Haqqinda.az

Kutilər – Azərbaycan türklərinin təşəkkülündə ilkin və mühüm rol oynamış qədim türk etnoslarından biri.

Kutilər Azərbaycan ərazisində, Urmiya gölü hövzəsində yaşamış etnoslardan biridir. Kutilərin mənşəyi haqqında tarixşünaslıqda müxtəlif fərziyyələr var. Bəzi tarixçilər kutiləri elamdilli, kuti mədəniyyətini isə elam mədəniyyətinin bir hissəsi sayır, digərləri isə onların Qafqazdilli xalq olduqlarını iddia edirdilər. Lakin son tədqiqatlar nəticəsində kutilərin türkdilli tayfa olması fikri danılmaz elmi faktlarla sübuta yetirilmişdir. Bu nəzəriyyəni sübut edən ən önəmli faktlardan ikisi aşağıdakılardır:
1.e.ə. III minillikdən-I minilliyn sonuna qədər Güney Azərbaycan ərazisində arasıkəsilməz etnik vərəsəliyin olması və e.ə. I minilliyin əvvəllərindən həmin ərazidə türk mənşəli etnosların – mannaların və madayların mövcudluğu.
2.Kutilərin bir hissəsinin Ardı »

Bu məqalənin azərbaycan dili əlifbasının ərəb qrafikası ilə qarşılığı vardır. Bax: بویوک سلجوق ایمپئرییاسیAzərbaycan tarixi

Bu məqalələr ölkə seriyasındandır
Ən qədim tarix
Aratta
Lulubi
Kuti
Turukki
Sak çarlığı
Qədim tarix
Manna
Midiya
Atropatena
Qafqaz Albaniyası
Orta əsrlər
Şirvanşahlar dövləti
Naxçıvanşahlıq
Sacilər dövləti
Salarilər dövləti
Şəddadilər dövləti
Rəvvadilər dövləti
Böyük Səlcuq İmperiyası
Atabəylər dövləti
Elxanilər dövləti
Cəlayırlar dövləti
Qaraqoyunlular
Ağqoyunlular
Səfəvilər
Əfşarlar
Qacarlar
Azərbaycan xanlıqları
Azərbaycan sultanlıqları
Müasir tarix
Azərbaycan Demokratik Respublikası
Azadıstan
Azərbaycan SSR
Azərbaycan Milli Hökuməti
Azərbaycan Respublikası
Hərəkatlar
Pavlikanlar hərəkatı
Xürrəmilər hərəkatı
Gəncə qiyamı
Azərbaycan portalı
g • m • r


Böyük Səlcuq İmperiyası (türk. Büyük Selçuklu Devleti), (1037-1157) – Oğuz Türklərinin Qınıq boyundan olan tayfaların IX əsrdə yaratdığı, Orta Asiya, İran, Yaxın Şərq, Qafqaz və Anadolu ərazilərini əhatə edən nəhəng Türk dövləti.Mündəricat [gizlə]
1 Ərazisi
2 Tarixi
2.1 Dövlətin yaranması
2.2 Səlcuq yürüşlərinin başlanması
3 Səlcuq dövlətinin İmperiya olması
4 İmperiyanın tənəzzülü
5 Soy Ardı »

I Feodosiy ya Böyük Feodosiy (Flavi Feodosiy, lat. Flavius Theodosius, Theodosius Magnus, yunan. Θεοδόσιος Α΄, Θεοδόσιος ο Μέγας, 346/47—395) — sonuncu bütöv Roma İmperiyasının imperatoru. 379 cu ildə Şərqi Roma üzərində Qrasian ilə həmimperator kimi hakimiyyətə gəlmiş, artıq 394 cü ildə bütöv Roma imperiyasının imperatoru olmuşdur. 395 ci ildə vəfatından sonra Roma sonuncu dəfə şərq və qərbə bölünmüş olur. I feodosiy xristiyanlığın Nikey formulunu seçərək, onu imperiyanın vahid dini kimi təsdiq etmişdir. Bundan başqa o, digər dini təriqətlərə qarşı təqiblər apararaq bütpərəst dininə qadağan qoymuşdur. Nəticə etibarilə 393 cü ildən sonra olimpiya oyun mərasimləri aradan qaldırılmış olur. I Feodosiy Avropada dinin Ardı »

Polismeyster, polismeyster (alm. Polizeimeister-dən)— inqilabdan əvvəl Rusiyada şəhər polisinin müdiri. Polismeyster vəzifəsi (general-polismeyster) 1718-də Sankt-Peterburqda, 1722-də isə Moskvada (polis rəisi) yaradılmışdır. Polismeysterə bütün polis rütbələri və şəhər müəssisələri tabe olurdular. Polismeyster vəzifəsi 1917 Fevral inqilabıyla ləğv edilmişdir. Ardı »

Aşina—Göytürklərin ali hakimiyyətinin soyu. Əfsanəyə görə Aşina soyu bir dişi qurddan törəmişdir.Mündəricat [gizlə]
1 Soyun tarixi
2 Soyun yaranma əfsanəsi
3 Aşina və Azərbaycan
4 Soyun hökmdarları
4.1 Birinci Göytürk xaqanları
4.2 Şərq Göytürk xaqanları
4.3 İkinci Göytürk Xaqanları
4.4 Qərb Göytürk xaqanları
4.4.1 Çin rəhbərliyi altında
5 Ədəbiyyat
6 Mənbə
7 İstinadlar
8 Həmçinin bax
9 Xarici keçidlər

[redaktə]
Soyun tarixi

Hunlar çinlilərə məğlub olduqdan sonra xan Aşina 500 ailə ilə jujanların (avarların) yanına gəlib Altayın cənubunda məskən saldı, onların vassalı oldu. Bu türklər Mərkəzi Asiya, Altay, Böyük Çöl ərazisində yaşayır, dəmirçiliklə məşğul olur, filiz əridirdilər.

Aşina soyu Dulu və Nuşibi qollarına ayrılırdı.

Tibetdə, Çində, Altaylarda və böyük Sibir çöllərində yaşayan türklər haqqında kitab yazan Ardı »

Malayziya – Cənub-Şərqi Asiyada dövlət. 1957-ci ildə Böyük Britaniyadan müstəqillik qazanmış, 1963-cü ildə Malayziya Federasiyanın 11 ştatı Sinqapur, Saravak və Sabahla (keçmiş Şimali Borneo) birləşmişdir. Lakin, 1965-ci ildə Sinqapur federasiyadan ayrılmışdır. Şimalda Tayland və Sinqapur, cənubda İndoneziya ilə qonşudur. Bundan əlavə qərbdən Andaman dənizi, şərqdən Şimali Çin dənizinə çıxışı var. Ölkə coğrafi baxımdan Qərbi Malayziya və Şərqi Malayziya olmaqla 2 bölgəyə, bu bölgələr isə 10 ştata ayrılır.
[redaktə]
Tarixi

Müasir insanların indiki Malayziya ərazisində təxminən 40.000 il əvvəl məskunlaşdıqları təxmin edilir. Burada ilk məskunlaşan insanların neqritos etnik qrupuna aid olduqları ehtimal edilir. I əsrdə Çin və Hindistandan olan ticarətçilər və məskunlar Malayziyaya köçməyə başladılar. Ardı »

İlyas xoca— Moğolustan hakimi, Cığatay xanı, hakimiyyət illəri 1363-1390; Tuğluq Teymur xanın oğlu.Mündəricat [gizlə]
1 Həyatı
2 İstinadlar
3 Həmçinin bax
4 Xarici keçidlər

[redaktə]
Həyatı

Moğolustana qayıdan Tuğluq Teymur xanı Mavərənnəhrdə onun oğlu İlyas xoca əvəz etdi.

Tuğluq Teymur 1363-cü ildə oğlu İlyas xocanı Cığatay xanlığından asılı olan Şərqi Cığatayın xanı etmişdir.

İki ay Gərmsirdə qalıb yaralarını sağaldan Əmir Teymur Bəlx dağlarına çəkilib silahdaşlarını başına yığdı. Bu dövrdə onun dəstəsində üç yüzdən artıq döyüşçü var idi. Mavəraünnəhr uğrunda İlyas xocaya qarşı mübarizə aparmaq üçün o yenidən qayını Hüseynlə birləşdi.

365-ci ildə indiki Daşkənd yaxınlığında tarixə Cəngi Loy adı ilə daxil olmuş bir döyüş baş verdi. İlyas xocanın qoşunu Ardı »

Məzdəkilər hərəkatı — Məzdəkin rəhbərliyi ilə 496 – 531 – ci illərdə Sasani zülmünə və feodallara qarşı baş vermiş hərəkat, erkən orta əsrlərin ən mühüm ictimai və tarixi hadisələrindən biri.

Maniçiliyin təsiri altında yaranmış Məzdəkilər hərəkatı özünəməxsus spesifik xüsusiyyətlərə malk olmuşdur.

V əsrin sonunda meydana çıxmış məzdəkilər hərəkatı başqa sosial hərəkatlar kimi cəmiyyətin sayca çox cüzi hissəsini təşkil edən yüksək təbəqənin xalq kütlələrini hədsiz istismarı və əsarət altına salması zəminində genişlənib artdı.

Məzdəkilər hərəkatının səbəblərini araşdırarkən, hər şeydən əvvəl, o dövrün sosial və iqtisadi vəziyyətini təhlil etmək lazımdır. Əhalinin dörd zümrəsindən ən çox istismar olunanı - əkinçiləri, maldarları, sənətkarları və ticarətlə məşğul olanları öz Ardı »