Haqqinda.az

Topxana meşəsinin qırılması (1988) - Azərbaycan SSR-də baş verən Meydan hərəkatını (1988-ci il 17 noybar - 5 dekabr) başladan ictimai-siyasi hadisə.
1988-ci ilin noyabrın 17-də Şuşada yerləşən məşhur, əzəmətli palıd, çinar meşəsi - Topxana meşəsinin qırılmasına etiraz əlaməti olaraq Azərbaycan xalqı Azadlıq meydanında (keçmiş Lenin meydanı) ilk mitinq keçirdi. Mitinqin təşkil olunmasında məqsəd xalqın səsini Mərkəzə - Moskvaya çatdırmaq idi. O dövrün respublika hakimiyyətinin qarşısında xalqın adından əsasən üç tələb qoyulmuşdu:

Topxana meşəsinin qırılması dayandırılsın;
Dağlıq Qarabağ muxtar vilayəti ərazisində respublika hakimiyyətinin səlahiyyətləri bərpa olunsun;
SSRİ Ali Sovetinin növbəti sessiyasında Qarabağ məsələsi müzakirə olunsun, olunmazsa bizim deputatlar geriyə – Respublikaya qayıtmasınlar.
1988-ci il noyabrın 17-də Bakının Ardı »

Şəki üsyanı — 1930-cu il aprelin 13-də Şəki, Qax, Zaqatala, Balakən və Oğuzda Sovet hakimiyyətinə qarşı mülkədarların, burjua ünsürlərinin iştirakı ilə baş vermiş silahlı üsyanın ümumiləşdirilmış adı.

Üsyanın başlanması, gedişi və nəticəsi[redaktə]
Böyük əksəriyyəti süvarilərdən ibarət olan yaxşı silahlanmış 200 nəfər üsyançı 1930-cu il aprelin 13-də Göynük (şimal-qərb) və Zəyzid-Bideyiz (cənub-şərq) istiqamətlərindən şəhərə hücum etdilər. Hücum üçün əsas obyektlər həbsxana və rayon partiya komitəsinin binaları seçilmişdi.
Ədəbiyyatlarda "Şəki üsyanı" kimi hallandırılan, bəzi müəlliflər tərəfindən Sovet hakimiyyətinə qarşı guya kütləvi xalq üsyanı kimi xarakterizə olunan 1930-cu il Şəki hadisələrinin əsas səbəbi nə idi, ümumiyyətlə bunu xalq-Sovet hökuməti qarşıdurması kimi qələmə vermək nə dərəcədə tarixi gerçəkliyə Ardı »

Tarixi[redaktə]
Eramızın IV-V əsrlərində Bizans müəllifləri Şimali Qafqaz çöllərində hunların bir tayfasının utiqur adlandığını göstərirlər Utiqur etnoniminin “qur” komponenti bəzi türk tayfalarının (uyğur, sarıqur, kuturqur, oğuz tayfalarından yazqur, salqur və b.) adları üçün səciyyəvidir. V. V. Bartolda görə monqolca qur ―xalqı mənasındadır. Baskakov da bu fikri təsdiqləyir. Utiqurların türk tayfası olduğunu təsdiqləyən başqa faktlar da vardır: Rəşidəddin (XIII əsr) monqolların içərisində udiut (udi və türk-monqol dillərində cəm bildirən-ut şəkilçisindən) tayfasının adını çəkir . Altay dillərinə mənsub udmurtların adında da “udi” komponenti nəzərə çarpır. Ardı »

"91-lər" — 1992-ci ildə Naxçıvan Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyevin Azərbaycanda hakimiyyət uğrunda açıq və fəal mübarizəyə səsləyən, onun hakimiyyətə qayıdışı üçün müraciətə imza atmış 91 nəfər tanınmış ziyalı. Daha sonra həmin şəxslər Yeni Azərbaycan Partiyasının "qızıl fondu" elan olunmuşdular[1]. Həmin müraciət 16 oktyabr 1992-ci il tarixində "Səs" qəzetində çap olunmuşdur[2].

Heydər Əliyev 26 noyabr 2002-ci ildə Yeni Azərbaycan Partiyasının 10 illik yubiley mərasimindəki çıxışında 91-lər barədə belə demişdir: "91-lər, onlar artıq dillərdə əzbər olublar. Mən 91-lərin hamısına həmişə böyük hörmət və ehtiram bəsləmişəm" Lakin Heydər Əliyevin vəfatından sonra Yeni Azərbaycan Partiyasında onlara münasibət heç də birmənalı olmadı. Bu münasibət tədricən dəyişdi Ardı »

1995-ci il Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilər — Milli məclisə 1-ci çağırış seçkiləri.

1995-ci il iyunun 13-də Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi ölkənin ali qanunvericilik orqanına seçkilərin keçirilməsi haqqında qərar qəbul etdi. İyunun 14-də isə "Azərbaycan Respublikasının ali qanunvericilik orqanına seçkilərin keçirilməsi ilə bağlı tədbirlər haqqında" Fərman imzalandı. Milli Məclisə seçkilər 1995-ci il noyabrın 12-nə təyin olundu. Həmin gün ümumi seçki, noyabrın 26-da təkrar səsvermə, 1996-cı il fevralın 4-də təkrar seçkilər, fevralın 18-də isə təkrar səsvermə keçirildi.

Seçkilər birpalatalı parlamentə majoritar və proporsional seçki sistemləri üzrə keçirilirdi. Majoritar seçki sistemi ilə 100, proporsional seçki sistemi üzrə isə 25 deputat seçilməli idi. Məntəqə seçki komissiyalarının Ardı »

Bakı adının mənşəyi haqqında müxtəlif fikirlər vardır. Fars dilində bu adın ilkin forması kimi Baqavan sözündən istifadə edilmişdir. Bu söz Tanrının şəhəri kimi tərcümə olunur. Fars mənbələrində Bakı adının digər bir etimologiyası kimi Bādkube (بادکوبه ) kimi yazılan Küləklər şəhəridir. Bakı şəhərinin eramızın V əsrində yarandığından Badükübə sözünü bu dövrdən etibarən istifadə olunduğu ehtimal olunur. Ardı »

1992-ci ildən bəri keçirilən Azərbaycan Premyer Liqasının XIX mövsümüdür. Neftçi Bakı 6-cı çempionluğunu qazanmaqla növbəti dəfə bu uğura sahib oldu. Ardı »

Həyatı[redaktə]
Şаhvеrdi хаn Əbülfət аğа оğlu 3 oktyabr 1869-cu ildə Gəncə şəhərində аnаdаn оlmuşdu. Gəncə gimnаziyаsını 1-ci dərəcə ilə bitirmişdi. Sоnrа Еlisаvеtqrаd yunкеr məкtəbində 2-ci dərəcəni охumuşdu. Şаhvеrdi хаn хidmətə 29 noyabr 1890-cı ildə 44-cü Nijninоvqоrоd drаqun pоlкunun 3-cü еsкаdrоnundа sırаvi кimi bаşlаmışdı. 1891-ci ilin 12 avqustundа yunкеr məкtəbinə еzаm оlunmuşdu. Öncə аşаğı sinifi, 14 iyul 1892-ci ildə isə yuхаrı sinifə dəyişilmişdi. Məкtəbi 1 аvqust 1893-cü ildə 2-ci dərəcə ilə bitirib еstаndеrt-yunкеr ünvаnı ilə pоlка qаyıtmışdı. 4 sеntyabr 1893-cü ildə 5-ci еsкаdrоnа təyin оlunmuşdu. Şаhvеrdi хаn 15 yanvar 1895-ci ildə коrnеt rütbəsi аlmışdı. 29 аprеl 1895-ci ildə sаpyоr, dəmiryоl və bаşqа hərbi Ardı »