Uşaqlar, ailə içində və ictimai ətraflarıyla olan ünsiyyətlərini özlərini doğru ifadə edə bilmək üçün, valideynlərindən alacaqları intizama ehtiyac duyarlar. Bu müddət onların psixoloji inkişafı üçün də böyük əhəmiyyət daşıyır. Uşaqların yetişdirilmə prinsiplərinə, ana ataların olmazsa olmaz təlimlərindən biri də, uşaqlarına "yox" anlayışını doğru başa salmaqdır. Yox anlayışını bilməyən uşaqlar bəzi istəklərinin yerinə yetirilməsi üçün müxtəlif sanksiyalara müraciət edə bilər, ağlayaraq ya da hirs keşikləri keçirərək valideynlərini təsirə salmağa çalışarlar. Ancaq yox anlayışını öyrənən uşaq israrçı davranışlardan aradan qaldırılması, istəklərinin yerinə yetirilməsi üçün ailələriylə daha sağlam ünsiyyət qurarlar.
Yaxşı, bəs ana atalara bu mövzuda nə kimi vəzifələr düşür?
Çalışan ana və atalar, uşaqlarıyla az vaxt geçirəbildikləri üçün, əksəriyyətlə günahkarlıq duyğusu yaşayır. Bu vəziyyət, yox dəmə mövzusunda çətinliklərə yol aça bilər. Uşaqlarına iş və bənzəri səbəblərlə məhdud zaman ayırmaq məcburiyyətində qalan valideynlər, uşaqlarını xoşbəxt etmək və bu günahkarlıq duyğusunu görməməzlikdən gələ bilmək üçün, uşaqlarına yox demir. Yox dedikləri zaman uşaqlarının kədərləndiyini görən valideynlər, etdiklərinin səhv olduğunu düşünüb bəli demə hərəkətinə yönəlməkdədir.
Uşağın inkişafı üçün xeyr demək əhəmiyyətlidır:
Lazım olduğu zamanlarda yox deyə bilmək uşağın şəxsiyyətinin inkişaf formalaşmasında, məsuliyyət sahibi olmasına, azad və qabiliyyətli bir fərd olmasına köməkçi olur. Uşağın hər istədiyinin edilməsiylə qazandığı anlıq xoşbəxtliklər, irəlidə bədbəxt bir fərd olmasına səbəb ola bilər. Ana və atanın gətirdiyi sərhədlər və bu mənada xeyr deyilməsi, uşağı üzməkdən çox ona güvən verir.
Ana ataların uşaqlarına xeyr deməyi öyrətmək üçün etmələri lazım olanlar:
- Uşağa yox sözü dəqiq, özündən əmin və qərarlı bir şəkildə deyilməli, beləcə uşağın ciddi olunduğunu fərqinə varması təmin edilməlidir.
- Xeyr deyən ana və atanın səs tonu qəzəbli olmamalıdır. Əks halda, uşaq tərəfindən ciddiyə alınmaya bilər.
- Göz temasına əhəmiyyət verilməli və uşağın anlaya biləcəyi cümlələr qurulmalıdır.
Tarix: 06.01.2015 / 13:26 Müəllif: Aziza Baxılıb: 41 Bölmə: Uşaqlara tərbiyyə