Haqqinda.az

Rəşiddəddin Fəzlullah Həmədani Sulduz tayfası haqqında[redaktə]
Sulduz tayfasından bir çox əmirlər çıxmasına baxmayaraq, biz daha çox məşhur və Çingiz xanın xidmətində olanlar haqqındaki hekayələri və bilgiləri verməklə yetinəcəyik. Çingiz xan gənc olduğu zaman Tayçıut tayfası onunla muxalifət edirdi. Bir gün Çingiz xan önəmli bir iş üçün yola düşmüşdü. Yolda öz-özünə hərəkət edən bir daşa rastlandı.Çingiz xan düşündü ki, burada bir uğursuzluq olmalıdır. Yola davam edib-etməməsi barədə tərəddüd etdi. Sonunda yoluna davam etmə qərarı aldı. Çingiz xan bu yolçuluğunda xoşagəlməz hadisə ilə qarşılaşdı. Onun düşməni olan Tayçıut tayfasının xanı Tarqutay Qırıltuq onu əsir edərək boynunu iki şaxə ağacla bağladı. O zaman əsir düşənləri Ardı »

Yaşadıqları yerlər[redaktə]
Güney Azərbaycanda[redaktə]
Kürəsünnilər, əsasən İranın Qərbi Azərbaycan ostanında Xoy və Salmas arasında yerləşən Kürəsünni mahalı adı ilə tanınan bölgədə və Urmiyə ətrafında yaşayırlar.

Urmiyada[redaktə]
Quluncu, Gecin, Vəlində, Xənəyə, Balov, Mirava, Neybin, Balaniş, Dol Dizə, Kəhriz və Kültəpə kəndlərində.
Xoyda[redaktə]
Estiran, Yestikan, Babəkan, Dize, Gərətəpə, Qotur, Mexin, Raviyan, Zeri, Kukut, Almalı, Zeyvə, Hindivan və Körpiran kəndlərində.
Salmasda[redaktə]
Şəkəryazı, İstisu, Qanıyan, Verdan, Ala Sürmə, Şirəki, Silav, Hödər, Haqveran, Çiçək və Mafkəndi kəndlərində.
Həmçinin Rikava, Seremerih, Şeydan, Gulan Yengicə, Ağziyarət ve Şorik kəndlərində də yaşamaqdadırlar.

Türkiyədə[redaktə]
1925-ci ildə Türkiyəyə köçən kürəsünnilər isə, əsasən Van şəhərində və Van ilinin kəndlərində yaşayırlar.

Van şəhərində[redaktə]
İskele, Yalı, Beyüzümü (Şahbağı), Sıhke məhəllələrində
Van ili kəndlərində[redaktə]
Alaköy, Karagündüz, Kasımoğlu, Bardakçı, Lamizgirt, Yumrutepe, Ardı »

Budaq xan Mükri
Mahmud xan Mükri
Əziz xan Mükri
Səid Məhəmmədəmin Şeyxislam Mükri Ardı »

Əbulmənsur Fərhad xan ziyalı olmaqla yanaşı elm adamlarını, şairləri himayə edirdi. Görkəmli xəttatlar Mir İmad Qəzvini, Əli Rza Təbrizi və başqa sənətkarlar onun sarayında yaşayıb-yaratmışdılar. Ardı »

Həmin dövrdə baş vermiş hadisələr Vaqif Şadlinskinin atası Bilas Şadlinskinin xatirələrində geniş yer alır: “1918-1920-ci illər Vedi rayonunda vəziyyət ağırlaşdı. Hər həftə Vediyə daşnakların silahlı basqını olurdu. Abbasqulu bəy Şadlinskinin silahlı mübarizə dəstəsinin müşayiəti altında minlərlə azərbaycanlı ailəsi daşnakların qırğınlarından xilas olub, Irana mühacirət etmişdi. Bizim ailəmiz də Iranın Ərəblər və Çaypara mahallarında bir müddət qaldıqdan sonra Xoy şəhərinə gedib çıxdı. Az sonra atam vəfat etdi”. Dözülməz günlər yaşayan ailənin oğlu Bilas 15-16 yaşlarında Abbasqulu bəy Şadlinskinin silahlı dəstəsinə qoşularaq daşnaklara qarşı döyüşlərdə iştirak edir, qapı-qapı düşüb azərbaycanlı uşaqlarını təhsilə, məktəbə cəlb edirdi. Şadlinskilər ölkəmizdə maarifləndirmə işinin aparılmasında da mühüm xidmətlər Ardı »

Yayılma coğrafiyası[redaktə]
Mükri eli Kiçik Zab hövzəsinin və Urmiya gölünün ətrafında yaşayırdı.

Dili[redaktə]
Sorani dili Mükri şivəsində danışırlar. Ardı »

Tarixi[redaktə]
Nəfər eli əvvəlcə qaşqayların tərkibində olub. Sonra isə ixtilaflar nəticəsində eldöndülük edərək müstəqil bir quruma çevrilmişdir. XIX əsrin 70-ci illərində baharlı, inallı, baseri və ərəb tayfaları ilə birlikdə Xəmsə elini yaratmışlar. Ardı »

Elin tarixi[redaktə]
Orta çağda Cəbrayıllı Əhmədli elinin oymaqlarından biri idi. Əhmədli eli Dizaq nahiyyəsində məskunlaşmışdı. 1588-ci ildə Osmanlıların Qarabağa yürüşü zamanı Əhmədli eli sünnü olmaq nədəniylə heç yana qaçmayaraq yurdunda qaldı. Dirəniş göstərmədən osmanlı ordusuna tabe oldu.I Şah Abbas Səfəvi 1606-cı ildə Qarabağı yenidən ələ keçirəndən sonra dönüklərə divan tutulmasını əmr etdi. Əhmədli elinin başçıları cəzalandı. Qorçubaşı Allahqulu bəy Qəpanaoğlu-Qacar dönükləri talan və tarac etdi. 1615-ci ildə elin Mazandarana sürülməsinə buyruq verildi. Sürgünə şahın iki adlı-sanlı ərkanı Lətifxan bəy davatdar Qacar və Isfəndiyar bəy Ərəbgirli-Şamlı başçılıq edirdi. Əhmədli elinin əsas hissəsi sürgün ediləndən sonra oymaqlardan bəziləri yayınıb əyləşdi. Köç-düşünə ara verərək əkin-biçinlə Ardı »