Haqqinda.az

Alban xaç daşları — Azərbaycan xalqının əcdadları tərəfindən yaradılmış və Azərbaycanın maddi-mədəni dəyərləri sırasına daxil olan abidələr qrupu.[1]

Keçmişdə "böyük, şöhrətli və əhalisi sıx ölkə olan"[2] Qafqaz Albaniyasının erkən xristian xatirə memarlığı və incəsənətinin təşəkkülü və inkişafı maraqlı, olduqca orijinal bir yol keçmişdir. VII–IX əsrlərdə Qafqaz Albaniyası Cənubi Qafqazın siyasi və mədəni həyatının bütün sahələrində aparıcı rol oynamışdır.[3][4][5]

Orta əsr Albaniyasında qədimdən dini və qəbirüstü simvol rolunu oynayan, həllində şaquli xatirə işarəsinin obrazı təcəssüm olunmuş çoxlu memorial abidələr (menhir, fallik obraz, qadın və kişi tanrıları və sərhəd nişanəsi) məlumdur. Bu sadə və çox yayılmış dəfn abidələri dünyanın modeli kimi qavranılırdı.[6] Lakin onlar təkcə Ardı »

Alman lüteran kilsəsi — Azərbaycanın Gəncə şəhərində tarixi-memarlıq abidəsi.Mündəricat [gizlə]
1 Tarixi
2 İstinadlar
3 Xarici keçidlər
4 Həmçinin bax

[redaktə]
Tarixi

Bu kilsə XIX əsr tarix-memarlıq abidəsidir. Bina 1885-ci ildə almanlar tərəfindən lüteran kilsəsi kimi inşa edilmişdir. Belə ki, 1826-1828-ci illər Rusiya-İran, 1828-1829-cu illər Rusiya-Türkiyə müharibəsindən sonra Gəncə vilayətinə almanlar köçürülmüşdür. 1818-ci ildə Gəncəyə gətirilən almanların bir qrupuna Gəncəbasarda ən məhsuldar yer sayılan, vaxtilə Cavad Xana məxsus, 1813-cü ildə müsadirə edilmiş 4498 desyatin torpaq sahəsi verilib. Gəncədə yaşayan almanlar 1941-ci ilin avqustuna kimi bu ərazidə yaşamışlar. 1897-ci il məlumatına görə Gəncə qəzasında 3086, şəhərdə isə 103 nəfər alman yaşayırdı. Təbii ki, uzun müddət Gəncədə yaşayan Ardı »

Gavurqala kilsəsi - Ağdam rayonunun Sofulu kəndində, Gavurqala şəhər xarabalığında 1958 – ci ildə aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı aşkar edilmiş qədim alban kilsəsi.Mündəricat [gizlə]
1 Tarixi
2 Memarlıq xüsusiyyətləri
3 İstinadlar
4 Həmçinin bax

[redaktə]
Tarixi

Məbəd VI – VII əsrlərə aid edilir və ağ daşdan inşa edilmişdir. Bina birneflidir, tağtavanlarla və qoşaçatılı kirəmit damla örtülmüşdür. Məbədin şərqində eninə görə ibadət zalına bərabər olan uca döşəməli apsis vardır.

Şimaldan binaya düzbucaqlı otaq birləşir. Zalın uzunluğu 11,95 metr, eni 5,25 metrdir. Müstəqil girişin olmaması təsdiq edir ki, zala birləşmiş düzbucaqlı otağın kilsəyə əlavə tikili olması şübhəsizdir. Binada cənuba və qərbə iki giriş vardır. Bu cəhət Qafqaz Albaniyasının sitayiş Ardı »

Üç üqnum (ərəb dilində üqnum أقنوم, yunan dilində hipostasis ὑπόστᾰσις - mahiyyət, sifət deməkdir) xristianlıqda Allahın üç sifətdən ibarət olması əqidəsi. Xristianlar bu əqidənin insan ağlından üstün olduğunu qəbul etdikləri halda, onu ağla zidd hesab etmirlər.

Üç üqnum əqidəsini bəsit bir “üç tanrı” inancı kimi nəzərdən keçirmək yanlışdır. Xristian əqidəsinə görə Allah birdir və sifətləri üçdür – Ata, Oğul və Müqəddəs Ruh. Üç üqnum mahiyyətcə vahiddir. Xristianların Müqəddəs Kitabı olan Bibliyada Allahın bir olması dəfələrlə təsdiq olunmaqda[1] və eyni zamanda Allahın Ata, Oğul və Müqəddəs Ruh olduğu da deyilməkdədir.[2]

Məlum olduğu kimi, I əsrdə xristianlıq meydana gəldiyi zaman erkən xristianlar “Üç üqnum" (yaxud Ardı »

Abbatlıq abbatın idarə etdiyi katolik monastır. VI əsrdə yaranıb. Nüfuzlu abbatlıqlar orta əsrlərdə Qərbi Avropanın dini, siyasi və iqtisadi həyatında mühüm rol oynamış, reformasiya dövründən etibarən, xüsüsən Böyük Fransa inqilabından sonra əhəmiyyətini itirmişdir. Bəzi abbatlıqlar indi də qalır. Ardı »

Dəmirovlu pir məbədi - Azərbaycanın Laçın rayonunun Qarqışlaq kəndi ərazisində yerləşən qədim alban məbədi.

Məbəd Qafqaz Albaniyasının maddi-mədəni irsinə aiddir. Tədqiqatçılar məbədi XI əsrə aid edirlər. Məbəd binası yerli daşlardan hündür dağlıq ərazidə inşa edilmişdir. Bunun da səbəbi artıq İslamın yayıldığı bir dövrdə məbədi kənar təsirlərdən qorumaq olmuşdur. Məbədin giriş qapısı uzərində böyük alban xaçı həkk edillib. Ardı »

Tiqran Honents kilsəsi – Türkiyə Cümhuriyyətinin Qars ilinin Ani şəhər xarabalığında olan qədim erməni kilsəsi.

Kilsənin inşa olunmasıyla bağlı Şərq divarındakı kitabədə deyilir: "664 – cü ildə (miladi 1215) Tanrının lütfüylə Ani şəhərinin bəyi güclü və müqtədir Zəkəriyyə ikən...mən, Tanrının qulu Honents ailəsindən Sulem Smbatorentsin oğlu Tiqran ağalarımın və onların uşaqlarının uzun ömürlərinin şərəfinə, qayalıqların kənarı və kolluqlardan keçilməyən bu yerdə Müqəddəs Qriqora həsr etdiyim bu monastırı inşa etdirdim və ərazini sahiblərindən halal zəhmətimlə aldım, böyük zəhmətlə hər tərəfdən onun müdafiəsini təşkil etdim. Bu kilsəni Müqəddəs Qriqorun adına inşa etdirdim və onu bir çox gözəl naxışlarla bəzətdirdim..."

Həmin dövrdə Ani gürcü krallarının himayəsi Ardı »

XVI əsrdə alman alimi, katolik rahibi Martin Lüter (1483-1546) katolik kilsəsində yayılmış bir sıra haqsızlıqlara, xüsusilə indulgensiya («cənnət qəbzləri») satmasına etiraz etmişdir. 31 oktyabr 1517-ci ildə Lüter, katolik kilsəsinə qarşı yazdığı “95 tezis”i Vittenberq kilsəsinin divarlarından asmışdır. O gündən Avropada Reformasiya başlanmışdır. Ondan sonra Roma papasına tabe olmayan müstəqil xristian kilsələri yaranmışdır.

1518-ci ilin oktyabrında Ausburq şəhərində keçirilən iclasda Lüter, Papanın müvəkkili kardinal Kaetan tərəfindən bidətçi adlandırılsa da, o, Almaniyanın bir sıra nüfuzlu şəxsləri tərəfindən müdafiə edilmişdir. Bütün bunlara baxmayaraq 3 yanvar 1521-ci ildə Roma papası rəsmən Lüteri kilsədən çıxarmışdır. Buna cavabən Lüter papanın fərmanını yandırmışdır.

Lüter Bibliyanı alman dilinə tərcümə etmiş və Ardı »