Haqqinda.az

Onun uşaqlıq arzusu delfinlər üzrə mütəxəssis olmaq idi. Amma bədbəxt bir hadisə nəticəsində fiziki imkanları məhdudlaşır və bu səbəbdən o, arzusuna çata bilmir. Və mehrini kino sənətinə salır. Söhbət tanınmış fransız rejissoru və prodüseri Lük Bessondan gedir. Besson böyük kinoya rejissor assistenti kimi gəlir. «Axırdan ikinci» debüt filmi uğurlu alınır və Bessonu ikinci «Yeni dalğa» cərəyanına aid edirlər.
Tədricən Bessonun rejissor üslubu formalaşır: onun filmlərinə gərgin hərəkət, melodramatizm, fransızsayağı yumor xasdır. Besson melodramdan tutmuş fanteziyə qədər bütün janrlarda işləyir: «Tunel», «Leon», «Nikita», «Janna Dark», «Beşinci element», «Mələk A», «Taksi», «Mavi ənginlik» və s.

— Filmlərinizi çəkərkən yəqin ki, Parisin gözəlliyi sizə kömək edir, ruh yüksəkliyi yaradır?
— Şəhərin gözəlliyi mənə qəhrəmanlarımı anlatmağa, onların daxil aləmini ifadə etməyə kömək edir. «Mələk A» filmini Nyu-Yorkda çəkə bilməzdim. Oranın küçələrində uyğun atmosfer yoxdur.
— «Mələk A»dakı Andre obrazı ilə Leon arasında hansısa bir əlaqə var? Hər ikisi onların dünyasına yenilik gətirən, həyəcanlandıran qadınla rastlaşır...
— Mən belə düşünmürəm. Andre yetkin bir qadınla, başqa şəraitdə rastlaşır. «Leon» filmində isə söhbət cəmiyyətin rədd etdiyi itirilmiş iki uşaqdan gedir. «Mələk A» filmi daha çox bizim hər birimizin daxilinə baxışdır: çətinliyimiz olanda güzgüyə baxıb deyirik: «Salam. Sən əslində elə də pis deyilsən, mənim xoşuma gəlirsən». Cəmiyyət və kütlə isə bizə deyir: «Əgər sən ötkəm, soyuqqanlı görünmək istəyirsənsə Bred Pitt kimi görün». O zaman mən nə etməliyəm? İntihara əl atım? Və ya özüm kimi yaşamağa cəhd göstərim?
— Sizin Bred Pittlə müqayisə edilməyə ehtiyacınız yoxdur. Çünki kino sahəsində biznesinizi inkişaf etdirmisiniz, Parisdə studiyanız var.
— Əgər siz böyük bir torla balıq ovlayırsızsa, nə zamansa balıqlar bitib qurtaracaq. Kinoda da eynilə belədir. Kino sənayesində tor amerikalılardır. Onlar hər yerdədir, Avropada bazarı idarə edirlər. Və bir müddətdən sonra artıq italyan kinosu olmayacaq. İspan və alman kinosunun da problemləri var. Bu şəraitdə yalnız fransız kinosu düşünür, yaşayır, çünki o, özünü qorumağı öyrənib.
— Siz özünüz də savaş filmlərinə prodüserlik etmisiniz. «Taksi», «Transportyor»...
— Mən savaş filmlərindən əvvəl üç ya dörd qısametrajlı, intellektual filmlərə prodüserlik edirəm. Amma sonda həmişə insanlar yenə kommersiya filmlərini xatırlayırlar. Gəlirin əsas hissəsini kommersiya filmləri təşkil edir.
— Siz prodüser kimi rejissorla necə işləyirsiniz?
— Hər gəminin yalnız bir kapitanı var, kino sənətində də kapitan rejissordur. Əgər mən bir filmə prodüserlik edirəmsə, rejissorla əvvəlcədən ssenari üzərində işləyirəm, aktyorları, kamera arxasında dayanacaq bütün vacib işçiləri seçirik. Amma çəkilişlər başlayanda mən rejissorun işinə müdaxilə etmirəm.
— Bəzi filmlərinizdən («Nikita», «Taksi») ilhamlanan Hollivud onlara remeyk çəkir. Siz böyük filmlərinizi ingiliscə çəkirsiniz. Bazarı zəbt etmək üçün imkanınız var?
— Bunun üçün ingiliscə çəkmək kifayət deyil. Əgər bu gün siz Parisi gəzsəniz, görərsiniz ki, şəhər kinoteatrlarında ən müxtəlif millətlərə məxsus 40 film göstərilir. Amerikada isə yalnız Amerika filmlərini görəcəksiz. Bəlkə də arada bir ingilis komediyası, və ya fransız filmi ilə rastlaşırsınız. Hollivudda texniki sahədə təcrübə, maliyyə olsa da, onlar həmişə eyni səhvi edirlər: sənətkarları bankirlərlə, vəkillərlə, agentlərlə dəyişik salırlar və unudurlar ki, ekranlaşdırılan hər bir əhvalatın həqiqi əsası, nüvəsi olmalıdır. Yoxsa tamaşaçı filmi qəbul etməz. On ildən bəridir ki, mən Hollivuddan təkliflər alıram, onlar məni dəbdəbəli villa ilə, pulla şirnikləndirmək istəyirlər.
— Sizin mürəkkəb 3D formatında filminiz var, amma elektron ünvanınız yoxdur? Kompyuterdən də istifadə etmirsiniz...
— Düzdür. Çünki kompyuter mənim işimin keyfiyyətinə təsir etmir. Mənasız emaillərə cavab verənədək, şəhərdə gəzişərəm, yağışa baxaram və ya bir neçə adamı müşahidə edərəm. Bu mənim qidamdır.