Haqqinda.az

Yeniyetməlik dövrü hamımızın həyatında şübhəsiz ki, ən böyük dəyişikliklərdən biri olub. Bu dövrdə baş verən dəyişikliklər tək yox, çox istiqamətli xarakter daşıyır. Gözlə görünən fiziki dəyişikliklərlə bərabər, psixoloji dəyişikliklər də özünü göstərir.

Heç bitməyəcəkmiş kimi təsəvvür etdiyimiz uzun və yorucu yeniyetməlik dövrünü biz artıq geridə qoyduq. İndi isə uşaqlarımız bizim keçdiyimiz o yollardan keçir, onları nə qədər yaxşı anlasaq və bu anlayışımızı göstərsək onlar da bu dövrü bir o qədər yüngül keçirdəcəklər.

YETKİNLİK DÖVRÜ DOSTLUQ MÜNASİBƏTLƏRİNİN ƏN SIX OLDUĞU DÖVRDÜR
"Mənə yoldaşını söylə, sənə kim olduğunu söyləyim!" sözü yetkinlik dövrü üçün doğru yanaşmadır. Yeniyetməlik çağında olan insan ətrafdakı insanların təsirinə daha asanlıqla düşür. İstədiyi Ardı »

Nənə-baba bəzən bilmədən uşağı çox ərköyün etməklə tərbiyəsinə mənfi təsir göstərə bilər.
Tərbiyə prosesində nənə-babanın rolu böyük əhəmiyyət daşıyır. Çünki ailə tək ata, ana və uşaqdan ibarət deyil. Hər bir qohumla olan münasibətin belə uşağa təsiri olur. Nənə-baba tərbiyəsi isə birinci növbədə qayğı, müdriklik və həyat təcrübəsi deməkdir. Uşaq onlarla münasibət nəticəsində yaşlı nəsilə davranış qaydalarını öyrənir. Bəzən gənc ailələr övladlarının tərbiyəsini valideynlərinə etibar etməkdə bir az tərəddüd edirlər. Əvvəla valideynlərimiz uşaqlarımıza baxırlarsa, buna görə onlara təşəkkür etməliyik, çünki onlar öz vəzifələrini görüb bizi böyüdüblər artıq və nəvələrinə baxmaq məcburiyyətində deyillər. Bundan başqa valideynlərimizin bizi düzgün tərbiyə etdiklərini düşünürüksə, övladlarımızı rahatlıqla onlara Ardı »

Yeni analar xüsusilə ilk körpələrini dünyaya gətirəcəkləri zaman böyük həyəcan yaşayarlar. Körpələri daha doğulmadan ehtiyacı olan bütün əşyaları hazırlamaqdan zövq alar, hətta çox vaxt bu vəziyyəti bir az şişirdərlər. Həyəcanlı ana namizədləri həm doğum əvvəlində həm də doğumdan sonra körpəsi üçün hər şeydən çox alar. Üstünə bir də gələn doğum hədiyyələri əlavə olununca ehtiyaclarından çox daha çoxu körpədən əvvəl hazır olmuşdur belə.

Hamımızın bildiyi kimi körpələr inanılmaz bir sürətlə böyüyər. 2 ay əvvəl geydirilən paltarlar ya da ayaqqabılar bir baxmısınız artıq ona kiçik gəlir. O qədər pul xərcləyib alınan körpə avtomobilini,yatağını bir müddət sonra istifadə etməyə gərək qalmaz.Tam da bu nöqtədə Ardı »

Biz güman edirik ki, körpələri tanıyır və onların haqqında hər şeyi bilirik. Lakin elm adamları həmin fikirdə deyil. Onların bu sahədə apardıqları tədqiqatlar sübut edir ki, hər şeyi nəzərdən keçirmək lazımdır. Burada sual işarələri də get-gedə artır.
Qədim nəzəriyyələrə əsasən körpə, "istənilən məlumatı üzərinə yazacağın boş, ağ səhifə" kimidir. Körpələrə bir qədər fərqli nəzərlərlə baxan elm adamları həmin boş, ağ səhifə nəzəriyyəsinin səhv olduğunu sübut etməyə çalışdılar. Beləliklə, onların tədqiqatlarının heyrətamiz nəticələri aşağıdakı kimidir: Körpələr valideynlərindən başqa bir çox böyüklərə də bir neçə saniyə ərzində təsir edirlər.
Əgər onların göz bəbəklərinin bizimkilərdən böyük olduğunu görmüsünüzsə, bilin ki, bunun da bir səbəbi vardır.

Çünki Ardı »

Oyunun uşaqların istər fiziki, istərsə də psixoloji inkişafında rolu böyükdür. Bu baxımdan uşaqların yaşadıqları mənfi və ya müsbət hadisələr onların oynadıqları oyunda da özünü göstərir.

Uşağın stressi, daxili dünyasındakı çatışmazlıqlar, qorxu və qayğıları müxtəlif oyunlarla müalicə edilə bilər. Hətta yaşadığı sıxıntılı hadisələrdən azad olmaq üçün oyun onun üçün "çıxış yolu” da ola bilər. Buna görə də çox vaxt mütəxəssislər psixoloji travma keçirən uşaqlar üçün oyun terapiyası tətbiq edirlər.

Oyunun uşaqlara göstərdiyi müsbət təsirlərdən biri də onun sosial inkişafını sürətləndirməsidir. Uşaqlar oyun vasitəsilə bir-birləri arasında ünsiyyət qurur, yeni dostlar, tanışlar qazanırlar. Uşaqlar eyni zamanda oyunun köməyi ilə dostlarını tanıyır, onların sevdikləri və ya sevmədikləri Ardı »

İnkişaf geriliyi.

Nitq bacarığının formalaşması üçün psixi inkişaf normal səviyyədə olmalıdır.Nitq qarşısındakı insanın dediklərini eşitmək,anlamaq,cavabı beyində hazırlayıb,səsləndirmək kimi mürəkkəb bir prosesdir.Bu prosesin yaranması üçün səs və tənəffüs sistemi,artikulyasiya orqanları düzgün koordinasiyalı işləməli,eşitmə,görmə,hərəki bacarıqlar,emosiyalar lazımı qədər inkişaf erməlidir.
Hər bir uşaq məlum yaş dövrlərində müəyyən bilik,bacarıq və vərdişlərə yiyələnməlidirlər.Bu bacarıqlara sahib olmamaq inkişafdan geri qalmaqdır.İnkişaf geriliyi özünü müxtəlif sferalarda göstərir:əqli,nitq,fiziki,emosional,sosial vəs.
Valideynlər uşaqların geriliyini anlamaqda və qəbul etməkdə çətinlik çəkirlər.Onlara elə gəlir ki,uşaqlar böyüdükcə lazım olan bilik,bacarıq və vərdişləri qazanacaqlar.Əslində isə bu hal inkişaf geriliyinin daha da dərinləşməsi ilə nəticələnir.
Uşaqlarda nitq çətinlikləri:
1. Uşaq danışmır.
2. Balaca uşaq kimi danışır.
3. Adlandırma mərhələsindən geri qalır.Əşyanı tanıyır,adını söyləyir,cümlə qurmur.Ünsiyyət Ardı »

Son vaxtlar qəbuluma uşaq gətirən valideynlərin əksəriyyətinin şikayəti uşağin onlara tabe olmamasıdır.2 yaşlı uşaq valideyni ile mağazaya gedir ve istədiyini ğötürür.Valideyn almaq istəmədikdə ,,al-al,, deyib qışqırır,özünü yerə atır,ayaqlarını yerə çırpır və s.
Yəqin hamımız belə uşaq şıltaqlığının şahidi olmuşuq.Bu yaşda uşaqlar çox şeyi bacarır və çox şey istəyir.İstədiyini almaq üçün emosiyaları ilə bacara bilmədiyindən göz yaşları axıdır.Valideynləri də uşaq aglamasın deyə imkanı daxilində bütün oyuncaqları almaga belə razı olurlar.Bunun qarşısını necə almaq olar
Balacalar hər şeyi indi,bu deqiqe etmək istəyirlər. Onlar,,sonra,sabah,,sözlərini Ardı »

Mütəxəssislər, itən uşaqların qısa zamanda tapılması üçün ana - atalara qızıl tövsiyələr verdi .

Son zamanlarda itən uşaqların artması üzərinə valideynlərə tövsiyələrdə olan mütəxəssislər bunları söylədi:

- İtdiyini düşündüyünüz anda uşağınızın dostlarının ailələrini yoxlayın və onlara uşağınızı axtardığınızı söyləyin.

- Məktəbini, körpələr evini və ya bağçanı məlumatlandırın.

- Əgər bunların heç birindən nəticə ala bilməsəniz, polisi axtarın. Hesabat tutmasında israr edin və fayl nömrəsini alın. Bu fayl nömrəsi, irəlidə çox əhəmiyyətli olacaq.

- Uşağınızın dostlarının ailələrinin siyahısına təkrar nəzarət edin. Ən son kim, harada uşağınızı görmüş, bunları öyrənməyə çalışın. Uşağınızın ən son görüldüyü yerdən axtarışa başlayın.

- Uşağınızın ən son nə geydiyini bilin.

- Əgər köhnə Ardı »