Haqqinda.az

Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı — Dünya azərbaycanlılarının ilk Qurultayıdır.

"Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının keçirilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 23 may 2001-ci il tarixli, 724 nömrəli Sərəncamına əsasən 2001-ci il noyabr ayının 9-10-da Bakı şəhərində keçirilmişdir.

Qurultayda Dünya Azərbaycanlılarının Əlaqələndirmə Şurasının üzvləri müəyyənləşdirilmiş və Heydər Əliyev Şuranın sədri seçilmişdir.
İştirakçılar[redaktə]
Dünya azərbaycanlılarının I qurultayında 36 xarici dövlətdə yaşayan həmvətənlərimizin cəmləşdiyi 200-dən çox müxtəlif təşkilatı təmsil etməklə,406 nümayəndə və 63 qonaq iştirak etmişdir.Qurultay iştirakçıları planetimizin geniş coğrafi məkanını əhatə edən ABŞ,Türkiyə,Rusiya,Böyük Britaniya,Kanada,Almaniya Fransa,Gürcüstan,Avstriya,Rumıniya,İsveçrə,Avstraliya,Özbəkistan,Ukrayna,Estoniya,Latviya,Moldova,Qazaxıstan,Danimarka,Hollandiya,Finlandiya,Belarus,İsrail və sair dövlətləri təmsil etmişdilər. Azərbaycan Respublikası qurultayda 130-dan çox müxtəlif dövlət və ictimai qurumlardan,elm,təhsil,mədəniyyət və digər yaradıcı təşkilatlardan,25 siyasi partiyadan 702 nümayəndə və Ardı »

Həyatı[redaktə]
Omurtaq xanın oğlu idi, xristian olduğu üçün taxtdan kənarlaşdırılmışdı. Bir keşiş tərəfindən xristian dininə gətirilmişdi. Qardaşı Malamir xan tərəfindən həbsdə saxlanılan keşişin çıxarılmasını xahiş edən Enravota əvvəlcə xristianlıqdan çıxmağa sövq edilmiş, rədd cavabı verdikdən sonra 833-cü ildə qardaşının əmri ilə edam olunmuşdu. O Bolqarıstan Pravoslav Kilsəsinin ilk şəhidi sayılır.

Toponimlər[redaktə]
Antarktikada Enravota buzlağı onun şərəfinə adlandırılmışdır. Ardı »

Sultan I Qızıl Arslan -1186-1191EldənizlərAzərbaycan tarixində sultan titulu qəbul edən ilk hökmdar
Sultan Nüsrətəddin (Əbu Bəkr) - 1191-1210Eldənizlər
Sultan Özbək - 1210-1225Eldənizlər
Sultan II Qızıl Arslan (Xamuş)1225-1229Eldənizlər
Sultan Hülagü - 1256-1265Hülakülər
Sultan Abaqa - 1265-1282Hülakülər
Sultan I Əhmaəd (Əhməd Təkudar) - 1282-1284Hülakülərİslamı qəbul edən ilk monqol hökmdar
Sultan Arqun xan- 1284-1291Hülakülər
Sultan Keyxatu xan - 1291-1295Hülakülər
Sultan Baydu xan - 1295Hülakülər
Sultan Mahmud (Qazan xan) -1295-1304Hülakülərİslamı rəsmi dövlət dini elan edən ilk monqol hökmdar
Sultan III Məhəmməd (Olcaytu) - 1304-1318Hülakülər
Sultan Əbu Səid (Bahadır xan) - 1318-1335Hülakülər
Sultan Arpa xan - 1335-1336Hülakülər
Sultan Musa xan - 1336-1337Hülakülər
Satı xatun - 1337-1338HülakülərAzərbaycan tarixində ilk qadın hökmdar
Sultan Süleyman xan - 1339-1344Hülakülər
Sultan Ənuşirəvan xan - 1343-1356Hülakülər
Sultan I Həsən - Ardı »

Həyatı[redaktə]
Şeybanilərin Azərbaycanda yerləşmiş olan Rəbiə qoluna mənsubdur. Şeyx deyə məşhur olan atasının adı Əbdürrəzzaq və ya Əhməd olaraq qeyd edilir. İsanı tarix səhnəsinə çıxaran hadisə xəlifə Mütəvəkkil-billah dönəmində (847-861) meydana gəldi. Babəklə iş birliyi qurduğu üçün Samərrada həbs edilən Rəbiə qəbiləsinə mənsub Məhəmməd bin Bəis həbsdən qaçıb Mərənd qalasına sığınınca Mütəvəkkil-billah onu yaxalamaq üçün Buğa əs-Səğirin (Kiçik Buğanın) başçılığında bir ordunu Mərəndə göndərdi. İsa ibn Şeyx də bu orduda vardı. Buğa əş-Şərabi, İbn Bəis ilə eyni qəbiləyə mənsub İsanı ona elçi olaraq göndərdi. İsa, İbn Bəisin adamlarının bir çoxunun onlara aman verilməsi qarşısında təslim olmasına şərait yaratdı. Təslim olmayıb Ardı »

Coğrafiya[redaktə]
Rumphi ölkənin üç bölgəsindən biri olsan Şimal bölgəsinə aid olub ölkənin şimal mahalılarından biridir. Mahalın mərkəz şəhəri mahalla eyni adı daşıyan Rumphi şəhəridir. Mahal şimalda Chitipa mahalı və Mzimba mahalı, şərqdə Malavi gölü, cənubda Mzimba mahalı və Nkhata Bay mahalı, qərbdə isə Zambiya ilə qonşudur.

Əhali[redaktə]
Rumphi mahalında 169,112 nəfər yaşayır.

Şəhərləri[redaktə]
Rumphi Ardı »

Gülüstan qalası Murovdağın ətəyində, Ağdərə və Goranboy rayonlarının sərhədində, İncəçayın sahilində, dəniz səviyyəsindən 1700 m, ətraf ərazidən 200-250 m hündürlükdə yerləşir. Gədəbəydəki Qız qalası ilə eyni dövrdə inşa olunmuşdur. Qala şərq, qərb və cənub-qərb tərəflərdən sıldırımla, şimaldan meşə, cənub-şərqdən isə yamacla əhatə olunmuşdur. Qalaya yol cənub-şərq tərəfdəndir. Qala şərq-qərb istiqamətində 200-250 m, şimal-cənub istiqamətində 20-25 m uzanır. Qala divarının eni şimal və qərb tərəflərdə 0,8-0,9 m olduğu halda, cənub divarda 1,5 m-ə çatır. Qalanın içərisində bina qalıqları, ovdan vardır. Orada habelə çaya aparan gizli yol qeydə alınmışdır Ardı »

Gədəbəy - Xocalı mədəniyyəti — Azərbaycanın Gədəbəy və Xocalı rayonu ərazisindəki abidələr, yerli türk əhalisinin yaşayış tərzi, ənənələri və digər mədəniyyət nümunələridir. Rayonun memarlıq abidələrindən Söyüdlü kəndində Qız qalasını (“Namərdqala” - 9 cu əsr) və Mahrasa məbədini, Novosaratovka kəndindəki məbədi (1535), Qalakənd kəndindəki qalanı (XVI əsr), Böyük Qaramurad kəndindəki qalanı (1634), Dikdaş kəndi ərazisindəki (Bayram dərəsində) alban kilsəsini və Həmşivəng məbədini, Cəbətkeçməz kəndindəki üç körpünü (XIX əsr) xüsusi qeyd etmək lazımdır.
Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətinin mərhələləri[redaktə]
1) Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətinin ilk mərhələsinə- e.ə. XIV-XIII əsrlərə aid edilir.

2) Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətinin ikinci dövrü e.ə. XII-XI əsrlərlə tarixləndirilir. Bu dövrə Araçadzor, Axmaxi, Ballıqaya, Qarabulaq kurqanları, Gədəbəy daş qutularının bir Ardı »

Obanın tarixi[redaktə]
Hacı Ağası bəy Cəbrayıllı öləndən sоnra, 1789-cu ildə İbrahimxəlil xan Sarıcalı-Cavanşir təliqə ilə оbanı оnun arvadına, Pəri xanıma verdi. Pəri xanımın vəfatından sоnra оbanı böyük оğlu Əbdürrəhman bəy idarə etməyə başladı. Оnun idarəsi dönəmində bu оba Əbdürrəhmanbəyli adlandı.

Əbdürrəhmanbəyli оbası XIX əsrin əvvəllərində üç оbanın qarışmasından daha da böyüyüb. Bu оbalar: Əbdürrəhmanbəyli, Abdullabəyli və Əlipənahsultanlı adlanırdı.

Üçüncü оbanın başçısı Əlipənah sultan Hüseyn bəy оğlu Cəfərqulu xan Sarıcalı-Cavanşirə xidmət etmişdi. 1811-ci ildə bir müddət Qaradağda Hacı Məhəmməd xan Qaragözlünün yanında yaşamışdı. Cəfərqulu xan pоlkоvnik Asayevə məktubunda yazırdı: "Həm də öz ailəsi ilə Qaradağda оlan Kələntərlоğlu barədə və оn gündən artıq Hacı Məhəmməd xanın Ardı »