Haqqinda.az

Amerika mədəniyyəti haqqında ilkin təsəvvürlər adətən müasir mədəni nailiyyətlərlə əlaqədar olsa da bu ölkənin qədim və orta əsrlərini əhatə edən bir sivilizasiya mövcud olmuşdur.
28-30 min il əvvəl ilk dəfə olaraq müasir tipli insanlar Alyaska və Çukotka arasındakı Beringiya adlanan quru körpüdə məskunlaşmışlar. Məhz bu dövrdən Amerika mədəniyyətinin tarixi başlayır.
Müasir elm hesab edir ki, bu qitənin ilk sakinləri genetik cəhətlərinə görə protomonqoloid, yaxud protoasiya qrupuna mənsub olmuş Altay, finuqor, Tibet xalqlarına daha yaxındırlar. Özünün təsdiqini tapmış bu fikirlər linqvistik və antropoloji əlamətlərə əsaslandırılmaqdadır.
Avropalılar tərəfindən Amerika qitəsinin kəşfi və işğalı digər çoxsaylı xalqların həmin ərazidə məskunlaşması ilə nəticələndi. Bunların ümumi Ardı »

Artıq uzun illərdir ki, haradasa bu «uzun illər» deyimi yarım əsrdən çox bir zaman məsafəsini eyhamlaşdırır, cəmiyyətdə, periodik olaraq teatr sənətinin «ölümündən», yəni ictimai lazımsızlığından, gərəksizliyindən danışılır. Hələ XX əsrin 30-cu illərində rus kinematoqrafçıları, teatr sənətinin spesifikasına, bədii gücünə peşəkarcasına bələd olmalarına baxmayaraq, teatrın tezliklə sosial bir institut kimi iflasa uğrayacağını bəyan edirdilər, onun ölüm faktını hətta rəsmi şəkildə sənədləşdirməyə çalışırdılar. 50-ci illərdə də bu tendensiya müşahidə olunurdu. Lakin bu haqda sərt bəyanatlar vermək əvəzinə kinematoqrafçılar ikimənalı danışmağı üstün sayırdılar; istəmirdilər ki, Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının cəmiyyətdə yaşam və davranış tərzi üçün müəyyənləşdirdiyi kanonları sındırıb dağıtsınlar və heç nəyin üstündə ictimai Ardı »

Mədəniyyətin inkişafının səbəbləri. Təbiətə, insana, antik mədəniyyətə maraq. İtaliyada intibah dövründə Florensiya, Roma, Venesiya və Milan ölkənin başlıca şəhərləri idi. Florensiya ticarət yolları üzərində yerləşirdi. Burada çoxlu manufakturalar, banklar, ticarət mərkəzləri və varlı adamlar var idi. Onlar yaradıcı adamlardan heç nə əsirgəmirdilər. Florensiya iqtisadi qüdrətinə görə yeni mədəniyyətin — intibah mədəniyyətinin mərkəzinə çevrilmişdi. İlk kapitalist müəssisəsi olan manufaktura XIV əsrdə İtaliya şəhərlərində yaranmışdı. Manufakturanın yaranması ilə burjuaziya meydana gəlmişdi. Avropada intibah mədəniyyətinin İtaliyada meydana gəlməsinin əsas səbəbi burada burjuaziyanın daha tez yaranması olmuşdur.

Bu dövrdə intibah mədəniyyətinə xas olan xüsusiyyətlər şəhərlərdə ziyalı təbəqəsinin (zehni əməklə məşğul olan insan qrupuna ziyalı deyilir) yaranması, Ardı »

XXI əsrin əvvələrində qloballaşma nəzəri mübahisə və siyasi diskussiyalar predmeti olmaqla yanaşı, artıq sosial-mədəni reallığa çevrildi. Bu gün qloballaşan mədəni məkanın səciyyəvi xüsusiyyətləri kimi aşağıdakı amilləri göstərmək olar:

iqtisadi, siyasi, sosial və mədəni əlaqələrin sərhədlərinin genişlənməsi prosesinin intensifikasiyası;
soyuq müharibədən sonra yeni tarixi mərhələnin başlanğıcı;
dünya iqtisadiyyatının transformasiyası;
qeyri-liberal iqdisadi proqramların siyasi demokratizasiya proqramlarılə əlaqələndirməsi nəticəsində amerikan
dəyər sisteminin üstünlük təşkil etməsi;
ortodoksal(bir məsləkin sabitliyi və ardıcıllığı) ideologiya;
texnoloji inqilab;
milli dövlətlərin qlobal problemlərin (demoqrafik, ekoloji, insan hüquqları və nüvə silahının yayılmasının qarşısının alınması) həlli qarşısında acizliyi.
Qlobal sivilizasiyanın formalaşmasında mütəxəssislər əsasən 4 (dörd) meqatendensiya fərqləndirlər:
-Mədəni qütbləşmə.XXI əsrdə mədəni qütbləşmənin əsas səbəblərinə aid edilir:

xalqlar və regionlar arasında, ayrı-ayrı ölkələr Ardı »

1. Orta əsrlər dövrünə aid mədəniyyətə müqəddimə
2. Böyük Karl imperiyası
3. Bizans
4. Ərəb mədəniyyəti
5. İran mədəniyyəti

Orta əsrlər ümumdünya tarixinin qədim dünya tarixindən sonraya və yeni tarixdən əvvələ təsadüf edən dövrü əhatə edir.Orta əsrlər tarixi üç inkişaf mərhələyə bölünür:
birinci- V əsrin sonu – X əsr;
ikinci – XI-XV əsrlər;
üçüncü – XVI-XVII əsrin ortaları.
Birinci orta əsrlər dövr genezis ya ilk feodalizm: ikinci mərhələ – klassik- feodalizmin son tarixi mərhələsi və böhranı.
İlk dəfə orta əsrlər anlayışı intibah dövrü İtaliya humanistləri tərəfindən istifadə olunmuşdur.
XVIII əsrdən başlayaraq tarix elmində ixtisaslaşdırılmış bölmə-medievistika Ardı »

Buta – badama bənzər naxış, qönçə deməkdir. Azərbaycan ornament sənətində ən geniş yayılmış bəzək elementlərindən biridir.

Butanın atəşpərəstlik dövrünə məxsus bəzək forması olduğu ehtimal edilir. Bakı, Gəncə, Ərdəbil, Təbriz, Naxçıvan, Salyan, Muğan xalçalarında, binaların daxili bəzəkləri və digər sənət nümunələrində butadan geniş istifadə edilmişdir. Buta Orta Asiya və Yaxın Şərq ölkələrinin də (Hindistanın tirmə şallarında, İranın parça və metal məmulatlarında və s.) dekorativ və tətbiqi sənətində geniş yayılmışdır.

buta


Butalar forma etibarı ilə 4 qrupa bölünür:

1.Xalça bəzəyində işlədilən butalar («Muğan-buta», «Salyan-buta», «Xilə-buta», «Bakı-buta», «Sarabi-buta», «Gəncə-buta», "Şirvan-buta");
2.Ailə həyatını təmsil edən butalar («bala-buta», «həmli-buta», «balalı-buta», «evli-buta», «qoşaarvadlı-buta» və s.);
3.Rəmzi mahiyyət daşıyan butalar («cıqqa-buta», «lələk-buta», Ardı »

1. Kulturologiya bir elm kimi nədən bəhs edir?
A. Mədəniyyətdən.
B. Mədəniyyətşünaslıqdan.
C. Mədəniyyətin formalarından.
D. Dünya mədəniyyəti tarixi və nəzəriyyəsindən.
E. İnsanın fəaliyyətindən.

2. “Hamının əsli gedib Adəmə çıxırsa, demək, hamı insandır, o isə başdan ayağa insaniyyətdir” sözlərinin müəllifi kimdir?
A. İmadəddin Nəsimi.
B. Fəzlulla Nəimi Astrabadi.
C. Nəsirəddin Tusi.
D. Əfzələddin Xaqani.
E. Nizami Gəncəvi.

3. Kim ilk dəfə özünün “Əkinçilik haqqında traktat” əsərində “aqrikultura” sözünü işlətmişdir?
A. F.Hegel.
B. M.P.Katon.
C. R.Günter.
D. Ksenafon.
E. Sokrat.

4. Xlll əsrdə yaşayıb-yaratmış görkəmli fars şairi S.Şirazi fəlsəfi-didaktik əsərində müsəlman mədəniyyətini nümunə göstərərək nə demişdir?
A. İnsan nəinki cəmiyyətin üzvüdür, o, həm də bütün bəşər nəslini təmsil edir.
B. İnsan xarakteri onun mədəniyyətində mütləq özünü göstərir.
C. İnsan mağaralar, cəngəlliklər sakini olsaydı, Ardı »

Dünyanın ən qədim mədəniyyətlərindən biri olan rus mədəniyyətinin konkret olaraq hansı tarixdən və hansı sosial-ictimai proseslə əlaqədar təşəkkül tapdığı məlum deyil. Bir həqiqət inkaredilməzdir ki, rus mədəniyyətinin əsasında qədim slavyan mədəniyyəti durur. Bu gün ruslar və digər rus mənşəli xalqlar qədim slavyan mədəniyyəti ənənələrinə sadiq qalır, onun mütərəqqi keyfiyyətlərindən istifadə edirlər.

İbtidaidən aliyə doğru tədrici inkişaf keçmiş rus mədəniyyətinin ən qədim qalıqlarının əsasında şərq slavyanlarının bütpərəst mədəniyyəti durur. Bu xalqlar müxtəlif region və ərazilərdə yaşasalar da, müxtəlif həyat normalarına, məişət tərzinə malik olsalar da, hətta orjinal xüsusiyyətləri ilə fərqlənsələr də tarixi kökləri eynidir.

İlk xaç suyuna çəkilmə mərasimlərinin keçirilməsi, bütpərəstlik şəraitinə tədriclə son Ardı »