Haqqinda.az

İ. M. Dyakonov bu toponimin Midiya dilində (Midiya dilini İranmənşəli sayır) Hanqmatana adlandığını və ―yığıncaq yeri mənasını verdiyini yazır. Başqa yerdə müəllif bu toponimin İran dillərindəki ham ― bir yerdə, ―birlikdə (Azərbaycan dilindəki ― hamı sözü) və kam – getmək sözlərindən əmələ gəldiyini qeyd edir. Lakin İ. M. Dyakonov fars dilində "ham" sözünün qədim türkcə qamu (hamu) sözündən olduğuna diqqət yetirməmişdir. Başqa yerdə o yazır ki, Aqbatan elam dilindəki ―hanqmata , yəni midiyalıların ölkəsi sözlərindəndir. Q. Qeybullayev isə qeyd edir ki, "əslində Həmədan toponimi Akbatan adının təhrifidir: ―ak sözünün əvvəlinə ―h səsi əlavə olunmuş, ―batan sözü isə türk dillərində b-m fonetik qanununa görə ―matan şəklinə keçmiş və qədim Akbatan Haqmatan, sonra Həmədan formasına düşmüşdür. Deməli, Həmədanın – Aqbatanın qədim fars dili vasitəsilə ―yığıncaq yeri mənasında olması fikri yanlışdır."

Akbatan toponimi madayların dilində olmaqla türkcə "ak" və Azərbaycan ərazisində bir sıra qədim toponimlərdə iştirak edən bat, bad sözlərindən ibarətdir. Aq sözü bu toponimdə, məsələn, Aqdam, Aqdaş, Aqkənd və b. adlarda olduğu kimi, rəng bildirir və şəhərin qala divarlarının ağ rəngli daşdan tikilməsini ifadə edir. Herodot yazır ki, Akbatan qalasının birinci dövrələmə divarı ağ rəngdə idi. Müqayisə üçün göstərilə bilər ki, Ağdam toponimi də Şahbulaqdakı qala ağ daşdan tikildiyinə görə ağ və qədim türk dillərindəki tam –qala, ―qala divarı sözlərindən əmələ gəlmişdir.