Haqqinda.az

O, pencerenin qabaginda dayanib mene baxirdi.
- Qorxmadiz ki?
- Yox, qorxmadim. Niye bayirda dayanibsiz, gelin iceri
- Gecdi. Belke siz yatmaq isteyirsiz
- Men yuxumu aldim
- Ele wirin yatmiwdiz ki...
- Siz meni utandirdiz
- Ne ucun?
- Deyirler men hemiwe agziaçiq yatiram
O gulumsedi. Bir neçe il qabaq meni reqse devet eden p genc leytnant kimi gulumsedi.
- Gelin iceri
Sesimdeki heyecan meni qorxudub utandirdi.
O, binani herlenib gelene qeder ozumu ele alaraq sakit ve nezaketli tebessumle qapini acdim.
- Eylewin. Sizin ucun cay demleyim?
- Sagolun. Lazim deyil
- Ne ucun bikefsiz?
- Men hemiwe qaraqabagam
- Duz demirsiz. Siz o vaxt Gencede hec qaraqabaq adama oxwamirdiz
- Her yawin bir dovru var
Qisa sukut
Ciddi bir gorunuwle soruwdu:
- Siz o gecenin seheri, vedelewdiyimiz yere geldizmi?
- Beli, geldim.
- Yeqin ki, hirslenib getdiz
- Xeyr, hirslenmedim
- Sizden ayrilan gece meni cox uzaq bir sefere gonderdiler. Herbi iwde bele gozlenilmeyen hallar olur. Sizin unvaninizi, familyaninizi bilmediyimden, mektub qoya bilmedim. 8 aydan sonra qayidib Gencedeki uwaq evlerinin hamisini gezdim. Nehayet vaxtile siz olan evi tapdim. Dediler Leninqradda dag medeni institutunda oxuyursuz. Institutun direktorluguna mektub yazib unvaninizi istedim. Cavab geldi ki, xeste oldugu ucun institutu terk edib Azerbaycana qayidib. Bir neçe gunluye icaze alib Bakiya getdim. Institutlarin hamisini gezdim, ancaq dogrusu , teatr institutu hec aglima gelmeyib.
" Eh, Murad, Murad... Siz cox weyler ede bilerdiz. Lakin men sizden incimirem."
- Cox sagolun. Gorunur yaxwi dost imiwsiniz.
- .....
- Niye sohbet elemirsiz?
- Siz o geceden sonra hec meni yada salirdiniz?
- Telebelik heyatini bilirsiz. Adamin bawi o qeder qariwir ki, bezen oz adi da yadindan cixir.
- Tustuden aciginiz gelmir ki?
- Xeyr, uwaqliqda hemiwe qoca nenemin papirosunu men yandirardim.
- Amma men sizi cox tez-tez xatirlayirdim. Hec yadimdan cixmirdiz...
" Men ise ezab cekirdim. Uwaq evindeki murebbiyemizden icaze alib kitabxanaya gederken kuceleri bir-birine vurub seni axtarirdim. Bir saatin icinde o qeder gezirdim ki,ayaqlarim qabar atirdi.
- Ola biler... Bir defe men de Gencedeki yoldawlarimdan birigilde bir oglan gormuwdum, indinin ozunde de gozumun qabagindadi.
- Kim idi o oglan?
- Leytnant idi. Cavan bir leytnant
- Adi ne idi?
- Adini unutmuwam
- Gerek unutmayaydiz
- Ne ucun?
- Hiss edirem ki, o genc leytnant cox xowunuza gelirmiw.
- O barede hec fikirlewmemiwdim. Bir defe gormekle adam haqqinda nece muhakime yurutmek olar?
- Muhakime ne ucun? Insani hiss etmek, duymaq lazimdi. Muhakimelerse cox zaman birterefli olur. Bezen sen ne ise yaxwi bir iw gormek isteyirsen? Ancaq seni qova-qova namerd edirler. Hec neden xeberi olmayan bawqalari ise qabaqlarinda cay, oturub esneye-esneye seni muhakime edirler. Qiyabi olaraq sene pislik damgasi vururlar. Dunyada bele muhakimelerden de edaletsiz bir iw tesevvur etmek mumkundurmu?
" O, kimi nezerde tuturdu? Ozunumu? Menimi? "
- Dogrudu. Ele hallar da olur. Ancaq yene de her wey bizden asili olur.
- Ne cur?
- Biz ureyimizin sesini ewidib sebirle yolumuza davam etmeliyik. Yaxwiliq ele at baligi deryaya, baliq bilmese de , xaliq biler.
- Xaliq bilincen bizimki de bize deyir.
- Ne olar. Qoy deysin!
- Bawiniza gelmeyib bilmirsiz.
- Sizin bawiniza gelib?
- .........
- Deyesen menim sualim biraz yersiz duwdu.. Bagiwlayin.
- Ne ucun uzr isteyirsiz, siz menden her weyi soruwa bilersiz
- Tewekkur edirem. O, yerinde sebirsiz bir hereket etdi
- Sen allah menimle bu cur resmi daniwmayin
- Size ele gelir. Men resmi daniwmiram. Eksine, men isteyirem biz semimi urek dostlari olaq. Men burdaki adamlarin hamisindan qabaq sizi tanimiwam. Ona gore de sizi ozume bir qardaw kimi yaxin hiss edirem.
Axirinci sozleri deyerken ozumde ele halsizliq hiss etdim ki, sanki o sozlerle beraber canim da agzimdan cixdi.
O, uzume ani bir nezer salaraq hec ne demedi. Nehayet ayaga qalxaraq:
- Geceniz xeyre qalsin,- deyib qapiya sari getdi.
Men de hec bir soz demeyerek, daha dogrusu deye bilmeyerek onun ardinca cixdim.
Eyvanda ayaq saxladi:
- Siz gelmeyin, qayidin.
Lakin men qayitmadim. Men onun qarwisinda dayanmiwdim. Kend yuxudaydi. Biz iki nefer , eyvanda qarwi-qarwiya dayanib susurduq. Biz ne isteyirdik? Neyi gozleyirdik?
- Gedin, Murad, -deye pacildadim.
Amma o, yerinden terpenmeyerek qemli qara gozleri ile mene baxirdi.
Men iki elimle onun elinden tutaraq son gucumu toplayib tekrar etdim:
- Gedin, Murad.
O, elini menim ellerimden yavawca cekerek, hec bir soz demeden getdi.
O, gozden itinceye qeder ardinca baxdim. Sonra donub otagima getdim, soyunmadan carpayima yixilib ellerimle gozlerimi qapadim. Oz-ozumden utanirdim.
O gece sehere qeder Seadeti yuxuda gordum.
Gorurdum ki, biz cayda cimirik. Cay ise gah donub Soyudlu arx olur, gah da düz-dunya suya cevrilib gozumuzu qamawdirir. Men yuzluk elektrik ciragini yana-yana qoyub yatmiwdim.

Yuxarida qeyd etmiwdim ki, Murad menden Micurunun kitabin istemiwdi. Men de tebii ki, o kitabi weher kitabxanasindan getirdib Murada gondermiwdim.
Bizim Muradla sohbetimizin seheri gunu medeniyyet evinin qabaginda Qulunu bikef gordum ve " niye bikefsen, Qulu? " - deye soruwdum.
- Hec...
- Demesen inciyecem.
- Ewi bu qisqancliq bizi oldurecek
Ureyimin doyunmesine baxmayaraq guldum.
- Kimi qisqanirsan ki?
- Ewi men qisqanmiram. Nuriyye xanim, sen menim olmuwum, gerek ureyine salmayasan.
- Derdimin odu yox idi ureyime salim. De gorum ne olub?
- Bilirsiz, sizin o kitabi gondermeyiniz boyuk qalmaqala sebeb olub.
Rengimin agardigin hiss eledim, lakin yene de qaygisiz ifade ile soruwdum:
- Ne qalmaqala?
- Seadet evde qab-qacaq qoymayib, hamisini vurub sindirib. Agabeyimle gedib cixmasaydiq Allah bilir neyleyecekdi.
- Axi ne ucun? Kitabin ne teqsiri var?
- Hec ne... Deyir niye o kitabi sene Nuriyye gonderib.
- Bes Murad ne dedi?
- Ne desin, yuxari baxir big, awagi baxir saqqal. Ayrilsin? Ne cur ayrilsin? Uwagi var, camaat var, ayrilmasin, neylesin?
- Eybi yoxdu, Qulu. Seninle men men filosofuq, - deye hemiweki kimi zarafat eledim. Filosof gerek bele weylere derinden baxsin.
- Eledi.

..... Hemin axwam ise bele bir mektub aldim:

"Nuriyye xanim! Sizden min defe uzr isteyirem. Men heyatimin nece bir facie oldugunu size demiwdim. Indi gorun ki, bezen adamlar ugursuz bir sehv ucundan neler cekirler. Bawqa ne deye bilerem?! Sag olun. Zehmetinize qarwi tewekkur edirem.
Hormetle:MURAD
Bu setirleri oxuyub qutarandan sonra ozumu o qeder periwan ve ümidsiz hiss eledim, cunki ne men xowbext idim ne de o...

Bir axwam Nazxanimla eyvanda dayndigimiz zaman kendden arali bir neçe yerde ocaq yandigini gorub onlarin ne oldugunu Nazxanimdan soruwdum.
- Quzeylilerdi, yeqin ozlerine cay-corek hazirlayirlar. Soyudlu arxin gerisini qazmaga gelibler.
Men heyecan ve sevinc icinde :
- Bu lap esger duwergesine benzeyir. Gelsene gedek tamawa eleyek.
- Gedek.
Soyudlu arxin Guney qiwlaga buruldugu yerde Nazxanimin elinden tutaraq:
- Dayan, o yana getmek lazim deyil.
- Neden cekinirsen, hamisi taniw adamlardi- Yox, onsuz da burdan goruruk
Biz bura yaxinlawarken men birinci Muradi gormuwdum.
- E, Murad, durub caydan-zaddan icsene! Seherden ne dunyanin haqq-hesabini cekirsen! - deye bir kiwi onu sesledi.
Sedr dinmedi.
- Yaziq yaman bikefdi,- deye Nazxanim dillendi
- Yaziq niye olur?
- Evde gunu qaradi
- Eybi yoxdu. Er-arvad arasinda soz-sohbet olar
- Insafen Seadet qizliginda hec bele qiz deyildi
- Ne cur qiz idi?
- Deyib-gulen, senin, menim kimi zarafatcil. Ozunu de neçe yerden isteyirdiler. Deyirdiler Bakida bir nazir muavini onun derdinden deli-divaneymiw, hec kesi beyenmedi, Muradi secdi. Indi de bele eleyir.
- Belke Seadetin qisqanmagina bir sebeb var?
- Ne sebeb olacaq, beyem yaziq Muradin awnasi-zadi var idi?
Kureyimin ortasindan soyuq bir gizilti kecdi. Men "awna" sozune nifret edirem.
- Gedek, Nazxanim
- Gedek

Biz Soyudlu arxi qazan quzeyliler ucun de konsert proqrami vermeyi nezere aldiq ve bir neçe gunden sonra açiq talada iwleyen quzeylilere yaxwi bir konsert verdik.
Konsertden sonra Muradla "Qaqaw" dedikleri bir oglan bizi Soyudlu arxin korpusune qeder bizi oturdu.
- Daha siz zehmet cekmeyin,- deye men ayaq saxladim.
Ele bu zaman goyden duwmuw kimi, Seadet qaranliqdan cixib bize yaxinlawdi...