Haqqinda.az

Burun qanaxması zədələnmə, qan laxtalanmasının pozulması, hipertoniya və digər xəstəliklər nəticəsində və ya güclü fiziki gərginlikdən ola bilər.

Burun qanaxmasının əsas səbəbi burun boşluğu selikli qişasının tamlığının pozulmasıdır. Burun qanaxmasının mümkün olan səbəblərini yerli və ümumiolaraq iki yerə ayırırlar.

Burun qanaxmasına gətirən yerli proseslərə aiddir:

1) burunun və burundaxili quruluşun zədələnmələrinin bütün növləri (yad cisim düşərkən selikli qişanın zədələnməsi, əməliyyat zədələnmələri, burun boşluğunda həkim manipulyasiyaları da bura aiddir);
2) burun boşluğu selikli qişasını qanla dolduran proseslər (kəskin və xroniki rinitlər (burunun selikli qişasının iltihabı), sinusitlər (burun boşluğunun iltihabı), adenoidlər);
3) burun boğluğu selikli qişasının distrofik dəyişkənliyi (rinitin atrofik forması, burun arakəsməsinin hissediləcək dərəcədə əyilməsi);
4) burun boşluğunda yeni törəmələr (angioma, bədxassəli şiş, spesifik qranulema).

Burun qanaxmalarına gətirən ümumi xarakterli mümkün olan səbəblər kifayət qədər müxtəlifdir:

1) ürək-damar sistemi xəstəlikləri (hipertoniya, ürək qüsuru, boyunda və başda yüksək qan təzyiqində damar anomaliyaları, qan damarları aterosklerozu);
2) koaqulopatiya (qan laxtalanmasının pozulması ilə əlaqədar xəstəliklər), hemarroidal diatezlər və qan dövranı sistemi xəstəlikləri, hipovitaminoz və avitaminoz;
3) kəskin infeksion xəstəlikləri, isti və gün vurması, həddən artıq istilənmə nəticəsində hərarətin qalxması;
4) barometrik təzyiqin qəfil düşüb-qalxması nəticəsində patologiya (uçuş, sualtı üzmə, alpinizmdə patoloji sindromlar);
5) bəzi hormonal disbalanslar (cinsi yetkinlik vaxtı qanaxma, hamiləlikdə qanaxma).
Simptomlar və gedişat

Burun qanamasının birbaşa əlaməti qanın burun pərlərindən kənara axması və ya qanın burundan ağız boşluğuna qayıtmasıdır.

Əgər qanaxma xəstəlik əlamətidirsə, xəstələrdə bu patologiyanın əlamətləri müəyyən olunur.

Xəstələrdə kəskin qanitirmə (qanaxmanın xüsusiyyətlərindən, itirilmış qanın həcmindən, xəstənin yaşından və cinsindən asılı olaraq) əlamətləri baş verir. Kifayət qədər qanitirmədə xəstələr zəiflikdən, qulaqlarda cingiltinin və küyün olmasından, gözlərin qaralmasından, susuzluqdan, başgicəllənmədən, ürəyin sürətlə döyünməsindən şikayətlənirlər. Dərinin və selikli qişanın azacıq avazıması mümkündür.

Burun qanaxmaları lokallaşmaya görə "önə" və "geriyə" olurlar.

"Ön" qanaxma, intensiv deyil, həyat üçün təhlükəli deyil və öz-özünə (qan və damar xəstəlikləri olmazsa) və ya ilk tibbi yardımın tətbiqi nəticəsində dayana bilər.

"Geriyə" burun qanaxmalarında (burun boşluğunun dərin şöbələrində yerləşən iri damarların zədələnməsindən) qan itkisinin həcmi sürətlə artır ki, bu da həyat üçün təhlükəlidir. Belə qanaxmalar öz-özünə nadir hallarda dayana bilər və bu halda xüsusi qan dayandırıcı üsullardan istifadə olunmalıdır.

Diaqnoz

Burun qan axmasının diaqnozunun qoyulması çətin deyil. Əgər xəstənin qanaxmasını müstəqil olaraq dayandırmaq mümkün olmazsa, qanaxmanın səbəblərini aydınlaşdırmaq, aradan götürmək və dayandırmaq üçün onu otolarinqoloji şöbəyə yönəltmək lazımdır.

Burun qanaxmsında xəstənin barmağından kliniki analiz, koaquloqram almaq üçün qan götürülür.

Müalicə

Adi şəraitdə kiçik qanaxma zamanı burunun qan axan pərini arakəsməyə sıxmaq olar. Sonra xəstəni otuzdurub hidrogen peroksid məhluluna batırılmış pambıqla buruna girişi bağlamaq lazımdır. Burunun üstünə və alına soyuq kompress və ya buz qoyulur. Əgər bu tədbirlər kömək etməzsə, burunu təmizləyərək naftizin və ya adrenalin məhluluna batırılmış tampon qoyulur. Ağır qanaxmalarında xəstə hospitallaşdırılır.