Haqqinda.az

V.F.Minorskinin fikrincə, Layzan vilayəti Girdiman çayının yuxarı axarındakı müasir Lahıc vadisində yerləşirdi. O, erkən orta əsrlərdə Sasanilərin vassal məlikliklərindən biri, – X-XI əsrlərdə isə Şirvanın tərkiibndə idi. Əl-Məsudinin və "Tarix-i əl-Bab"ın verdiyi məlumata görə Layzan vilayəti X əsrin əvvəlində Layzanşahın əcdadından irs qalmış mülkü idi. O, h.305 (917)-ci ildə Şirvanı tutdu, öz qohumlarını öldürərək, Şirvanşah titulunu da qəbul etdi.

Layzan məlikliyinin inzibati mərkəzi Lahıc idi. Beləliklə, V.F.Minorskiyə görə, Layzan vilayəti müasir İsmayıllı rayonundakı Lahıc şəhəri və ətraf kəndlərin və Layzan məlikliyi dairəsinə daxil olan bölgələrin (Məlhəm, Qonaqkənd, Zarat və s.) ərazisinə müvafiqdir.
Lahıcın əhalisi İrandan, Gilanın Lahican vilayətindən gəlmə olub, Ardı »

Azərbaycanın ən qədim tayfa ittifaqları haqqında ilk məlumata er.əv. 23-cü yüzilliyə aid şumer-akkad yazılı mənbələrində rast gəlinir. Bu mənbələrdə Azərbaycanda mövcud olmuş kuti, lulubey və hurrit tayfa ittifaqları haqqında bəhs edilir. Məlum olur ki, Akkad hakimi Naramsinin dövründə (er.əv. 2236-2200) kutilər Mesopatamiyaya soxulmuş, onların başçısı Enridavazar akkad qoşununu məğlub edərək ölkənin cənub əyalətlərini zəbt etmişdi. Təxminən bu hadisələrdən bir əsr sonra Azərbaycan ərazisində yaranmış yeni tayfa ittifaqı lulubeylər kutiləri özlərinə tabe etdirdilər. Lulubeylərin əsas əraziləri Urmiya gölü ətrafında olmuşdur. Lakin sonradan onlar öz ərazilərini İran körfəzinə qədər genişləndirə bildilər. Bu tayfa ittifaqının ən parlaq dövrü er.əv. 2 minilliyə təsadüf edir. Hətta Ardı »

1923-cü ildə Azərbaycanı tədqiq və Tətəbbə Cəmiyyəti yaradıldı. Bu cəmiyyət başqa problemlərlə yanaşı, Azərbaycanın tarixi, arxeologiyası və etnoqrafiyasının tədqiqi ilə də məşğul olurdu. Elmi kadrların artması ilə əlaqədar olaraq 1929-cu ildə Cəmiyyətin bazası əsasında Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutu təşkil edildi və onun tərikibində tarix-etnoqrafiya şöbəsi yaradıldı. 1932-ci ildə SSRİ EA Zaqafqaziya filialının Azərbaycan şöbəsi yaradıldıqdan sonra həmin şöbə müstəqil sektor kimi SSRİ EA Zaqafqaziya filialının Azərbaycan şöbəsinin tərkibinə daxil edildi. 1936-cı ildə həmin sektorun bazasında SSRİ EA Azərbaycan filialı nəzdində müstəqil Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu təşkil olundu. SSRİ EA Azərbaycan filialında müstəqil Tarix İnstitutu isə 1940-cı ildən fəaliyyətə başladı. 1945-ci Ardı »

Həyatı[redaktə]
Məhəmməd xan İshaq xan oğlu 1790-cı ildə Zeyvə kəndində anadan olmuşdu. Atasından sonra, 1816-cı ildə Gəraylı oymağının sərdarı olmuşdu. Fətəli şah Məhəmmədvəli mirzəni Xorasandan geri çağırıb, digər oğlu Həsənəli mirzəni ora vali təyin etdi. Şahzadə Məhəmməd xanın digər bacısına evlənərək Xorasanda dayaq qazandı. Məhəmməd xan da atasının ölümünü unudub, Qacarlara yaxınlaşmağına şad oldu. 1823-cü ildə Sərdar Məhəmməd xan Gəraylı Xorasanda müstəqil xanlıq qurdu. Qacarları təhdid etməyə başladı. 1832-ci ildə Fətəli şah oğlu Abbas mirzə Qovanlı-Qacarı Xorasana vali təyin etdi. Şahzadə Azərbaycandakı oğulları da Xorasana dəvət etdi. Xosrov mirzəqoşunla atasına köməyə gəldi. Əminə Pakrəvan yazır: "Təbəs vahələri Xosrov mirzəni yaxşı qarşılamışdı. O Ardı »

17 noyabr 1903-cü ildə Boliviya və Braziliya arasında ərazi mübadiləsini nəzərdə tutulurdu. Bu anlaşmaya əsasən tanınmamış Akri Respublikasının varlığına son qoyulur.

Tarix[redaktə]
Akri Respublikası 1 mayda öz müstəqilliyini elan etsədə Braziliya ordusu ərazini Boliviyaya qaytarır. Kauçuk istehsalı ilə məşğul olan gəlmə braziliyalıların bölgə əhalisinin 90% təşkil etməsi onların söz sahibi olmasına səbəb olur. 1901-ci ildə bölgə Boliviya tərəfindən ABŞ şirkətinə icarəyə verir. Bundan sonra Akri yenidən Respublika elan edilir. Braziliya və Boliviya torpaqları dəyişdirmə haqqında razılığa gəlinir. Belə ki, bölgə (191.000 km² ərazi ) Braziliyaya verilir. Buna qarşılıq Braziliya öz ərazisindən 3000 km² ərazini Boliviyaya güzəştə gedir. Bu ərazi Rio-Madeyra və Rio Abunga Ardı »

Şirvan - Azərbaycan ərazisində mövcud olmuş qədim şəhər. Xəzər dənizi sahilində - Şamaxı-Dərbənd ticarət yolu üstündə yerləşirdi. Tarixi Şirvan vilayətinin mərkəzi idi.

Əlİstəxri, ibn-Havqəl və əl-Müqəddəsi Şəmaxiyyə və Şəbəranla yanaşı, Şirvan şəhərinin də adını çəkirlər. İbn Havqəlin xəritəsində Şəbərandan başlayaraq Şirvan və Şəmaxiyyədən keçib, Bərdicə, oradan da Bərdəyə gedən yol qeyd edilmişdir. Həm də, Şəbəranla Şirvan arasındakı məsafə Şirvanla Şəmaxiyyə arasındakı məsafədən üç dəfə çoxdur. Müqəddəsi (təqribən 985-ci ildə yazmışdır) Şirvan haqqında aşağıdakı məlumatları verir: "Düzənlikdə böyük şəhərdir. Binaları daşdandır, bazar meydanında Cümə məscidi vardır. Şəhərin içindən çay keçir". V. F. Minorskinin fikrincə, Şirvanşah şəhərinin bu təsviri Şəbərana Ardı »

Tarixi[redaktə]
Car-Balakən camaatının formalaşması prosesi əsasən XVI əsrdən başlamışdı. XVI əsrin sonu, XVII əsrin əvvəllərində şimal-qərbi Azərbaycana Dağıstandan köçüb gələn avar ailələri əsasən yerli xalqların yaşadığı Balakən, Car,Muxax, Tala və Katex kəndlərində məskunlaşırdılar. Dəniz səviyyəsindən 3000 metr yüksəklikdə, qeyri-məhsuldar və yoxsul təbiətə malik olan ərazidə yaşayan dağlı tayfalarının qış otlaqları əsasən Baş Qafqaz silsiləsinin cənub yamaclarında yerləşirdi. Əkinçi-maldar, yarımköçəri həyat sürən dağlı tayfaları öz qoyun sürülərini müntəzəm olaraq bu əraziyə sürürdülər. Qeyri-məhsuldar şərait, aztorpaqlılıq getdikcə daha çox dağlı tayfalarının vadilərə enməsinə səbəb olurdu.

Doğrudur, tarixi faktlar dağlıların vadilərə müəyyən bir zamanda və kütləvi şəkildə enməsi haqqında məlumat vermir. Belə ki, bu proses əsasən Ardı »

Azərbaycan müəllimlərinin IV qurultayı — 25 may 1925-ci ildə keçirilmişdir.

IV qurultayın gündəliyindən[redaktə]
1925-ci il mayın 25-dən iyunun 1-dək Bakıda Azərbaycan sovet müəllimlərinin I (əslində Azərbaycan müəllimlərinin IV qurultayı) qurultayı çağırıldı.

250 nəfər nümayəndənin iştirak etdiyi qurultayın gündəliyində aşağıdakı məsələlərin müzakirəsi nəzərdə tutulmuşdu:

1. Şuralar İttifaqının beynəlxalq vəziyyəti.

2. Şura quruluşunda maarif məsələləri.

3. Müəllimin ictimai rolu.

4. Müəllimlər və Lenin Kommunist Gənclər İttifaqı.

5. Müəllimlər və həmkarlar hərəkatı.

Qurultayda birinci söz Azərbaycan MİK-in katibi Tağı Şahbaziyə verilmişdir. O, çıxışında müəllimlərin ictimai həyatda böyük rolundan danışmış, fəhlələrlə kəndlilərin ittifaqının möhkəmləndirilməsi zərurətinə toxunmuşdur.

D.Bünyadzadə Azərbaycan Kommunist Firqəsinin Mərkəzi Komitəsi tərəfindən qurultayı təbrik edərək müəllimlərin xüsusən kəndlərdə rolunun genişləndirilməsini vacib saymışdır.

Qurultayda Xalq Komissarlar Ardı »