Haqqinda.az

aç tökülməsi nədir ?:Bütün cəmiyyətlərdə saç və saç şəkillərinin ictimai və mədəni bir əhəmiyyəti vardır. Saç tökülməsi ilə qarşılaşan bir insan özünü fiziki və ruhi olaraq zəif görməyə başlayaraq bu vəziyyətdən xilas ola bilmək üçün dəyişik üsullara müraciət edə bilər. Ancaq saç tökülməsinə səbəb olan səbəb tapılmadan doğru bir müalicə şəkli tətbiq oluna bilməz.
Nomal Saç Böyüməsi:
Sağlam bir insanda saçların təxminən \%90ı davamlı uzanma halındadır. Bu böyümə mərhələsi 2-6 il qədər müddət bilər. Geriyə qalan \%10luq qisim isə 2-3 ay qədər sürən istirahət etmə mərhələsində gözləyər. Bu istirahət etmə mərhələsi nəticəsində saçlar tökülər. Tökülən saç köklərindən yeni saçlar böyüməyə başlar və dövr bu şəkildə davam edər. Saç telləri ayda ortalama 1-1.5 sm qədər uzanar. İnsanlar yaşlandıqca saç uzanma sürətləri yavaşlayar. Təbii sarışınlar(140. 000), əsmər(105. 000) və qırmızılardan(90. 000) daha çox saç telinə sahibdirlər. Saç tökülmələrinin çoxunun səbəbi normal saç böyümə dövründən qaynaqlanar. Gündə 50-100 adət saç telinin tökülməsi normal məhdudlaşdırar içərisində qəbul edilir..
Saç tökülməsinin başlıca səbəbləri:

*
* Əlverişsiz saç baxımı və kosmetik məhsul istifadəsi: Saça tətbiq olunan hər cür boya, rəng açma, saçı düzləşdirmə və ya perma kimi üsullar uyğun şərtlərdə edilməzsə saça zərər verə bilər. Bu üsulların tez-tez və ya eyni anda tətbiq olunması da saçı zəiflədib qırılmasına səbəb ola bilər. Saçı çəkən saç şəkillərinin də (atkuyruğu, hörgü, saçı möhkəm şinlərlə toplama kimi) sıxlıqla tətbiq olunmaması lazımdır çünki saç diblərinə təsir edən sabit çəkmə qüvvəti saç itkisinə səbəb ola bilər. Saçı tez-tez yumaq, daramaq və danlamaq da saçı qıra bilər. Saçı sampuanladıktan sonra saç kremi istifadə etmək saç daranmasını asanlaşdırar. Saç yaşkən daha kövrəkdir bu səbəblə dəsmal ilə saçı ovalayarak qurutmağa çalışmaq, daramaq və danlamaqdan qaçınılmalıdır. Geniş ağızlı və düz uclu darayar seçim edilməlidir. kadinca.net

* Ailesel saç itkisini : Saç tökülmələrinin ən sıx səbəbi irsi xüsusiyyətdir. Bu varisliyə sahib olan qadınlarda da saçlarda azalma görülər ancaq keçəllik meydana gəlməz. Bu vəziyyətə ' Kişi Tipi Keçəllik' deyilir, 10-20-30lu yaşlarda başlaya bilər. Son zamanlarda yeni tibbi müalicə variantları təqdim edilməsinə baxmayaraq qalıcı bir düzəlmə təmin etmək saç transplantasyonu xaricində hələ mümkün deyil.

* Alopesia areata(Alopecia Areata): Bu tip saç itkinlərində düz səthli, pul böyüklüyündə və ya daha geniş yumru yamaq tərzi sahələr meydana gələr. Nadir olaraq bütün saç və bədən tüklərində itkin meydana gələ bilər. Uşaq və yetkin hər yaşda müşahidə edilə bilər. Saç tökülməsini edən səbəb bilinməməkdədir. Bir çox xəstədə saçlar özbaşına böyüyər.

* Doğum sonrası: Hamilə qadınlarda saçlarının böyük bir qisimi böyümə halındadır. Doğum sonrası saçlar saç böyümə dövrünün istirahət etmə fazına keçərlər. 2-3 ay içərisində saçların həddindən artıq miqdarda töküldüyü fərq edilə bilər, bu müddət 1-6 ay qədər müddət bilər və əksəriyyətlə saçlar böyüyərək köhnə miqdarlarına çatarlar.

* Yüksək atəş, ağır infeksiya və soyuq qəbulunluğu: Xəstəliklər saçların istirahət etmə mərhələsinə girməsinə səbəb ola bilər. Yüksək atəş və ağır bir xəstəlikdən 4 həftə ilə 3 ay sonra sıx bir saç itkis(n)i inkişaf edə bilər. Zaman içərisində saçlar təkrar köhnə halını alar.

* Tiroid xəstəlikləri(Guatr və digərləri): Çox və az çalışan tiroid bezi saç itkisinə səbəb ola bilər. Tiroid xəstəlikləri laboratuar testləri ilə araşdırıla bilər. Tiroid xəstəliyinin müalicəsi ilə saç itkinləri də düzələr.

* Əskik zülal məzmunlu bəslənmə və ağır diyetlər: Zülaldan kasıb diyetlər edən və ya anormal bəslənmə vərdişinə sahib kəslərdə zülal əskikliyi meydana gələr və bədən zülalı mühafizə etmək üçün saçları istirahət etmə mərhələsinə soxar. 2-3 ay sonra sıx bir saç itkisini meydana gələr. Saç kökləri zəifləyər. Bu vəziyyət diet ilə kafi miqdarda zülal alınımı ilə düzələ bilər.

* Dərmanlayar: Bəzi dərmanlayar geçiçi bir müddət saç tökülməsinə səbəb ola bilər. Romatizmal, gut, depressiya, ürək xəstəliyi, yüksək təzyiq üçün resept edilən dərmanlayar və yüksək doza A vitamini, sızanaq və sədəf müalicəsində istifadə edilən bəzi dərmanlayar saç tökülməsi edə bilər.

* Xərçəng müalicələri: Bəzi xərçəng müalicələri saç hüceyrələrinin bölünməsini dayandıra bilər. Saçlar dəridən çıxınca zəifləyər və qırılar. Bu vəziyyət müalicədən 1-3 həftə sonra reallaşar və xəstələr saçlarının \%90 'ını itirər , müalicə sona çatdıqdan sonra saçlar təkrar böyümə göstərər və köhnə halına dönər.

* Doğum idarə həbləri: Doğum idarə həbi istifadə edən bir qadında saç tökülməsi sıxlıqla irsi bir uyğunluqla meydana gələ bilər. Saç tökülməsi inkişaf etsə həblər Qadın-doğum həkimləri tərəfindən dəyişdirilməlidir. Həb istifadəsini kisən bir qadında 2-3 ay sonra saç tökülməsi başlaya bilər və 6 ay qədər müddət bilər. Bu vəziyyət doğum sonrası müşahidə edilən saç tökülməsi mexanizmi ilə bənzərdir.

* Aşağı sərəm dəmir səviyyəsini: Dəmir əskikliyi saç tökülməsinə səbəb olar. Bəzi insanlar dəmiri besinsel olaraq əskik götürərkən bəzilərində isə dəmirin bağırsaqlardan emilimi qeyri-kafidir. Qadınlarda adət qanamaları səbəbi ilə dəmir əskikliyi daha sıx görülər. Dəmir əskikliyi laboratuar testləri ilə araşdırılıb , dəmir həbləri ilə müalicə edilməlidir.

* Böyük cərrahı cəhdlər və xroniki xəstəliklər: Böyük cərrahı əməliyyat keçirən xəstələr 1-3 ay içində həddindən artıq bir saç tökülməsi fərq edə bilərlər. Bu vəziyyət bir neçə ay içində keçər. Ağır xroniki xəstəliyi olan xəstəliyi olan kəslərdə saç itkisini ömür boyu davam edər.

* Göbələk xəstəlikləri: Kiçik yamaqlar halında qabıqlanmalar ilə başlayıb yayıla bilər, saçlarda qırılma saçlı dəridə kızarıklık şişlik və hətta sızıntıya səbəb ola bilər. Bu yoluxucu xəstəlik uşaqlarda daha sıx görülər və dərman ilə müalicə edilməlidir.

* Trikotilomani(Saç qoparma xəstəliyi): Uşaqlar və bəzən yetkinlər saç, qaş və ya kirpiklərini qoparana qədər çəkə bilərlər və bunu bir vərdiş halına gətirərlər. Belə vəziyyətlərdə psixologiya məsləhətçilərinə müraciət edilməsi uyğundur.