Haqqinda.az

Məlumat[redaktə]
Sahəsi -
Əhalisi - Şəqaqilər
Yaranması — 1747-ci il
Mərkəzi— Miyanə kəndi
Sərhədləri —Qərbdən Həştərud mahalı, şimaldan Sərab mahalı, şərqdən Sərab mahalı, cənubdan Xalxal xanlığı.


Tarixi[redaktə]
Gərmərud—İsti çay anlamındadır. Bəzi ədəbiyyatda bu mahalın adı Gərməri kimi də yazılır.

Mirzə Əbdürrəhim Gərmərudi Gərmərud mahalının kələntəri olmuşdu. Onun atası Mirzə Məhəmmədsəid Gərmərudi isə bu mahalın şeyxülislamı və qazısı idi.

Məşhur Türkmənçay kəndi burada yerləşir.

Coğrafiyası[redaktə]
Gərmərud mahalının XVIII əsrdə 110 kəndi vardı. Ardı »

Zəncan хanlığın banisi Zülfüqar xan Əmirli-Avşar idi. Avşar elinin Əmirli oymağının Zəncan ətrafında çəkisi ağır idi. "Kitabi-məcməül-sultaniyyə"nin 370-ci səhifəsində yazılır: "Əmirli-Avşar еlindən bir tayfa adıdır ki, Хəmsənin (Zəncanın) ətrafında sakindirlər.

Zülfüqar xan Əmirli-Avşar (Zəndiyyə dönəmində) Zəncanın valisi və Kərim xan Zəndin siyasi rəqibi idi. Bugünkü Zülfüqarilərin ulu babası оlub və Zəncanın Səbzə mеydanında yеrləşən imarət оnunkudur". "Gülşəni-murad", "Rüstəmüttəvariх" və başqa kitablarda da оnun haqqında məlumatlar vеrilib. Kitabların bir nеçə yеrində оnun iqtidarı və qüdrətinə görə, "Alicah Zülfüqar хan", "Sultan Zülfüqar хan Əmirli-Avşar", "Хaqan" ünvanları ilə хatırlanıb. Zülfüqarilərin daхil оlduğu əmirlilərin оlduqları yеr, Qоltuq qalası Zəncanın cənub yörəsində yеrləşirdi.

Zülfüqar хan Kərim xan Zəndin Ardı »

X-XII yüzillərdə yaşayıb yaratmış bir çox Azərbaycan memarları, bənnaları və memarlıq bəzəyi ustalarının adları müxtəlif tikililərin kitabələrində, daş plitələrində, dekorativ bəzək məmulatlarında və digər qaynaqlarında dövrümüzədək çatmışdır. Bunlardan

Məhəmməd ibn Cəfər (Beyləqan rayonundakı "Peyğəmbər" qəbiristanlığındakı kitabəli plitə X yüzil), *İbrahim ibn Osman (Gəncə darvazası, 1063),
Məhəmməd Əbubəkr oğlu (Bakıda Sınıqqala məscidi, 1078),
Möhsün (XI yüzil; əsərləri məlum deyil),
Bəndan ibn Möhsün (XII yüzil; əsərləri məlum deyil),
Bəkir Məhəmməd (Marağada "Qırmızı günbəz" türbəsi 1148),
Əcəmi Əbubəkr oğlu Naxçıvani (Naxçıvanda Yusif ibn Küseyir türbəsi, 1162, Mömünə xatın türbəsi 1186 və s.),
Aşur İbrahim oğlu (İçərişəhərdəki İbrahim məscidinin daş mehrabı, 1171),
Əmirəddin Məsud (XII yüzil; əsərləri məlum deüyil),
Əbu Mənsur Musa oğlu (Urmiya Ardı »

Cavad xanlığını Şahsevən eli idarə edirdi.
Dərbənd xanlığını Bayat eli idarə edirdi.
Gəncə xanlığını Qacar eli idarə edirdi.
İrəvan xanlığını Qacar eli idarə edirdi.
Naxçıvan xanlığını Kəngərli eli idarə edirdi.
Qarabağ xanlığını Cavanşir eli idarə edirdi.
Şirvan xanlığını Xançobanlı eli idarə edirdi.
Ərdəbil xanlığını Şahsevən eli idarə edirdi.
Marağa xanlığını Müqəddəm eli idarə edirdi.
Maku xanlığını Bayat eli idarə edirdi.
Qaradağ xanlığını Qaradağlı eli idarə edirdi.
Sərab xanlığını Şəqaqi eli idarə edirdi.
Təbriz xanlığını Dünbili eli idarə edirdi.
Urmiya xanlığını Avşar eli idarə edirdi.
Xalxal xanlığını Avşar eli idarə edirdi.
Xoy xanlığını Dünbili eli idarə edirdi.
Zəncan xanlığını Avşar eli idarə edirdi. Ardı »

Güney Azərbaycanda yaranan xanlıqlar arasında Urmiya xanlığı mühüm yer tuturdu. Xanlığın əsasını Nadir şahın əmisi oğlu Fətəli xan Afşar qoymuşdu.

Təbriz və Xoy xanlıqları Dunbuli tayfasından olan nəslin əlində idi. Çox da böyük ərazi və əhalisi olmayan Qaradağ xanlığının başında Qaradağ tayfalarına başçılıq edən Kazım xan (1747-1752) dururdu. Marağa xanlığı hələ Nadirin sağlığında burada hakim olan Əliqulu xan Müqəddəmin əlində idi. Ərdəbil xanlığını 1792-ci ilədək Nəzərəli xan Şahsevən idarə edib. 0, Ərdəbil, Xalxal və Muğandakı şahsevən tayfalarını birləşdirmiş, mahalların etibarlı idarəsini təşkil edə bilmişdi. Nəzərəli xandan sonra oğlu Nəsirəli xanlıq taxtına çıxdı.

Maku xanlığını Bayat boyundan olan Əhməd Soltan (1747-1778), Sərab xanlığını isə Ardı »

1743-cu ildə Nadir şah Şirvandan cıxandan sonra burada yenidən onun əleyhinə çıxışlar başlanır. Hacı Çələbi bundan istifadə edərək, başındakı sadiq adamlarla birlikdə Nadir şahın canişini məlik Nəcəfin iqamətgahına hücum çəkərək, onu öldürür. Bundan sonra o, Şəkini müstəqil bir xanlıq elan edir. Fuad Əliyev bu barədə belə yazır:

"Bununla da Azərbaycan ərazisində kiçik dövlət qurumlarının-mustəqil xanlıqların yaranması prosesi başlanır. Belə bir fakt da diqqətə layiqdir ki, əgər müstəqil xanlıqların əksər qismi Nadir şah dövlətinin süqutundan sonra yaranmışdırsa, Şəki xanlığı özünün istiqlaliyyəti məsələsini hələ onun hakimiyyəti illərində qaldırmışdır."

1744-cü ilin qışında Nadir şah öz qoşununu qiyamçı Hacı Çələbinin üzərinə göndərir. Hacı Çələbi isə bunu irəlicədən Ardı »

Xoy xanlığı - Cənubi Azərbaycan ərazisində (indiki İran ərazisində) xanlıq. (XVIII yüzilin ortaları - sonları). Mərkəzi Xoy şəhəri. Naxçıvan, Maku, Urmiya, Təbriz xanlıqları və Türkiyə ilə hüdudlanırdı. Ardı »

Şahverdi xan Ziyadoğlu-Qacar
Məhəmmədhəsən xan Ziyadoğlu-Qacar, (1738-1778)
Məhəmməd xan Ziyadoğlu-Qacar, (1742-1785)
Məhəmmədrəhim xan Ziyadoğlu-Qacar
Cavad xan Ziyadoğlu-Qacar, (1749-1804) Ardı »