Haqqinda.az

Tarixi qaynaqlar kuman boyunun miladdan öncəki minildə Qədim Azərbaycanın qərb qonşuluğunda yaşadığını, miladdan sonrakı minildə isə zaman – zaman Sibirdən Avropanın ortalarına doğru hərəkət etdiyini göstərir.

M.ö. III – II minillərdə sami və hurri tayfalarının təzyiqi ilə dağılmış Subar boyları konfederasiyasından qalan bəzi boyların Şimali İkiçayarası (Mesopotamiya) bölgələrdə və Fərat çayının batı yaxalarında yerləşdiyini görmək olur. Belə boylardan biri də kumanlardır. Fəratın arxasına keçən kumuq və kuman boyları bir müddətdən sonra yerli tayfaların içində əriyib getdi, lakin uzun müddət onların yerləşdiyi ərazilər Kumuq və Kuman ölkəsi kimi tanındı. Assur yazılarında Kammanu, Urartu yazılarında Qamana şəklində verilən ölkə indiki Malatya ilini əhatə edirdi. Ardı »

1603-cü ildə İspaniya Krallığının paytaxtı Valyadolid şəhərində ispan dilində "Fars Don Xuanı" kitabı çıxır. Kitabın müəllifi Azərbaycanın türk qızılbaş tayfalarından olan Bayat boyuna mənsub Oruc bəy, Səfəvi səfirliyinin katibi kimi İspaniyaya gəlmiş və həmişəlik burada qalmaq niyyətinə düşmüşdü, tərcüməni isə Alfonso Remon etmişdi. Bu hadisə öz-özlüyündə bir sıra səbəblərə görə, əlamətdar idi. Bu, azərbaycanlı müəllifin Avropada çap olunmuş ilk kitabıdır. Bu, eyni zamanda azərbaycanlı müəllifin qələminə məxsus əsərin Avropa dillərindən birinə ilk tərcüməsi, eyni zamanda mətbəə metodu ilə çap olunmuş ilk Azərbaycan kitabıdır. İspan sarayında Oruc bəyin şəninə yazılmış sonetlərdə onun yüksək kübarlığı, rəssamlığa sevgisi tərənnüm edilir, kral ailəsi üzvlərinin onunla Ardı »

Ədib və müəllim Süleyman Sani Axundovun dayısıdır.
O, Zaqafqaziyada (Qori) Seminariyasını bitirmiş ilk üç Azərbaycanlılardan biri olmuşdur.
Vətən dili dərsliyinin birinci hissəsi ilk dəfə 1882-ci ildə Tiflisdə, ikinci hissəsi 1888-ci ildə nəşr olunub. Bu nəşrlər görkəmli Azərbaycan maarifçiləri, Azərbaycanın ilk peşəkar pedaqoqu Səfərəli bəy Vəlibəyov Vətən dili dərsliyinin II hissəsinin həmmüəllifi (Aleksey Osipoviç Çernyayevski ilə)), Şuşada parta və təbaşirlə ilk məktəb açan Həsənliağa xan Qaradaği (Qaradağski), ədəbiyyatşünaslığımızın banisi, pedaqogika sahəsində müstəsna xidmətləri olan Firidun bəy Köçərli, həmçinin Rəşid bəy Əfəndiyevin fəal iştirakı ilə hazırlanıb. Ardı »

H ə s ə n C a l a l – XII əsrdə Qarabağın dağlıq hissəsində xristian albanların Xaçın knyazının adı. Ermənicə epiqrafik abidədə Hasan Calal kimi yazılmışdır. Bu adın Cəlal hissəsi orta əsrlərdə geniş yayılmış ərəbcə Calal- üd Dövlə titulunun qısaldılmış formasıdır. Prof. Q. Qeybullayev qeyd edir ki, "hakimin əsl adı isə Əsəndir, lakin ermənicə adın əvvəlinə h səsi əlavə olunmuş və ə səsi olmadığına görə Hasan kimi yazılmışdır. Tarixçilərimiz isə bu kişinin adını indiyədək ermənicədən ruscaya Qasan, Xasan, ruscadan azərbaycancaya Həsən kimi çevirib yazırlar. Beləliklə, türkmənşəli Əsən şəxs adı (türkcə əsən – sağlam, gümrah sözündən) ərəb mənşəli Həsən adı Ardı »

Həyatı[redaktə]
Iran dovlətinin sərhədlərinin qorunmasında və asayişin bərpa olunmasında komandan, qosun rəisi Mustafaqulu xan Qaragözlünün xidmətləri böyükdür. Həmədanlı hərbi xadim cox vaxt qosun rəisi kimi bir cox ölkədaxili döyüşlərdə də istirak etmisdir. O, 1850-ci ildə Babın yaxın adamlarından olan Seyid Yəhya Darabini və onun tərəfdarlarını məğlub etmək ucun Sirazdan Təbrizə göndərilmiş və qələbə qazanmısdı. 1880-cı ildə Azərbaycanın cənub-qərbində və İran Kürdüstanında Seyx Abdulla Nəqşbəndinin başcılığı, xarici dövlətlərin təhriki ilə qiyam qalxdığı zaman onun tərəfdarları Azərbaycan ordusunun komandanı olan Mustafaqulu xan Qaragözlü tərəfindən zərərsizləsdirilmisdi. Iran dovləti tərəfindən Sainqalanı (Şahindeji) kürdlərdən təmizləmək də Mustafaqulu xan Qaragözlüyə və Hacı Mirzə Hüseyn xan Sipəhsaların göndərdiyi Həsənəli Ardı »

Hacı Vəli bəy Kəbirlinin ikinci oğlu Şıxhəsən bəyin oğlu Səfərəli bəy Vəlibəyov 1856-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdurş. Molla yanında təhsil alarkən Ərəb və Fars dillərinə mükəmməl yiyələnmişdir. 1875-1879 cu illərdə Şuşa şəhər məktəbində təhsil almışdır. 1879-cu ildə A.O.Çernyayevski tələbə toplamaq məqsədi ilə Şuşada olarkən gənc Səfərəli bəylə söhbət aparmış, zirək və bacarıqlı olduğun görüb onu Zaqafqaziyada (Qori) Müəllimlər Seminariyasının nəzdində açılmış Azərbaycan bölməsinə aparmış, onu seminariyanın 2-ci cinfinə qəbul etmişdir.

Seminariya həyatı, ordakı təlim-tərbiyə sistemi basqa seminaristlər kimi Səfərəli bəy Vəlibəyovun da mənəvi inkişafına müsbət təsirin göstərmiıdir. Gələcək müəllim təhsilin ilk günlərindən başlayaraq özünü qabil və işguzar bir gənc kimi göstərir, Ardı »

Qasımuşağı tayfası — Hacısamlı oymağının bir tayfasıdır. Hacısamlı camaatı XV yüzilin ortalarında Xorasan əyalətindən gəlib. Öncə Şadlı elinə bağlı olan bu tayfa Qarabağda indiki Laçın rayonunun Kürdhacı kəndində məskunlaşıblar.

Bəzi mənbələrə görə Qasım bu torpağı qohumu Şirin bəy Hacı Hüsən bəy oğlundan alıb. O, Hacı Sam bəyin nəvəsi idi.

Qasımuşağı tayfasından 1867-ci ildə Məşədi Abbas İlyas oğlu, Uğurli Şahverdi oğlu, Həsən Bayram oğlu ətraf kəndlərdə tanınır, çörəkləri, bol süfrələri ilə ad çıxarmışdılar.

1887-ci ildə isə Teymur Qulu oğlu, Həsənəli Hüseynəli oğlu üzdə idilər.

Qasımuşağı tayfası Şamkənd, Çorman, Bozdağan, Piçənis, Kürdhacı, Ələkçi,Nağdalı və Ərikli kəndlərində yerləşdi. Ardı »

Tarixi[redaktə]
Anadoluya, Həsən bəy Zülqədər adlı bir bəyin idarəsində gələn və Zülqədərli bəyliyinin əsasını meydana gətirən bu ilk qrupun, Maraş və Əlbistan arasındakı yaylaq bölgəyə yerləşdikləri və daha sonra geniş bir əraziyə yayıldıqları məlumdur.

Bəyliyin qurucusu Zeynəddin Qaraca bəy Zülqədər, uyqur Ərətna bəyin əlindən Əlbistanı aldıqdan sonra məmlük sultanı Məlik Nasir Məhəmməddən naiblik fərmanını almağa müvəffəq oldu. Qaraca bəy zaman-zaman məmlük sultanlarına itaət etdisə də, bəzən onları qarşı duraraq Hələb şəhərini təhdid etdi. Bu arada Çuxurovadakı Sis ermənilərinə ağır zərbə endirdi. 1346-cı ildə Qabon qalasını ələ keçirdi. Bu müvəffəqiyyətlərinə güvənən Qaraca bəy, Məlik üz-Zahir ünvanıyla, 1348-ci ildə hökmdarlığını elan etdi. Ancaq Məmlüklər dövlətinə Ardı »