Haqqinda.az

Tarixi[redaktə]
Qaradağlı tayfası Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsində fəaliyyət göstərdiyindən I Şah İsmayıldan başlayaraq Qaradağ vilayətinin idarəsinə nail ola bilmişdi. XVI əsrdən XIX əsrin əvvəllərinədək Qaradağ vilayətinin idarəsi irsi olaraq müəyyən nəsil üzrə olmuşdu. Onlar həm də ruhani səlahiyyətlərinə malik idi. XVIII yüzilin əvvəllərində Səfəvi sülaləsi zəiflədiyindən hakim Kazım xan mərkəzi hakimiyyətə tabeçilikdən çıxmış, şah Sultan Hüseynin ehtiramına layiq görülən rus A.Volınskini Əhərə qoymamışdı. Nadir mərkəzi hakimiyyətə tabe olmayan xanın gözlərini çıxartdırmışdı. Nadirin ölümündən sonra Qaradağ xanlığı müstəqilləşmiş, Kazım xan Qaradağ xanı olmuşdu.

Kazım xan XVIII yüzilin ortalarında Qarabağ, Gəncə və Naxçıvan xanları ilə birlikdə Şəki xanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. Bu ittifaq məqsədinə nail ola Ardı »

Həyatı[redaktə]
Hacı Məhəmməd xan Qaragözlü Şamlı elinin Qaragözlü oymağının Hacılı tayfasındandır.

Həmədan ətrafında dünyaya gəlmişdi.

Abbas mirzə Qovanlı-Qacarın sərkərdəsi idi.

1811-ci ildən Cənubi Azərbaycanın Qaradağ vilayətinin hakimi təyin edilmişdi.

Rus-İran savaşlarının fəal iştirakçısı olmuşdur. Ardı »

Xanlığın əhalisi Azərbaycan türkləri və kürdlərdən ibarət idi. Əhalinin 900 ailəsi Əhl-Haqq (Yərsanizm) dininə etiqad edirdi. Xalq arasında sünnilər qaraqoyunlu, şiələr isə ağqoyunlu adlanırdı. 1200 erməninin də yaşadığı qeyd olunur. Xanın əsas güvəndiyi qulluqçuları ermənilərdən idi. Ardı »

1593-cü ilə bаğlı Оsmаnlı qаynаğındа Çiləbörd mаhаlınа bаğlı bilgi vаr. Həmin bilgidə nаhiyənin kəndləri sаdаlаnır. Sаdаlаnаn kəndlərin аdını sırаylа yаzımızа köçürürük.

Qəssаblаr
Gülyаtаq
Yаrımcа
Mоllа Dəkin
Mаhmunа
Cаnyаtаq
Dаşхаrlı
Çərgəzpınаrı
Qаrаbək
Mərdəgirt
Əmirəli
Pirаbbаs məzrəsi
Хur
Uqаdkеsk
Hаrun
Duz məzrəsi
Sunqurаbаd
Gədrаn
Şəhri
Bədəqоz
Dəstgir
Şеyхlər
Kоlki
Tərnəgird
Kəlkаbаd
Mеdаgiz
Dаrхitələ
Yеnicə Ardı »

Mir Həsən xan həm də gözəl ailə sahibi idi. Onun üç həyat yoldaşı var idi: birincisi Həşim xan Şirvanlının bacısı Bikə xanım, ikincisi Qalaqayınlı Məhəmməd Salah xanın qızı Xeyrənisə, üçüncüsü Muğanlı Məhəmməd bəyin qızı Qızxanım idi. Bu qadınlardan 7 övladı olmuşdu. Dördü oğlan: Mir Abdulla bəy, Cavad bəy, Xanlar bəy, Kazım bəy. Üçü qız: Nisə xanım, Zəhra xanım və Sara xanım. Mir Həsən xanın nəslinin davamçıları bu gün də Masallıda, Lənkəranda, Astarada, Bakıda və İranın Nəmin şəhərində yaşayırlar. Ardı »

Qasım xan 1793-cü ildə əmisi Ağası xanın qızı Kafiyyə xanımla evlənmiş, оnların Isgəndər bəy (1795-1864), Allahverdi bəy (1796-1818) və Məmməd Səid xan (1797-1827) adlı оğlanları оlmuşdur. Ardı »

Uzunluğu 850 metr olan qalanın divarları çiy kərpicdən hörülmüşdü. Divarlar elə qalın olub ki, hətta top mərmisinə davam gətirib. Qalanın bayır divarının hündürlüyü 10 metrdən hündür idi və bu divarda 17 bürc vardı. Qala ikiqat divarla dövrələnmişdi. Daxili divar daha hündür idi və onların arasında təxminən 50-60 metr məsafə vardı. İç qaladan təxminən 1 km məsafədə Keçiqala adlı köməkçi qala da vardı. Ümumiyyətlə, İrəvan qalasının 50-60 bürcü, 3 qapısı olub:Cənubda Təbriz qapısı, Şimalda Meydan qapısı və Körpü qapısı. Qala daxili şəhər isə dörd məhəlləyə bölünüb: Qala məhəlləsi, Şəhər məhəlləsi, Təpəbaşı məhəlləsi və Dəmirbulaq məhəlləsi. Qaladaxili şəhərsalma tipik şərq – Azərbaycan şəhərləri Ardı »

XV-XVI yüzillərdə Azərbaycan memar və nəqqaşları başqa ölkələrdə də fəaliyyət göstərmiş, müxtəlif şəhərlərdə maraqlı sənətkarlıq örnəkləri yaratmışlar. Bursa, Qahirə, Bağdad, Dəmirqapı (Dərbənd), Herat, Səmərqənd və s. şəhərlərdəki bir sıra memarlıq abidələrində Azərbaycan memarların "imzaları" qalmışdır. Bursa şəhərindəki ünlü Yaşıl türbənin (1420-21) nəfis naxışlarla bəzədilmiş qapılarını azərbaycanlı usta Əhməd Təbrizli hazırlamışdır. Türbənin yaxınlığındakı Yaşıl Camenin (1424) mehrabını Təbriz ustaları özlərinin hazırladıqları müxtəlif boyalı çinilərlə bəzəmişlər. Çaldıran vuruşmalarından (1514) sonra I Sultan Səlim tərəfindən İstanbula aparılmış Azərbaycan memar Əli Təbrizli (Əsir Əli, Əcəm Əli təxəllüsləri il də tanınmışdır) İstanbuldakı Topqapı sarayının baştağını və Sultan Səlim məscidini (1522) tikmişdir.

Feodal Şərqinin başqa ölkələrindəki şəhərlərdə olduğu Ardı »