Haqqinda.az

Cinsi istismar bir adamın öz razılığı xaricində cinsi bir hərəkətə hədəf olması ya da buna cəhd edilməsidir. Qadın, kişi, uşaq, gənc, yaşlı, hər cinsiyyətdən, hər peşədən və hər sinifdən insan cinsi istismara uğraya bilər. Cinsi istismar sözlə, toxunmaqla, davranışlarla ola bilər. Cinsi istismarla hər yerdə və hər mövqedə qarşılaşıla bilər. Qurban və faillər bəzən bir-birini heç tanımaz amma bəzən də bu kəslər daha əvvəldən tanınan hətta ailə içindən biri ola bilər. Xüsusilə bu növdən hərəkətlər təkrarlanılan tərzdə olduqlarında fərd üçün çox daha ağır nəticələndirər doğura bilər.

Cinsi istismarın ağırlığının dərəcələndirilməsi cəmiyyətlər və mədəniyyətlər arasında kiçik fərqliliklər göstərsə də ümumiyyətlə heç bir yerdə xoş qarşılanmayan və ağırlıq dərəcəsinə görə cəzalandırılan bir vəziyyətdir.

Cinsi istismarın hər dərəcəsi üçün ağılda tutulması lazım olanlar bunlardır:

- Kimsə cinsi istismara məruz qalmaq istəməz.
- Kimsə cinsi istismarı layiq olmaz.
- Heç bir davranış cinsi istismar üçün səbəb olaraq göstərilə bilməz.
- Hər növ cinsi istismar qanunlar və cəmiyyət qarşısında günahdır.
- Spirt, xəbərdarlıqçı ya da narkotiklər sağlam düşünməyi və ünsiyyəti pozar. Fərdlər spirt, xəbərdarlıqçı ya da narkotik maddə təsirində də olsalar davranışlarından məsuldurlar.
- 18 yaşından kiçik fərdlər qanun qarşısında rəşid sayılmadığından bunlarla giriləcək evlilik xarici cinsi birləşmə günah sayılacaq.

Cinsi hücumun ən yüngül şəkli şifahi ya da mimika və bədən diliylə göndərilən mesajlar şəklindədir. Bu cür vəziyyətlər tanımadığınız adam ya da kəslər tərəfindən yalnız bir dəfə olduğunda ciddiyə alınmağa bilər. Ancaq qurbanın fiziki olaraq daxil olduğu (toxunma, hücum və təcavüz kimi) və özü ya da başqasına cinsi məzmunlu hərəkətdə (soyunma, mastürbasiya vs.) olmağa ya da icazə verməyə məcbur edildiyində hadisə mütləq ciddi olaraq qiymətləndirilər. Bu ciddiliyin ağırlığı qurban və təcavüzkarın bir-birinə görə yaşca (təcavüzkarın lehinə diqqətə çarpan yaş fərqi), aralarındakı əlaqə (işçi- müdir, uşaq- baxıcı, ast- üst), bağlılıq dərəcəsi (ata uşaq, yoldaşlar) baxımından mövqes(n)i, hərəkətin bir dəfəlik ya da təkrarlanılan tərzdə olması, fiziki məcbur etmə və şiddət ehtiva etməsi, toxunmaqla məhdud qalması ya da cinsi birləşməyi ehtiva etməsi kimi xüsusiyyətlərlə təyin olunar.

Cinsi istismarın ən ağır şəkli təcavüzdür. Təcavüz bir adamın öz razılığı xaricində vajina ya da anısına penis ya da başqa bir obyektin girməsi ilə cinsi əlaqəyə məruz qalmasıdır.

Fiziki cinsi hücum hər yerdə hər mövqedə və hər kəsin başına gələ bilər. Bu vəziyyəti qəti önləyə biləcək bir tədbir yoxdur. Ancaq riskləri azaltmaq mümkündür.

- Öz cinsi arzularınızı və problemlərinizi bilin. Xoşunuza getməyən bir davranış ya da mesajla qarşılaşdığınızda bunu səhv başa düşülməyə yer buraxmayacaq açıqlıqda və qətiliklə ifadə edin. İstəmədiyiniz bir davranış mövzusunda bəzən nəzakət ya da utancaqlıq səbəbiylə tam olaraq ifadə edə bilmədiyiniz duyğularınız, başqaların tərəfindən o davranışın təsdiqlənməsi olaraq qəbul edilə bilər. Duyğularınızla davranışlarınız və sözləriniz uyğunlaşma içində olmalıdır.

• Çox yaxşı tanımadığınız bir adamla ilk dəfə baş-başa vaxt keçirəcəksinizsə, mütləq əvvəlində bir yoldaş ya da yaxınınızı bundan xəbərdar edin.

• Yeni tanış olduğunuz kəslərin sizi evə ya da gedəcəyiniz yerə buraxma təkliflərini qəbul etmədən əvvəl yaxşı düşünün.

• Öz başınıza gedib dönə bilməyəcəyiniz şərtlərdə bir yerə yaxşı tanımadığınız birinin yoldaşlığında getməyin.

• Xüsusilə, disco, bar, gecə klubu kimi yerlərdə içkinizi gözünüzün qarşısından ayırmayın. Siz görmədən içinə yuxu verən maddələr qarışdırıla bilər.

• Gecələri keç saatda küçədə tək başınıza qalmayın.

• Spirt və narkotiklər sağlam düşünmə və ünsiyyət qurmanızı maneə törədə bilər. Əsasən hər vaxt, ancaq etibarlı olduğundan əmin olmadığınız mühitlərdə mütləq bunlardan uzaq durun.

• Yoldaşınız davamlı sizin yerinizə qərar verməyə çalışan, sizə necə davranmanız lazım olduğunu diktə edən, sizi davamlı öz istəkləri istiqamətində məcbur edən bir adam isə bunların xəbərdarlıq işarələri ola biləcəyi mövzusunda oyanıq olun.

• Ev və avtomobilinizdə təkkən qapı və pəncərələrinizi kilidli yapış.

• Geyimləriniz lazım olduğunda sürətli hərəkət etməyi maneə törətməyəcək şəkildə olmalıdır.

• Ətrafınıza diqqət yetirin və təhlükəli ola biləcəyini düşündüyünüz vəziyyətlərdən qaçının.

• Eyni adam ya da kəslər tərəfindən təkrarlanılan tərzdə söz atma, izlənilmə, telefon pozğunluğu kimi cinsi təcavüzlərə, hücumlara məruz qalındığında vəziyyət yalnız şifahi də olsa prokurorluğa ərizə ilə müraciət edərək günah elanında ola bilərsiniz. Təbii olaraq bundan daha ağır olan hər vəziyyətdə də qanuni yollara müraciət edilə bilər.

• Hər vəziyyətdə dəlil meydana gətirə biləcək məlumat, adam və varsa sənədin təyin olunaraq qorunmasına diqqət yetirilməlidir. Cinsi hücum əsnasında zərb ya da cinsi əlaqə meydana gəlmişsə mütləq əvvəl polisə müraciət edilməli və ədli təbib hesabatı üçün bədəndə və geyimlərdə heç bir təmizlik edilmədən müayinəyə gedilməlidir. Duş qəbul etmək, geyimləri dəyişdirmək kimi davranışlar təcavüzkar və günahın təyin olunmasında köməkçi ola biləcək ipucu və dəlillərin yox olmasına yol aça bilər.

• Cinsi təcavüzə uğrasanız, dərhal vəziyyəti sizi anlayacağını və sizə dəstək, köməkçi ola biləcəyini bildiyiniz bir yaxınınızla paylaşın. Polisə müraciətin. Tibbi və psixoloji kömək almaq üçün, vəziyyətinizi tercihen bu mövzuda çalışan bir hüquqçuya məsləhətləşin.

• Bir yaxınınız ya da yoldaşınız cinsi hücuma uğrasa və ona dəstək olmaq istəsəniz edəcəyiniz ən yaxşı şey bu adamı dinləməyə hazır olduğunuzu ona göstərməniz, onu dinləyərək inandığınızı, bunun onun cinayət olmadığını, olanlardan ötəri kədərli olduğunuzu və köməyə hazır olduğunuzu ifadə etməkdir. Bu adam böyük ehtimalla qorxu, etibarsızlıq və təklik duyğuları içində olacaq, bu səbəblə onunla vaxt keçirməniz və gündəlik həyatında dəstək olmanız çox faydalı olacaq. Bu yoldaşınızın hüquqi məsləhətçilik və tibbi baxımdan kömək almasını təmin edin. Əgər təcavüzkar yoldaşınızın daha əvvəldən tanışı biri isə o tutulana qədər qurbanın təhlükəsizlikli bir yerdə qalmasını təmin etmənin həyati əhəmiyyəti vardır.