Uşaqların qarşısında mübahisə edilməməsi lazımdır. Dinc ailə, mübahisə yaşandığı amma bunun bir sona çatdığı və həyat forması halına gəlmədiyi mühitləri meydana gətirməkdədir.
Uşaqlar konkret düşüncəyə sahib deyil. Bu səbəbdən mübahisələrdə istifadə edilən mücərrəd anlayışları olduğu kimi qəbul edə bilərlər. Mücərrədləmə qabiliyyətləri daha inkişaf etmədiyi üçün də hər şeyi adlıq halıyla anlamağa meylli olarlar. Məsələn: ''Öldürdün məni'' dediyinizdə həqiqətən yoldaşınızın sizi öldürdüyünü zənn edə bilir. ''Gedəcəyəm, o zaman dəyərimi anlayacaqsan'' şəklində şikayətləndiyinizdə həqiqətən gedəcəyinizə inanar.
Mübahisənin həyat və ya ünsiyyət forması olduğu ailələrdə, uşaqlar da ailələrindən nə görüb, öyrənirlərsə digər kəslərlədə ünsiyyətlərini bu şəkildə qurarlar. Onlar üçün artıq əlaqə yaratmaq, mübahisədən ibarət olar və problemin həll etmə üsulları da yalnız bu yoldan keçər. Şiddətli mübahisə olduğu mühitlər, uşaqların şəxsiyyətlərini və məktəb həyatını mənfi istiqamətdə təsir edər bunun üçün uşaqların yanında mübahisə eetməkdən qaçın. Ancaq bəzən bu reallaşdırıla bilməz. Bu vəziyyətdə, ədəbiylə mübahisəyə diqqət göstərilməli və uşaq mübahisənin içinə çəkilməməlidir.
Uşağın olduğu mühitdə mübahisə etmək nələrə səbəb olar?
- Bəzən mübahisə uzadan bir faktor ola bilər.
- Özlərinə və həyata qarşı hiss etdikləri güvən və təhlükəsizlikdə olma hisslərini yaralar.
- Həyatlarında pis bir şey olacaq hissi hakim olmağa başlar.
- Diqqətli və ya səssiz olmağa diqqət göstərərlər.
- Həyatları boyunca da həmişə özlərini ortaya qoymaqdan qaçınarlar.
- Çünki əgər özlərini ortaya qoysalar, şiddətli bir mübahisə yaşanacağı qorxusunu hiss edərlər.
Ana və atanın davası, uşaqlarda hər yaş üçün başqa qayğılara gətirib çıxarar
Kiçik yaşlarda özlərinə bir şey olacağından qorxarlar.
İbtidai məktəb çağlarında isə özlərini günahlandırmağa başlayır və ya ana və atalarının ayrılacağından qorxmağa başlarlar.
Yetkinlik dövründə isə tərəf olma zəruriliyi hiss edilər və ya valideynlərinə qarşı bir rəftar inkişaf etdirməyə və onlardan özlərini təcrid etməyə başlayırlar.
İrəli yaşlarda da, yetkin olan uşaqlar artıq ana və ya atalarına bir şey olacağı qayğısına qapılırlar.
Hakimlik etməsini istəməyin
Uşaqlar, mühakimə qabiliyyətləri inkişaf etməmiş insancıqlardır. Mühakimə qabiliyyəti olmayanlardan hakimlik etmələrini gözləməmək lazımdır. Uşağımıza küçəyə tək başına çıxmasına icazə vermədiyimiz zaman qorxumuz nədir? Doğruları və səhvləri ayırt edə bilməyəcəyindən qorxarıq. Amma eyni uşağa, mübahisə əsnasında hakimlik vəzifəsini vermək də eyni dərəcədə axmaq bir davranışdır.
Tarix: 06.01.2015 / 14:03 Müəllif: Aziza Baxılıb: 42 Bölmə: Valideynə məsləhət