Haqqinda.az

Heydərqulu xanın ölümündən sonra hakimiyyətə Hacı xan Kəngərli keçdi. Onun dövründə xanlıq xeyli zəiflədi. Hacı xanın oğlu Rəhim xanın hakimiyyəti illərində xanlıqda daxili çəkişmə başlandı. Əliqulu xan, Vəliqulu xan və Abbasqulu xan Kəngərlilərin zamanında xanlıq xeyli zəiflədi. XVIII əsrin 80-ci illərində Xoy xanlığı, Qarabağ, İrəvan xanlıqları, Kartli-Kaxetiya çarlığı və İran zəifləmiş Naxçıvan xanlığını öz təsirləri altına alamağa çalışırdılar. 1783-cü ildə Xoy xanı Əhməd xan Naxçıvan xanlığını özündən asılı vəziyyətə salaraq orada, öz adamı Cəfərqulu xanı hakim təyin etdi (1783-1787). Əhməd xan Dünbüli 1786-cı ildə öldürüldü [5] və Naxçıvan xanlığı Xoy xanlığının asılılığından çıxaraq yenidən müstəqil oldu. Hakimiyyətə isə (1787) Kəlbəli xan Ardı »

1821-ci ildə 27 obada (Ərəbqədim, Ərəbbalaoğlan, Şıx Zahirli Çul, Şıx Zahirli Şəkər, Kəlağaylı, Xilə, Təklə Səfi, Yekəxana Talıb, Qaracagözlü, Ərəbcəbrəli, Təklə Hacı Məmməd Hüseyn, Cəmcəmli, Kürdəmiç, Ərəbşahverdi, Təklə Mirzəbaba, Mərəzəli, Kürkəndi, Qurbançı, Təsin, Yekəxana İbrahim, Həmyə, Xıdırlı, Şorbaçı, Siyəzənli, Poladlı, Çaylı, Udulu) 1172 ailə yaşayırdı. Ardı »

Əski-əntiq çağlarda Vərəndə mahalının ərazisində qıpçaq türkləri yaşayırdı. Bu türklər оturaq biçimində dövran keçirib sənətkarlıqla məşğul оlurdular. Zaman keçdikcə bu tayfalar peşələri ilə ilgili adlanmağa başladılar. Çanaqçı, çölməkçi, qaşıqçı, qıyıqçı, yaycı, yəhərçi və başqa adla Qarabağda çavlandılar. Sоnra mahalın ərazisinə оğuz türkləri köçdülər. Hər iki türk qrupundan оlan tayfalar əl-ələ verib mahalda xоş güzəran keçirirdilər. 1332-ci ildə Sultan Əbu Səid Bahadur xan Elxanlı Məhəmməd bəy Baytmış bəy оğlu Quşçunu Qarabağa hakim təyin etdi. Məhəmməd bəy Qıpçaq tayfasından idi. Qarabağa gələrkən öz eli оlan quşçuları da gətirdi. Quşçulardan bir оymaq Vərəndə mahalında yerləşdi. Feоdal ara savaşları dönəmində mahal ərazisində yaşayan türklərin əksəriyyəti Ardı »

Həsən bəy, 1729 - 17??
İbrahim xan, 1748 - 1757
Kəlbəli sultan, 1757 -1768
Qubad sultan, 1768-1782 Ardı »

Mehdiqulu xan Cavanşir - Qarabağın sonuncu hakimi, General-mayor, Azərbaycanın görkəmli şairəsi Xurşidbanu Natəvanın atası.

Həyatı[redaktə]
İbrahimxəlil xan Cavanşirin oğludur.
Xurşidbanu Natəvanın atasıdır.
Mehdiqulu xanın babasıdır.
Xanbikə xanımın babasıdır. Ardı »

Bu saray kompleksi, İçərişəhərin Şamaxı darvazasına yaxın, sağ tərəfdəki binaların yerində olmuş və dövrümüzə qədər qalmamışdır. Axrıncı Bakı xanı Hüseynqulu xanın sarayından, Əbdürrəlim bəy və Mehdiqulu bəyin evlərindən ibarət olan bu kompleks yeddi qapalı həyətin ətrafında düzülmüş yüzdən çox otaqdan ibarət idi. Kompleksin əsasını təşkil edən Xan sarayının böyük həyətində meyvə bağı və bağın ortasında hovuz olmuşdur. Saray və bəylərin evi əsasən ikimərtəbəli olub, memarlıq xüsusiyyətinə görə bir çox Azərbaycan evlərinin xüsusiyyətlərini əks etdirmişdir. Eyvanlar, şəbəkəli pəncərələr, balaxana kimi memarlıq elementləri bu qəbildəndir. Eyni zamanada yaşayış otaqlarının plandakı qarşılıqlı vəziyyəti Şirvanşahlar sarayının planını xatırladır. Kompleksin inşaat tarixi haqqında əlimizdə qalan plan Ardı »

Həyatı[redaktə]
Nəcəfqulu xan Hüseynqulu xan oğlu Urmiya şəhərində anadan olmuşdu. Mükəmməl saray təhsili almışdı. Nəcəfqulu xan 1821-ci ildə Urmiyanın hakimi təyin olunmuşdu. B. Nikitin yazır: «Atası bəylərbəyi Hüseynqulu xan Salmas və Urmiya karvanlarını yağmalayan Albak kürdlərinin bölgədə yaratdıqları qarmaşaya bir son vermək və düzəni yenidən yaratmaq üçün, ölən sədrəzəm Məhəmməd Hüseyn xan Isfahiyə yerinə keçməli olan adamı saraya gətirilməsini əmr etdi, lakin 1236-cı ildə öldü». Abbas mirzə Qovanlı-Qacar 1827-ci ildə Urmiyaya gəlmişdi. “Şahzadə Urmunun hökumətini Nəcəfqulu xan Avşara tapşırdı. Şaha çatdırmaq üçün bir məktub yazıb, qardaşı Qasım mirzəyə verib, Tufarqana yola düşdü. Şahzadə Tufarqana ge¬dərkən sadəcə beş yüz süvari yanına aldı. Qalan Ardı »

Bədir xan Şahsevən(1747-1763)
Nəzərəli xan Şahsevən (1763-1792)
Nəsir xan Şahsevən (1793-1808) Ardı »