Haqqinda.az

Darvinin dövründə canlı hüceyrəsinin kompleks quruluşu məlum deyildi. Bu səbəbdən, dövrün təkamülçüləri canlıların necə meydana gəlməsi sualına "təsadüflər və təbii hadisələr" cavabını verməyin inandırıcı olduğunu hesab etmişdilər. Darvin ilk hüceyrənin "kiçik və ilıq su gölməçəsində" asanlıqla əmələ gəldiyini irəli sürmüşdü. Darvinin tərəfdarlarından alman bioloq Ernst Hekkel isə araşdırma gəmisiylə okeanın dibindən çıxarılan palçıq qarışığını mikroskop altında tədqiq etmiş və bunun canlıya çevrilən cansız maddə olduğunu iddia etmişdi. "Hekkel palçığı" (Bathybus Haeckelii) adlanan bu "canlanan palçıq" təkamül nəzəriyyəsini irəli sürən şəxslərin canlıları nə qədər bəsit hesab etdiklərinin bir ifadəsi idi.

Hüceyrənin quruluşuLakin canlıları ən kiçik təfərrüatına qədər tədqiq edən XX əsrin texnologiyası hüceyrənin Ardı »

Bitki orqanizminin hər hansı bir funksiyasını yerinə yetirən hissəsinə orqan deyilir. Kök, gövdə, yarpaq, çiçək, toxum və meyvə cicəkli bitkilərin örqanlarıdır.
Əsas tumurcuq və yarpaqdan məhrum olan bitki orqanına kök deyilir. Kök ali bitkilərin vegetativ orqnlarından biridir. Kökün vəzifəsi bitkini torpağa bərkitmək , onu şaquli vəziyyətdə saxlamaq, torpaqdan suyu və suda həll olmuş mineral duzları almaq, həmin maddələri bitkinin digər orqanlarına ötürmək və qidalı maddələri özündə toplamaqdan ibarətdir.

Kökün növləri
kök, əsas kök və əlavə köklərƏsas kök – rüşeym kökcüyündən inkişaf etmiş kökə deyilir.
Əlavə kök –kök xaric, bitkinin digər vegetativ orqanlarından( gövdə,yarpaq) inkişaf etmiş kökə deyilr.
Yan kök –sadəcə kökdən Ardı »

Canlı orqanizmlərdə gedən bütün bioloji prosesləri, o cümlədən, irsiinformasiyaların sirlərini hər şeydən əvvəl hüceyrədə axtarmaq lazımdır. Hüceyrənindaxilində son dərəcə mürəkkəb kimyəvi proseslər və enerji mübadiləsi gedir. Hüceyrəöz mürəkkəb quruluşunu uzun sürən təkamül prosesində qazanmışdır.Hüceyrələr ölçü və quruluşlarına görə çox müxtəlifdirlər. Bu müxtəliflik onlarındaşıdıqları funksiyalarla əlaqədar şəkildə meydana gəlmişdir. Ümumiyyətlə hüceyrələrmikroskopik ölçüdə olur. Məsələn, bakteriyaların çoxunda hüceyrələrin ölçüsü 1-2mmk-dur. Lakin ölçüsü 1-2 mmk-dan bir neçə sm-ə qədər olan adi gözlə görünə bilənhüceyrələr vardır. Quşların, sürünənlərin yumurta hüceyrələri, şirəli meyvələrinparenxim hüceyrələri buna misal ola bilər. Hüceyrə üzvü birləşmələrdən-zülal,karbohidrat, yağ, nuklein turşularının və qeyri-üzvi maddələrdən mineral duzlardan vəsudan təşkil olunmuşdur.Zülallar çox iri molekullar olub, Ardı »

Biologiya yunanca "bios"- həyat, "loqos" - elm deməkdir. Biologiya - Yer üzərində yaşayan canlılar haqqında elmdir. Planetimizdə yaşayan canlılar olduqca müxtəlifdir. Gözlə görünməyən ən xırda orqanizmlərdən başlamis bütün bitkilər, heyvanlar və insan calılara aiddir. Bütün canlı orqanizmlər bitkilərə, heyvanlara və onlar arasında keçid təşkil edən göbələklər, bakteriyalar və digər canlılar qrupuna bölünur. Heyvanlarla bitkilər arasında keçid təşkil edən canlılarda həm heyvanlara, həm də bitkilərə xas olan əlamətlər olur.
Bitkilər haqqında olan elm - botanika, biologiya elminin bir bölməsidir. Bu elmin adı yunanca "botane" sözündən götürülmüşdür KI, bu da "göyərti", "ot", "bitki" deməkdir.
Təbiət canlılardan və cansizlardan ibarətdir. Bitki və heyvanlar, həmçinin bakteriyalar, göbələklər Ardı »

Insanın anatomiyası insan orqanizminin zahiri şəklindən, daxili quruluşundan, inkişaf və mənşəyindən bəhs edən elmdir. «Anatomiya» sözü yunanca «anatemno» — yarıram, şərh edirəm sözündən alınmışdır. Yarma üsulu orqanizmin quruluşunu öyrənmək məqsədi ilə istifadə edilən əsas üsullardan biridir. Beləliklə, anatomiya elmi tədqiq metodlarından birinin adını daşıyır.
Anatomiya elminin inkişaf tarixi çox qədim zamanlardan başlayır. Hələ tarixdən əvvəl, yazı olmayan dövrlərdə ehtimal ki, insanın quruluşu haqqında səthi məlumata rast gəlinir. Bizim eradan bir neçə min il qabaq çinlilərdə və hindlilərdə heyvan orqanizminin quruluşu haqqında bəzi məlumat olmuşdur. Hindlilərin kitablarında insanın bədənində 7 qişa, 90 vətər, 900 bağ, 300 sümük, 3 maye olması haqda məlumata təsadüf Ardı »

1. İnsan orqanizmində 3 cür daxili mühit mayesi (toxuma mayesi, qan, limfa) olur.
2. İnsan orqanizmində 4 qrup toxuma vardır. (Epitel, birləşdirici, əzələ, sinir)
3. Vəzilər 3 cür olur: daxilı sekresiya, xarici sekresiya və qarışıq.
4. İnsan əziyyət çəkmədən 120°C temperatur fərqində (+50°C-dən 70 C — yə qədər) yaşaya bilir.
5. 1 sinir hüceyrəsinə (neyrona) təxminən 10 peyk hüceyrəsi düşur. Yəni sinir toxumasının 11 hüceyrəsindən biri neyrondur.
6. Hər bir neyronda 2 cür (akson, dendrit) çıxıntı ola bilər.
7. Hər bir neyronun ancaq 1 aksonu ola Ardı »

Mendel qanunu Qreqor Iohann Mendelin təcrübə və tədqiqatlarına əsaslanan orqanizmlərin irsi əlamətlərinin nəsildən-nəsilə ötürülməsi prinsiplərini izah edən klassik genetikanın əsasını təşkil edən, irsiliyin malekulyar mexanizmlərini və «təmiz qamet hipotezini» izah edən qanun. Mendel qanununun məğzi ondan ibarət idi ki, hər bir canlı orqanizm irsi əlamətləri daşıyan, hal-hazırda gen adlandırılan əsas hissəciklərə malikdirlər. Bu hissəciklər vasitəsilə irsi xasiyyət və əlamətlər nəsildən-nəsilə ötürülmüş olur.

Yaranma tarixi
IX əsrin ortalarında (O.Sarje, Ş Noden) dominantlıq halı haqqında ilk təsəvvürlər meydana çıxmış olur. Çox vaxt birinci nəsil hibridləri bir-birilərinə və valideynlərin biri ilə (əlamət dominantlıq təşkil etdiyi üçün) oxşar olurlar. Resessiv olan və ya üzə çıxmayan əlamətlər itməyərək Ardı »

Bitkilərin sərinləmə mexanizmi olmasaydı, onlar bir neçə saata günəşin altında məhv olardılar.

Eyni yerdə olan bitki və daş günəş enerjisini bərabər miqdarda almalarına baxmayaraq, eyni dərəcədə isinməzlər. Günəşin altında qalan hər canlıda mütləq mənfi təsir meydana gəlir. Elə isə bitkilərin istidən minimum dərəcədə təsirlənmələrini təmin edən nədir? Bitkilər bunu necə bacarırlar? Yüksək temperaturda bütün yay boyu bitkilərin yarpaqlarının günəşin altında qovrulmasına baxmayaraq, niyə onlara heç nə olmur? Ayrıca, bitkilər öz tərkiblərindəki isinmədən başqa, kənardan da istilik alaraq dünyadakı temperatur tarazlığını təmin edirlər. Bu istilik tutma əməliyyatını apararkən özləri də bu istiyə məruz qalırlar. Bəs getdikcə artan istidən təsirlənmək əvəzinə, bitkilər çölün istiliyini Ardı »