Haqqinda.az

Şanyü Panu Böyük Hun İmperiyasının son imperatorudur. Qardaşından sonra taxta keçsə də, II Huxanye ilə mübarizə aparmalı oldu. 2 il sonra II Huxanye ilə bacara bilməyən Panu hakimiyyəti iki yerə böldü Hun İmperiyası Şimal və Cənub fraksiyalarına bölündü. II Huxanye Çindən vassal asılılığı qəbul etdi. Ardı »

Sandakşatru (e.ə 639-cu il) — Kimmerlərin çarı Tuqdamenin oğlu. [1]
[redaktə]
"Sandakşatru" adının mənası haqqında

Bu şəxsin adında qədim fars dilindəki "xşadra" "hakimiyyət" sözü axtarırlar, lakin adın əvvəlindəki "Sanda" hissəsini izah edə bilmirlər150. Əslində isə bu ad türk dillərindəki san "ad-san", "şan", "şöhrət", dək "kimi", "elə bil", "sanki" (Azərbaycan dilində də "dək" sözü bu mənadadır: məsələn, "igid tək", yəni "sanki igid"), şat "şahzadə" və ər "igid", "bahadır" sözlərindən ibarət mürəkkəb addır. Demək, bu şəxsin əsl adı Sandakşatər olmuşdur ("Sandakşatru" adındakı "u" səsi assur dilində yer və adam adlarının sonuna adlıq halda əlavə olunan şəkilçidir). Beləliklə, bu ad "Sanlı (şanlı) şahzadə – igid kimi" mənasını Ardı »

I Konstantin (Böyük Konstantin), Flavi Valeri Avreli (təqr. 272, Naissus – 337, Ankiron) — Roma imperatoru (306-337). 325 ildən təkbaşına hökmdarlıq etmişdi. Dövlət aparatını mərkəzləşdirmək siyasəti yeridir, vaxtı keçmiş quldarlıq münasibətlərini və xristian kilsəsini müdafiə edirdi. Konstantinin dövründə paytaxt Romadan Konstantinopola köçürülmüşdü (330 il).Mündəricat [gizlə]
1 Həyatı
1.1 Sezardan Avqusta keçid, Tetrarxiyanın süqutu
1.2 Xristiyanlıq və I Konstantin
2 Nəsil ağacı
3 Konstantinlər zaman xətti
4 Mənbələr

[redaktə]
Həyatı

Böyük Konstantin Roma imperiyasında ilk xristiyan imperator olmuşdur. Onun sayəsində xristiyanlıq leqallaşaraq təqiblərdən azad olunaraq, geniş yayılmağa başlamış və Avropada nüfuzlu hakim dinə çevrilmişdir.

Konstantin 280-ci ildə keçmiş Yuqaslaviya ərazisində, Naissus (indiki Niş) şəhərində anadan olmuşdur. Onun atası Roma Ardı »

Liu Hsin Hun dövləti Xan Çaonun son imperatorudur. O atası Yaonun ölümündən sonra imperator olsa da həmin Şi Le tərəfindən tutularaq öldürüldü. Şi Le həmçinin Liu Yin və digər qardaşlarını da öldürdü. Bütün hun əyanlarını edam edən Şi Le Xan Çaonun varlığına son qoydu Ardı »

Laoşan Şanyü - (çin: 老上單于, E.ə 174 – E.ə. 160) hunların üçüncü şanyüsü. Mete xaqanın oğlu. Anadan olarkən ona Çiçu adını qoymuşdular (稽粥). Laoşan adının mənbəyi məlum deyil. Hulsevə görə bu Hun dilindəki bir sözün tərcüməsi yaxud sözün bənzədilməsi ola bilər. [1] Çin dilində Laoşan "qoca və üstün" mənasına gəlir. Hun dilində olan adının Kökxan olduğu düşünülür.

Onun hakimiyyəti dövründə Hunlar Çinə böyük yürüş başlatdılar. Laoşanın istəyi Çini tamamilə ələ keçirmək idi. E.ə. 166-cı ildə Hunlar 140.000 əsgərlə birlikdə paytaxt Siana çatarkən imperator ətraf ərazilərdən yığdığı 100.000 əsgərlə onu qarşılamağa çıxdısa da Laoşan geriyə, Monqolustana çəkildi. Onun bu səyahəti bir ay çəkdi. Ardı »

Şanyü Huçuquan 41-ci şanyü idi. Luanti sülaləsindən olması səbəbi ilə şanyülüyü legitim idi. Onun dövrü ilə əlaqədar çox şey bəlli deyil, çünki Çin mənbələri bu dəfə öz vətəndaş müharibələri ilə məşğul idi. Huçuquan 215-ci ildə Çinlilər tərəfindən devrildikdən sonra Hun İmperiyasının bir dövlət olaraq varlığına son qoyuldu. Hunların tayfa başçılığına isə qardaşıoğlu Bao keçdi. Baonun dövrü isə hunların yenidən yüksəliş dövrü kimi tanınır. Ardı »

Ötüken (çin.: 於都斤山[1], 都尉揵山 [2], 烏德鞬山/乌德鞬山[3], 都斤山[4], 大斤山[5], 郁督軍山/郁督军山; "Ötüken Dağı", , Ötüken jer[6]; "Ötüken Yeri") adı verilən , meşələrlə örtülü bir dağ , köhnə Türklər üçün çox müqəddəs sayılır.Mündəricat [gizlə]
1 Etimologiyası
2 Bilgə xaqan Abidəsi
3 Tenqriçilik
4 Mənbə

[redaktə]
Etimologiyası

"Divan"dakı ən maraqlı toponimlərdən biri Ötükən " dir. Şamanizmin izləri bu toponimin də daxilinə hopa bilmişdir. Monqol mənşəli Ötükən şaman allahlarının yaşadığı yerlər olmuşdur. Şaman və yarı şaman mətnlərində bu allaha böyük inanc təsvir olunur. M. Kaşğarlı o zaman tatarların məskunlaşdığı ərazilərin bir hissəsinin Ötükən olduğunu da göstərir.

Tədqiqatçıların fikrincə, monqolların etnogenezində mühüm rol oynamış Ötükən tayfa adı "hökmdar qadın ölkəsi, ərazisi", "sitayiş edilən Ardı »

Mark Salvi Oton (lat. Marcus Salvius Otho Caesar Augustus;[1] (28 aprel 32-16 aprel 69) 15 yanvar 69-cu ildən etibarən Roma İmperatoru. Mənşə etibarilə etrusk idi. 58-ci ildə 66-cı ilədək Luzitaniya valisi vəzifəsini icra etmişdi. Nerona qarşı Qalbanın başladığı üsyanı dəstəkləmişdi. Lakin Qalba tərəfindən vəliəhd elan edilmədiyindən onun əleyhinə intriqalara qoşulmuşdu. Pretorian qvardiyasının köməyilə 69-cu ilin yanvarında Qalbanı devirmiş və özünü imperator elan etmişdi. Ona qarşı üsyan qaldırmış və Reyn, Qalliya və Britaniya orduları tərəfindən dəstəklənmiş Vitelliyə qarşı Bedriak döyüşündə məğlub olduqdan sonra özünü öldürmüşdür. Ölüm anında demişdir:

Hamının bir nəfərə görə ölməsindənsə, bir nəfərin hamıya görə ölməsi daha yaxşıdır. Ardı »