Haqqinda.az

Sоltаn Mәhәmmәdin hаkimiyyәti ikinci İsmаyılın hаkimiyyәt dövründәn bаşlаnmış bir sırа çәtinliklәrlә dаvаm еdir vә bütün bunlаrа müхtәlif аmillәr sәbәb оlur. Sәltәnәt sülаlәsinin dеmәk оlаr ki, kökünün kәsilmәsi vә bir çох qızılbаş rәhbәrlәrinin qәtlә yеtirilmәsi dövlәtin bünövrәsinә аğır zәrbә vurur. Mәhdi Ülyа хаnımın nüfuzu, qızılbаşlаrın istәklәrinә qаrşı çıхmаsı vә qızılbаşlаrı şаhın tаbеçiliyindәn çәkindirmәsi yаrаnmış böhrаnı dаhа dа gәrginlәşdirir vә Sәfәvi dövlәtinin zәiflәmәsinә birbаşа tәsir göstәrirdi.

Bildiyimiz kimi, Sәfәvilәr dövlәtinin әsаsını qızılbаĢlаrın mürşidlәrinә оlаn хаlis itаәtkаrlıqlаrı tәşkil еdirdi. Bu münаsibәtlәr zәiflәdikdә isә dövlәt öz tәrәfdаrlаrını itirir vә bunun üçün dә tәbii оlаrаq аzsаylı tаcik vә irаnlılаrlа sаbitliyi özbәk vә оsmаnlılаrın tәhlükәsindәn qоruyub sахlаyа bilmirdi. Ardı »

Səfəvi adı Şah İsmayılın babası Şeyx Səfiəddindən gəlir. Şeyx Səfiəddin Gilandakı Şeyx Zahid Gilaninin tələbəsi olmuş və o öldükdən sonra zahidiyyə təriqətini səfəviyyə təriqətinə çevirmişdi. Şeyx Cüneyd 1459-cu ildə Şirvana hücum etdi və Samur çayı sahilində məğlubiyyətə uğradı, özü isə öldürüldü. Daha sonra hakimiyyətə keçən Şeyx Heydər bu mübarizəni davam etdirdi. Şeyx Heydər dövründə onun müridləri qızılbaş adlanmağa başladı. Buna səbəb onların şiə olduqlarını bildirmək üçün başlarına 12 zolaqlı qırmızı çalma qoymaları idi. Şeyx Heydər 1483, 1487 və 1488-ci illərdə Şirvana və Dağıstana hücumlar etdi. Sonuncu səfərdə Şeyx Heydər Dərbənd yaxınlarında Şirvanşah Fərrux Yasar və Ağqoyunluların birləşmiş qoşununa məğlub oldu və Ardı »

Həyatı[redaktə]
Şah İsmayıl 1487-ci il 17 iyulda Ərdəbil şəhərində anadan olmuşdur. Şeyx Səfiəddin nəslindəndir, atası Şeyx Heydər, anası Ağqoyunlu hökmdarı Uzun Həsənin qızı Aləmşah Həlimə bəyimdir.

1488-ci il 9 iyulda atası Şeyx Heydər Tabasaranda Şahdağın ətəyində Şirvanşahın birləşmiş qüvvələri ilə qızılbaşlar arasında baş verən döyüşdə öldürüldükdən sonra, Sultan Yaqub tərəfindən İsmayıl anası və qardaşları — Sultanəli və İbrahim ilə birlikdə Şiraz yaxınlığındakı İstəxr qalasında həbsdə 5 il saxlanılır. Onda İsmayılın hələ iki yaşı tamam olmamışdı. Bir müddətdən sonra Uzun Həsənin nəvəsi Rüstəm Mirzə onları həbsdən azad etdirib müstəqil hakim kimi Sultanəlini Ərdəbilə qaytardı. Baysunqur Mirzəyə qarşı yürüşdə Sultanəli də Rüstəm Mirzə ilə birlikdə Ardı »

Həyatı[redaktə]
Azərbaycanın zəngin istedadlar kəhkəşanında miniatür rəssamı Sadiq bəy Əfşar ən parlaq ulduzlardan biridir. İstedadı Allah vergisi olan bir şəxsiyyət kimi Sadiq bəy Əfşar öz qabiliyyətini yalnız təsviri sənətdə deyil, xəttatlıqda (onun adı Şah Abbasın sarayındakı xəttatlar sırasında xatırlanır), musiqidə, şeir və nəsr sahələrində, tarixi salnamə və təzkirəçilikdə də sınamış və yaradıcılıq uğurları qazanmışdır.

Bu qeyri-adi dərəcədə istedadlı şəxsiyyətin həyatı kəskin süjetli macəra romanlarını xatırladır. Biz onu gah dərviş kimi səyahət edən, gah kiçik bir malikanənin təsərrüfatını idarə eləyən, gah da dəhşətli döyüş səhnələrinin qəhrəmanı, bütün bunların fonunda isə ömrü boyu öyrənməyə can atan əbədi tələbə, həm də görkəmli sənətkar və nəhayət, şah Ardı »

Feyzulla mirzə 3 noyabr 1904-cü ildə "İgidliyə görə" yazələ 4-cü dərəcəli "Müqəddəs Anna", 9 yanvar 1905-ci ildə Rus-Yapon müharibəsində fərqləndiyinə görə 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Stanislav", 11 iyuldan 10 avqusta qədər Bensix ətrafındakı savaşda fərqləndiyinə görə 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordenlıri, onların lentləri və qılıncla təltif edilmişdi.

Ailəsi[redaktə]
Fеyzulla mirzə Хurşid хanım Naхçıvansкi ilə ailə qurmuşdu. Ardı »

1918-ci il mart ayının 18-də sübh çağı Şamaxı şəhərinin azərbaycanlı sakinləri top atəşlərinin sədaları altında oyanırlar. Evlərindən çıxarkən görürlər ki, şəhər cənubdan ermənilər, şimali-şərqdən isə malakanlar tərəfindən mühasirə olunub. Şəhərin tamamilə azərbaycanlılardan ibarət aşağı hissəsi top və pulemyot atəşlərinə tutulur, şəhərin yuxarı hissəsində yaşayan ermənilər isə azərbaycanlılar yaşayan məhəllələri tüfənglərdən atəşə tuturlar. Bu hücum müsəlmanlar üçün tam gözlənilməz idi. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, ondan bir gün əvvəl erməni yepiskopu Baqrat və malakanların nümayəndəsi Karabanov Xaç və İncil qarşısında azərbaycanlılarla sülh və qardaşlıq şəraitində yaşayacaqlarına və heç vaxt onlara qarşı silahlı çıxış etməyəcəklərinə and içmişdilər. Müdafiəyə hazırlaşmamış azərbaycanlılar əvvəlcə buna təşəbbüs etsələr Ardı »

Məryəm Fərmanfərmaiyan və ya Məryəm Firuz — şahzadə Əbdülhüseyn mirzə Fərmanfərma və Bətul xanımın qızı idi.O, İranda Tudə (kommunist) Partiyasının qadın bölməsini yaradıb.1949-cu ildə İran Tudə Partiyasının üzvü və sonra baş katibi Nurəddin Kiyanuri ilə evləndi. Ardı »

Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1623-1639) — 1623-1639-cu illərdə Səfəvilər və Osmanlı imperiyaları arasında baş vermiş müharibə.

Tarixi[redaktə]
Müharibənin yekunlarına əsasən 17 may 1639-cu ildə Səfəvilər və Osmanlı imperiyaları arasında Qəsri-Şirin sülh müqaviləsi bağlandı. Müqavilədə iki dövlət arasında 1555-ci ildə bağlanmış Amasya sülh müqaviləsinin şərtləri təsdiqləndi. Həmin şərtlərə görə, Qərbi Gürcüstan Osmanlının, Gürcüstanın şərq vilayətləri və Qərbi Azərbaycan (indiki Ermənistan), eləcə də şimallı-cənublu Azərbaycan torpaqları Səfəvilərin nəzarətinə keçmişdi. Ardı »