruqen və ya xurqen sözünün fars dilində olan variantıdır və tərcüməsi "kürəkən" deməkdir. Ardı »

Ədəbiyyatşünaslıq elmi, xüsusilə ədəbiyyat tarixçiliyi və poetika əsasən orta əsrlərin təzkirəçilik ənənələri üzərində davam edirdi. , Səfərəli bəy Vəlibəyov , Seyid Əzim Şirvani, Həsənəliağa xan Qaradağski (Qaradaği), Hüseyin Əfəndi Qayıbov, Mir Möhsün Nəvvab Qarabaği kimi ziyalıların müxtəlif illərdə tərtib etdikləri təzkirə, məcmuə və kitablarda ayrı-ayrı şairlərin tərcümeyi-halı, yaradıcılığının başlıca qayəsi barədə qısa, kokret məlumat verilir, Azərbaycan ədəbiyyatı ümumşərq ədəbiyyatından fərqləndirilirdi. Ardı »

Həyatı[redaktə]
Quba hakimi Fətəli xan 1775-ci ilin yazında Dərbənd hakimi Mirzə bəy Bayat (Fərhadbəyli) başda olmaqla rus sarayına elçilər göndərərək Quba xanlığının müstəqilliyini saxlamaq şərti ilə Rusiyanın himayəsi altına keçməsi təklifini irəli sürdü. Elçilər iyulun 6–da Moskvaya gedib Fətəli xanın məktubunu rus çarisasına təqdim etdilər. Fətəli xan Quba xanlığının statusunu Gürcüstan və Krımla eyniləşdirməyə çalışırdı. Lakin II Yekaterina Quba xanlığının müstəqilliyni qəbul etməkdən imtina etdi.

Quba xanlığında hakimiyyət ətrafında işcil və bacarıqlı şəxslər cəmlənmişdi. Bunlardan: bacarıqlı hərbi rəis Mirzə bəy Bayat, görkəmli diplomat Mirzə Sadıq Məmmədəliyev, Nazir Xankişi bəy, Mirzə Rəhim, Fətəli xanın arvadı Tuti bikə, Hacı İbrahim bəy, Muss bəy, Eldar bəy Ardı »

Ağevlilər— Türk tayfası. İranda əsasən Farsdə yaşayırlar. Tarixən maldarlıq, dulusçuluq, toxuculuq, qismən də əkinçiliklə məşğul olublar.

Nadir şah Qırxlı-Avşarın hakimiyyəti dönəmində tayfanın başçısı Məhəmmədhüseyn bəy Ağevli idi.

Ağaməhəmməd şah Qovanlı-Qacar Ağevli tayfasının bir hissəsini Tehrana köçürdü.

Ağevli tayfasının Poladlı, Conudlı, Gorallar, Zəngənə və Bayat adlı qolları var. Ardı »

Meymənət Mir Sadiqi Zülqədər — Həbibullah Zülqədər və Zaman Zülqədərin qızı,1937-ci ildə İstəhban şəhərində dünyaya gəlibdir.Şeirlərində Azadə təxəllüs edir. Ardı »

Həyatı[redaktə]
Osmanlı və Qızıl Ordu Türk dövlətlərinin böyük xakanı Şahrux mirzə 1407-ci ildə hakimiyyətə yiyələnincə Herat şəhərini paytaxt etdi. Qısa zamanda dagınıqlığı düzəltdi və hakimiyyətini bütün bölgələrə qəbul etdirdi. Qaraqoyunlulara və Iraqda iktidarı əllərinə keçirən Cəlayırlara qarşı səfərlər təşkil etdi. Irağı alaraq idarəsini oğlu Uluğ bəyi Mavəraünnəhr ümumi valiliyinə gətirdi.Uluğ bəyin ümumi valilik mərkəzi Səmərqənd idi.

Şahrux mirzə ölüncəyə qədər qərb türkleri, yəni Qızıl Ordu və Osmanlı dövləti ilə Anadolu bəylikləri onu Böyük Türk xakanı, yani de-fakto olaraq tanıdılar. 40 il səltənət sürən Şahrux mirzənin son illərındə ölkə tamamilə əmniyyətə qovuşmuş yüksək bir səviyəyə çıxacaq olan teymurlular çağı mədəniyyət və sənət həyatı onun Ardı »

Babur hakimiyyəti illərində sənəti və sənətkarları dəstəkləməklə yanaşı özü də sənətkar və yazıçı idi. O, Əlişir Nəvaidən sonra çağatayca yazılmış ədəbiyyatın ən böyük şairi hesab olunur. Baburun divanında Risaləyi Validiyyə tərcüməsindən başqa 119 qəzəl, 18 məsnəvi, 210 rübai, 50 müəmma, 19 qitə, 15 tuyuq, 18 tamamlanmamış qəzəl, 3 nəzm, 16 müsərra beyt, 5 müfred və 4 mənsur əsər vardır. Bundan əlavə divanda farsca yazılmış 2 qəzəl, 12 rübai, 8 qitə, 17 mətlə və 1 mənsur əsər də mövcuddur. Divanda əsasən eşq, təbiət, gözəllik, sosial həyat, əxlaq və təsəvvüf kimi mövzulara toxunulub. Divanın beş nüsxəsi vardır. Nüsxələr İstanbul Universitetinin kitabxanası, Fransa milli Ardı »

Həyatı[redaktə]
Xanməhəmməd bəy Mirzə bəy oğlu Ustaclı elinin Təmişli oymağındandır. O, I Şah İsmayıl Səfəvinin yaxın adamlarından sayılırdı. Qızılbaşlar məmləkətinin adlı-sanlı sərkərdələrindən idi. Şahın Şirvan yürüşündə iştirak etmişdi. Səliqə-səhmanı, ədəb-ərkanı, qəyyur-qoçaqlığı ilə şahın diqqətini cəlb etmiş, vəzifədə irəli çəkilmişdi. Şahın bacılarından birinə evlənəndən sonra, 1507-ci ildə Diyarbəkr bəylərbəyi təyin olunmuşdu.

Xanməhəmməd bəy Diyarbəkrə gələndən sonra yerli ağalara qarşı savaşa başladı. Tarixçi Həsən bəy Rumlu yazır: "Həmin müharibədə Qasım bəyin 10 min nəfərlik qoşununa qarşı, Xanməhəmməd bəy Ustaclının 2 min nəfər qoşunu vuruşdu və qalib gəldi". [1]

"Cahanarayi-Şah İsmayıl Səfəvi" adlı tarixi əsərdə yazılır: "Xanməhəmməd bəy Ustaclı Diyarbəkri başdan başa tutaraq, böyük qələbələr qazanmışdı... Bütün Ardı »