Haqqinda.az

Türk ordusu Azərbaycanı tərk etdikdən sonra ölkədə çox ağır vəziyyət yarandı, xarici təzyiqlər artdı, hərbi müdaxilə təhlükəsi çoxaldı. Ağır vəziyyət barədə Məmməd Əmin Rəsulzadə deyirdi: Türk ordusu çəkildi, Azərbaycanın hərbi hissələri isə yox idi, müxtəlif yerlərə səpələnmiş 1500 Azərbaycan əsgəri var idi. Göründüyü kimi vəziyyət çox ağır, vaxt isə yox idi. Çıxış yolu ordu quruculuğu sahəsində təcili tədbirlər görməkdə idi.

Başlanan ordu quruculuğu və müdafiə tədbirləri Nuru paşa və Türk hərbi hissələri Azərbaycanı tərk etdikdən sonra böyük vüs’ət aldı, yeni hazırlıq işləri görüldü, planlar hazırlandı. Məşhur hərbiçi, rus ordusu tərkibində döyüşlərdə böyük şücaət qazanmış general Əliağa Şıxlinski ordu quruculuğunu sürətləndirmək məqsədi ili Ardı »

İttihaf fraksiyası (lider Qara bəy Qarabəyov)

Qara bəy Qarabəyov
Mir Yaqub Mehdiyev
Qazı Əhməd bəy Məmmədov
Cəmil bəy Ləmbəranski
Bəhram bəy Vəzirov
Sultan Məcid Qənizadə
Həmdulla əfəndi Əfəndizadə
Zeynal bəy Vəzirov
Heybətqulu bəy Məmmədbəyli
Əli bəy Zizinski
Qara bəy Əliverdilər
Əsəd bəy Əmirov
İsgəndər bəy Axundov Ardı »

Bakının kənar məhəllələrində olan Məhmətçiyin üzərinə, gecə boyunca ara-sıra pulemyot və piyada tüfəngindən atəş açılırdı. Bakını müdafiə etməyə çalışan düşmən qüvvələri, şəhərin qərb bölgəsindəki Qırmızı kazarma ətrafında toplaşmışdı. Türk topçusunun səhərə yaxın başladığı hazırlıq atışı tamamlandıqdan sonra, 5-ci Qafqaz piyada diviziyasına bağlı 13, 19 və 56-cı alaylar, havanın işıqlanmasıyla bərabər şəhərə girməyə başladılar. Erməni və rus əsgərləri, ara küçələrdə, yaxud da gizləndikləri binaların üstündən atəş açırdılar. Bu həmlələr planlı bir müqavimət deyildi. Bu son müqavimətlər də fayda vermədi və qısa sürən küçə döyüşləri də dayandırıldı. Rus və erməni birliklərinin böyük qisminin gəmilərlə qaçmaq üçün limana yığışdıqları məlum olan kimi, sahil boyu Ardı »

Xosrov bəy Sultanov 1919-cu ilin 15 yanvarında Qarabağın general-qubernatoru təyin olunmuşdur. Həmin ilin 21 martında erməni-daşnak hərbi dəstələri Qarabağa yeganə keçid olan Əsgəran keçidini zəbt etmişlər. Amma daşnak generalı Dronun hərbi dəstələri Xosrov bəyin başçılıq etdiyi Azərbaycan əsgərləri tərəfindən mayın 30-da darmadağın edilmiş, Xankəndi və Şuşa geri alınmışdır. Ardı »

İstiqlal Bəyannaməsi bütün türk-müsəlman dünyasında, ümumiyyətlə bütün Şərqdə ilk dəfə olaraq demokratik parlamentli müstəqil Azərbaycan dövlətinin yaradılmasını xəbər verirdi. Azərbaycan Milli Şurasının İstiqlal Bəyannaməsində deyilirdi:

Bu gündən etibarən Azərbaycan xalqı hakimiyyətə malik olduğu kimi, Cənub-Şərqi Zaqafqaziyanı əhatə edən Azərbaycan da tam hüquqlu müstəqil bir dövlətdir.
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin idarə forması Xalq Cümhuriyyətidir.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün millətlərlə, xüsusilə qonşu olduğu millətlər və dövlətlərlə mehriban münasibətlər yaratmaq əzmindədir.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti milliyyətindən, dinindən, sinfindən, silkindən və cinsindən asılı olmayaraq öz sərhədləri daxilində yaşayan bütün vətəndaşlarının hüquqlarının təminatçısıdır.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz ərazisi daxilində yaşayan bütün millətlərin sərbəst inkişafı üçün geniş imkanlar yaradır.
Müəssislər Məclisi toplanıncaya qədər Azərbaycanın başında Ardı »

Arşak Malxazyan
Xoren Amaslür
Poqos Cubarlı
Abqar Papyan
Aleksandr Ter-Azeryan
Bogdan Balayans Ardı »

AXUNDOV Murtuza (?-?)- Azərbaycan milli azadlıq hərəkatının fəal iştirakçılarından biri. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvü.


Azərbaycan Milli Şurasının "Azərbaycan Məclisi-Məbusanının təsisi haqqında qanun"una (1918,19 noyabr) əsasən, Quba şəhərindən Cümhuriyyət Parlamentinin tərkibinə daxil edilmişdi. Parlamentdə "Müsavat" və bitərəflər fraksiyasını təmsil etmişdir. Ardı »

Qafqaz İslam Ordusu Göyçay ilə Salyan-Neftçala bölgələrindəki düşməni təmizlədikdən sonra iyul ayının ortalarında paytaxt Bakıya 130 kilometr yaxınlaşmışdı. Qarşılarında Ağsu təpələri və bundan sonra isə Şamaxı qəsəbəsi vardı. Ənvər paşa Nuru paşaya göndərdiyi əmrdə Bakının tezliklə düşmən işğalından qurtarılaraq hərbi hərəkatın sona çatmasını istəyirdi. Çünki Almaniya və Rusiyadakı bolşevik Sovet idarəsi hərbi hərəkatın dayandırılması üçün təzyiqlərini get-gedə artırırdılar.

Nuru paşa almanların müdaxiləsi qarşısında Osmanlı hərbi qüvvələrinin Bakı üzərinə yürüşünü gizləyə bilmək üçün yeni bir təşkilatlanmaya getdi. Əvvəlcə Şərq Cəbhəsi və ya Bakı Cəbhəsi Komandanlığı quruldu. Başına da Mürsəl paşa gətirildi. Hərbi qüvvələr iki qrupa ayrıldı. Şimal qrupu, kurmay yarbay Osman bəy komandasında Ardı »