Haqqinda.az

Maqlar — Azərbaycan türklərinin təşəkkülündə mühüm rol oynamış türk[1] mənşəli tayfalardan biridir.

Son aparılan tədqiqatlar nəticəsində maqların mannaların sonrakı nəsilləri olması haqqında fikir irəli sürülmüşdür.[2] Əvvəllər Manq (ay) formasında olmuş bu etnonimin qovuşuq nq səsi q səsinə çevrilməsi ilə maq etnonimi yaranmışdır. Assur və Urartu mənbələrində manna, mana etnonimi var, maq etnonimi isə qeyd edilmir, qədim fars və antik mənbələrdə isə manna yox, hər yerdə maq etnonimi vardır.

Er. əv. 519-cu ilə aid fars manbəsində və er. əv. V əsrdə Herodotun əsərində manna etnoniminin olmamasını adətən belə izah edirlər: er. əv. VII əsr üçün mannalar artıq İrandilli midiyalılar tərəfindən assimilyasiya edilmişdi[3]. Lakin prof. Ardı »

Həyatı[redaktə]
Hacı Seyfəddin Bayat Nişapur şəhərində anadan olmuşdu. Şah Sultan Hüseyn Səfəviyə xidmət etmişdi. Əfqanlar paytaxt İsfahanı aldıqdan sonra Nadir şah Qırxlı-Avşara qoşulmuşdu. Əfqanlara, osmanlılara və Böyük Moğollar imperiyasına qarşı vuruşmuşdu.

“Aləm Ara-ye Naderi”yə görə, Osman paşa ilə Fərrux paşa arasında olan söhbətdən Nadir çox qəzəbləndi və böyük bir qətiyyətlə osmanlılarla döyüşməyə üz tutdu. Onun düşərgəsi Borucərddə qaldı və adlı-sanlı sərkərdələri olan Təhmasib xan Cəlayiri, Həsən xanı, Hacı Seyfəddin xan Bayatı və başqalarını düşərgənin mühafizəsinə təyin etdi. Osmanlı qoşunları yaxınlaşanda Nadir onu əhatə etməyi tapşırdı. Osmanlı qoşunları qısa zaman ərzində əhatəyə alındı. Cəzayirçilərin və tüfəngdarların atəşi osmanlılara ilk itkiləri yetirdi. Onların ardınca isə Ardı »

Pir Məhəmməd mirzə 1405—1407
Sultan İbrahim mirzə 1409—1414
Məhəmməd Cuki mirzə 1443—1445
Məhəmmədqasım mirzə 1445—1447
Sultan Əbubəkr mirzə 1447 (Xüttəlanın hakimi 1445—1447)
Sultan Əbdüllətif mirzə 1447—1449 Ardı »

U d a k i – Ad şumer dilində Utu – Günəş tanrısı və ku – qismət, pay sözlərindən ibarət olmaqla Utu tanrısının ( verdiyi) pay mənasındadır. Şumer dilində ku sözü həm də mən mənasında olduğuna görə ad Mənim Utu (tanrım) kimi izah oluna bilər. Başqa bir fikrə görə bu ad şumercə atahku – kömək edən qüvvə sözündəndir. Ardı »

Həyatı[redaktə]
Süleyman bəyin dördüncü oğlu Bozqurd bəy Əlaəddövlə ləqəbini daşıyırdı. 1479-cu ildən 1515-ci ilədək bəyliyi idarə etmişdi. Əlaüddövlə Bozqurd bəy hakimiyyətinin ilk illərındə osmanlıların yanında yer aldı. Üzərinə göndərilən məmlük ordularını dalbadal mağlub etdi. Zülqədər bəyliyi üzündən Osmanlı-Məmlük ilişkiləri pozuldu. Çuxurovada hakimiyət mücadiləsi üzündən başlayan Osmanlı-Məmlük savaşları 1485-1491 illərı arasında davam etdi. Əlaüddövlə bəy qızı Ayşə xatunu II Bəyazidə verdi. Bu evlilikdən Səlim Yavuz dünyaya gəldi. Əlaüddövlə Bozqurd bəy də Yavuzun babası oldu.

Əlaüddövlə Bozqurd bəy Məmlük və Osmanlı torpaqları arasında kalan bəyliyinin davam edə bilməsi üçün hər iki dövlət ilə də yaxın ilişkilər qurdu. İzlədiyi dəngə, bərabərlik siyasəti ilə uzun illər bəyliyin Ardı »

Kəngərli eli bir çox qollara bölünmüşdü. Oymaq, tayfa və tirələrin ayrıntısı.

Bəydili oymağı
Qaracadağlı oymağı
Yurdçu oymağı
Qaradolaq oymağı
Sarvanlar oymağı
Pirhəsənli oymağı
Qızıllı oymağı
Ağabəyli oymağı
Salahlı oymağı
Həmən oymağı
Qaraxanbəyli oymağı
Cəmşidli oymağı
Bilicı oymağı
Qızılqışlaq oymağı
Cağatay oymağı
Qaracallı oymağı
Kəlfirli oymağı
Ərəfsəli oymağı
Əlixanlı oymağı
Qarabulaqlı oymağı
Qarahəsənli oymağı
Tatarlı oymağı
Bulqarlı oymağı
Didvarlı oymağı
Ələkbərli oymağı
Kərəmpa oymağı Ardı »

Elin tarixi[redaktə]
Kəbirli eli orta çağda oymaq kimi Cavanşir elinin tərkibində olub. Bilginlər arasında biçimlənən rəyə görə kəbirlilər Xəzər ulusuna qatılan Kəbər oymağının qalığıdır. XVII yüzildə Kəbirli oymağı Cavanşir elinin tərkibindən çıxaraq müstəqil elə çevrildi. Tərkibində bir neçə oymaq vardı. 1722-ci ildə qiyamçı əfqan qoşunu hücum edib Səfəvi dövlətinin paytaxtını tutur. Osmanlı sultanı III Əhməd də Qızılbaş məmləkətindən ərazi qoparmaq məqsədilə yürüşə hazırlaşır. Tutarlı bəhanə bulan kimi orduya hücuma keçməyi əmr edir. 1724-cü ildə çoxsaylı Osmanlı ordusu Qarabağa girdi. Gəncə-Qarabağ bəylərbəyi azsaylı qoşunla sərhədi savuna bilmədi. Osmanlılar bir-iki həmlə-hücumla Gəncəni alıb Qarabağa yiyələndilər. Şair Izzət Rumi bu münasibətlə "Tarixi-fəthi-Gəncə" adlı bir mənzum Ardı »

Həyatı[redaktə]
Əlirza xan Məhəmmədəli xan oğlu Mərənd şəhərində anadan olmuşdu. Mədrəsə təhsili almışdı. Mir Qılınc xan Babanın nəvəsidir. Nəzərəli xanın əmizadəsidir.

Əlirza xan Yekani Məhəmməd şah Qacarın hakimiyyəti dönəmində sərhəng (pokovnik) rütbəsi almışdı.

Əlirza xan Yekani 1853-cü ildə vəfat edib. Yekankəhrizi kəndində dəfn olunub.

Ailəsi[redaktə]
Əlirza xanın Əhməd xan adlı oğlu vardı. Ardı »