Haqqinda.az

İnsanlar bir yazini oxuduqdan sonra o movzu haqqinda niye sherh yazmaq istemez?
Eslinde sherhler bir yazinin temelidir. SHerhler sayesinde yazi deyer qazanar. SHerhler olmadan yazinin da bir menasi olmaz. Yaziya deyer qatan o yaziya bildirilmish olan sherhler, o movzu ile bagli achiqlanmish olan dushuncelerdir. SHerhler yazinin daha yaxshi basha dushulmesini temin etmekle yanashi, hemchinin yazinin inkishaf etdirilmesi meqsedini de dashiyir. Teessuf ki, Azerbaycanda sherh yazma ve ishtirak etmek nisbeti chox ashagidir.
Yaxshi, insanlar niye sherh yazmaq istemir? Psixoloji baximdan bunun sebeblerini bu shekilde siralaya bilerik:

* İnsanlar umumiyyetle yalniz movzuya fokuslanarlar. Yazida istediklerini tapdiqlarinda daha chox zaman itirmek istemezler.

*Bu bir psixoloji haldir. Bele ki, muzakire etmeyin, movzuya genishlik qazandirmanin ozlerine bir fayda vermeyeceklerini dushunerler. Qisacasi ozlerini yormaq istemezler. Ancaq sherhler yazini oxuyan diger insanlara mutleq fayda verer.

*Eger yazidaki movzu chox yaxshi izah edilmishse, elave edecek ya da razilashmayacaq bir meqam tapa bilmezler. Amma her yazinin mutleq eskiklikleri vardir.

* Fikir ifade etmek, bunun uchun vaxt ayirmaq, muzakire etmek ozlerine chetin geldiyi uchun sherh bildirmek istemezler.

* Yazi sherh yazmaq uchun yaxshi bir yazi olmaya biler. Her yaziya sherh bildirmek kimi bir mecburiyyetimiz de yoxdur. Bezi yazilar sirf sherhsizdir, yeni sherhe ehiyaci yoxdur. Amma bu yazilarda bele emeyi kechenlere sherh yazaraq teshekkur etmek onlari bashqa yazilar yazmaga, fealiyyetde olmaga ve fayda vermeye teshviq etmek uchun sherh yazilmasi yaxshi olar. (Kayzende bunu + — sistemi evez edir)

* Yazinin hamisini oxumayan insanlar da vardir ve umumiyyetle bundan oteri sherh yazmaq agillarina bele gelmeden yazidan chixarlar. CHunki Azerbaycanda oxuma verdishi teessuf ki, chox inkishaf etmemishdir. Bu verdishin olmamasi da sherh yazmamanin esas sebeblerindendir.

* Yene Azebaycanda umumiyyetle ishtirakchi ve teshebbuskar olmadiqlarindan oteri sherh yazmagi zaman itkisi olaraq qiymetlendirenler az deyil. Xeber, meqale ve ya diger yazi novleri 100 defe oxunmasina baxmayaraq, bir defe de sherh bildirilmez.

SHerh yazmamagin sebebleri tek bunlarla mehdudlashmir. Daha chox sebebler var. Bezen insanlar bir neche sherh gorer ve sherh yazmaq isteyerler. Kutle psixologiyasidir bu. Tebii ki, hech sherh bildirmediklerinde de sherh elave etmenin menasiz oldugunu dushunerler.

SHerh yazmaq medeni bir davranishdir ve hem yaziya, hem yazara, hem de diger ziyaretchilere deyer ve fayda verer. Bunun uchun qarshilashdiginiz her yaziyla elaqedar oz dushuncelerinizi sherh yazaraq ifade etmeniz chox ehemiyyetlidir.